CBSE Class 10

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

Detailed, Step-by-Step NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛ Questions and Answers were solved by Expert Teachers as per NCERT (CBSE) Book guidelines covering each topic in chapter to ensure complete preparation.

Shemushi Sanskrit Class 10 Solutions Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

рдЕрднреНрдпрд╛рд╕рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдВ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдореН рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛ рд▓рд┐рдЦрдд –

(рдХ) рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдХреЗрди рдЙрдкреЗрддрд╛ рдкрд┐рддреБрд░реНрдЧреБрд╣рдВ рдкреНрд░рддрд┐ рдЪрд▓рд┐рддрд╛?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдкреБрддреНрд░рджреНрд╡рдпреЛрдкреЗрддрд╛ рдкрд┐рддреГрдЧреГрд╣рдВ рдкреНрд░рддрд┐ рдЪрд▓рд┐рддрд╛ред

(рдЦ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдХрд┐рдВ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░реНрдп рдкрд▓рд╛рдпрд┐рдд:?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдЗрддрд┐ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░реНрдп рдкрд▓рд╛рдпрд┐рддрдГ, рдпрддреН рдЗрдпрдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░ рдорд╛рд░реА рдЕрд╕реНрддрд┐ред

(рдЧ) рд▓реЛрдХреЗ рдорд╣рддреЛ рднрдпрд╛рддреН рдХрдГ рдореБрдЪреНрдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓реЛрдХреЗ рдорд╣рддреЛ рднрдпрд╛рддреН рдмреБрджреНрдзрд┐рдорд╛рдиреН рдореБрдЪреНрдпрддреЗред

(рдШ) рдЬрдореНрдмреБрдХрдГ рдХрд┐рдВ рд╡рджрдиреН рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рд╕реНрдп рдЙрдкрд╣рд╛рд╕рдВ рдХрд░реЛрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрдореНрдмреБрдХрдГ рдПрд╡рдВ рд╡рджрдиреН рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рд╕реНрдп рдЙрдкрд╣рд╛рд╕рдВ рдХрд░реЛрддрд┐, рдпрддреН “рд╡реНрдпрдпрд╛ рдорд╣рддреНрдХреЛрддреБрдХрдореН рдЖрд╡реЗрджрд┐рддрдВ рдпрдиреНрдорд╛рдиреБрд╖рд╛рддреН рдЕрдкрд┐ рд╡рд┐рднреЗрд╖рд┐”?

(рдЩ) рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рд╢реГрдВрдЧрд╛рд▓рдВ рдХрд┐рдореН рдЙрдХреНрддрд╡рддреА?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рд╢реГрдВрдЧрд╛рд▓рдВ рдЙрдХреНрддрд╡рддреА рдпрддреН рд░реЗ рд░реЗ рдзреВрд░реНрдд! рд╡реНрд╡рдпрд╛ рдорд╣реНрдпрдВ рдкреБрд░рд╛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░ рддреНрд░рдпрдВ рджрддреНрддрдореНред рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╛рд╕ (рдЕрдкрд┐) рдЕрджреНрдп рдПрдХ рдЖрдиреАрдп рдХрдердВ рдпрд╛рд╕рд┐ рдЗрддрд┐ рдЕрдзреБрдирд╛ рд╡рджред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рд╕реНрдереВрд▓рдкрджрдорд╛рдзреГрддреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдХреБрд░реБрдд –

(рдХ) рддрддреНрд░ рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рдВрд╣реЛ рдирд╛рдо рд░рд╛рдЬрдкреБрддреНрд░рдГ рд╡рд╕рддрд┐ рд╕реНрдоред
рдЙрддреНрддрд░:
рддрддреНрд░ рдХрд┐рдореН рдирд╛рдо рд░рд╛рдЬрдкреБрддреНрд░рдГ рд╡рд╕рддрд┐рд╕реНрдо?

(рдЦ) рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдЪрдкреЗрдЯрдпрд╛ рдкреБрддреНрд░реМ рдкреНрд░рджреНрдзрддрд╡рддреАред
рдЙрддреНрддрд░:
рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдХрдпрд╛ рдкреБрддреНрд░реМ рдкреНрд░рджрддрд╡рддреА?

(рдЧ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдзреВрд░реНрддрдГ рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдГ рдЕрд╡рджрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдзреВрд░реНрддрдГ рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдГ рдЕрд╡рджрддреН?

(рдШ) рддреНрд╡рдВ рдорд╛рдиреБрд╖рд╛рддреН рдмрд┐рднреЗрд╖рд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рддреНрд╡рдореН рдХрд╕реНрдорд╛рддреН рдмрд┐рднреЗрд╖рд┐?

(рдЩ) рдкреБрд░рд╛ рддреНрд╡рдпрд╛ рдорд╣рд╛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рддреНрд░рдпрдВ рджрдирдореНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреБрд░рд╛ рддреНрд╡рдпрд╛ рдХрд╕реНрдореИ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рддреНрд░рдпрдВ рджрдирдореН?

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд┐ рд╡рд╛рдХреНрдпрд╛рдирд┐ рдШрдЯрдирд╛рдХреНрд░рдорд╛рдиреБрд╕рд╛рд░реЗрдг рдпреЛрдЬрдпрдд –

(рдХ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдорд╛рд░реА рдЗрдпрдорд┐рддрд┐ рдорддреНрд╡рд╛ рдкрд▓рд╛рдпрд┐рддрдГред
(рдЦ) рдкреНрд░рддреНрдпреБрддреНрдкрдиреНрдирдорддрд┐рдГ рд╕рд╛ рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдВ рдЖрдХреНрд╖рд┐рдкрдиреНрддреА рдЙрд╡рд╛рдЪред
(рдЧ) рдЬрдореНрдмреБрдХрдХреГрддреЛрддреНрд╕рд╛рд╣: рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдкреБрдирдГ рдХрд╛рдирдирдореН рдЖрдЧрдЪреНрдЫрддреНред
(рдШ) рдорд╛рд░реНрдЧреЗ рд╕рд╛ рдПрдХрдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдореН рдЕрдкрд╢реНрдпрддреНред
(рдЩ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рд╕рд╛ рдкреБрддреНрд░реМ рддрд╛рдбрдпрдиреНрддреА рдЙрд╡рд╛рдЪ-рдЕрдзреБрдирд╛ рдПрдХрдореЗрд╡ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдВ рд╡рд┐рднрдЬреНрдп рднреБрдЬреНрдпрддрд╛рдореНред
(рдЪ) рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдкреБрддреНрд░рджреНрд╡рдпреЗрди рдЙрдкреЗрддрд╛ рдкрд┐рддреБрд░реНрдЧреГрд╣ рдкреНрд░рддрд┐ рдЪрд▓рд┐рддрд╛ред
(рдЫ) ‘рддреНрд╡рдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рддреНрд░рдпрдореН рдЖрдиреЗрддреБ’ рдкреНрд░рддрд┐рдЬреНрдЮрд╛рдп рдПрдХрдореЗрд╡ рдЖрдиреАрддрд╡рд╛рдиреНред
(рдЬ) рдЧрд▓рдмрджреНрдз рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдХ; рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдкреБрдирдГ рдкрд▓рд╛рдпрд┐рддрдГред
рдЙрддреНрддрд░:
1. (рдЪ) рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдкреБрддреНрд░рджреНрд╡рдпреЗрди рдЙрдкреЗрддрд╛ рдкрд┐рддреБрд░реНрдЧреГрд╣ рдкреНрд░рддрд┐ рдЪрд▓рд┐рддрд╛ред
2. (рдШ) рдорд╛рд░реНрдЧреЗ рд╕рд╛ рдПрдХрдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдореН рдЕрдкрд╢реНрдпрддреНред
3. (рдЩ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рд╕рд╛ рдкреБрддреНрд░реМ рддрд╛рдбрдпрдиреНрддреА рдЙрд╡рд╛рдЪ-рдЕрдзреБрдирд╛ рдПрдХрдореЗрд╡ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдВ рд╡рд┐рднрдЬреНрдп рднреБрдЬреНрдпрддрд╛рдореНред
4. (рдХ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдорд╛рд░реА рдЗрдпрдорд┐рддрд┐ рдорддреНрд╡рд╛ рдкрд▓рд╛рдпрд┐рддрдГред
5. (рдЧ) рдЬрдореНрдмреБрдХрдХреГрддреЛрддреНрд╕рд╛рд╣: рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдкреБрдирдГ рдХрд╛рдирдирдореН рдЖрдЧрдЪреНрдЫрддреНред
6. (рдЦ) рдкреНрд░рддреНрдпреБрддреНрдкрдиреНрдирдорддрд┐рдГ рд╕рд╛ рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдВ рдЖрдХреНрд╖рд┐рдкрдиреНрддреА рдЙрд╡рд╛рдЪред
7. (рдЫ) ‘рддреНрд╡рдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рддреНрд░рдпрдореН рдЖрдиреЗрддреБ’ рдкреНрд░рддрд┐рдЬреНрдЮрд╛рдп рдПрдХрдореЗрд╡ рдЖрдиреАрддрд╡рд╛рдиреНред
8. (рдЬ) рдЧрд▓рдмрджреНрдз рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдХ; рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдкреБрдирдГ рдкрд▓рд╛рдпрд┐рддрдГред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
рд╕рдиреНрдзрд┐/рд╕рдиреНрдзрд┐рд╡рд┐рдЪреНрдЫреЗрджрдВ рд╡рд╛ рдХреБрд░реБрдд –

(рдХ) рдкрд┐рддрд░реНрдЧрд╣рдореН – ………….. + ……………..
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрд┐рддреБрд░реНрд░рд╣рдореН – рдкрд┐рддреБрдГ + рдЧреГрд╣рдореН

(рдЦ) рдПрдХреИрдХ: – ……………… + …………….
рдЙрддреНрддрд░:
рдПрдХреЗрдХрдГ – рдПрдХрдГ + рдПрдХрдГ

(рдЧ) ……………. – рдЕрдиреНрдпрдГ + рдЕрдкрд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдиреНрдпреЛрд╜рдкрд┐ – рдЕрдиреНрдпрдГ + рдЕрдкрд┐

(рдШ) ……………… – рдЗрддрд┐ + рдЙрдХреНрддреНрд╡рд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдЗрддреНрдпреБрдХреНрддреНрд╡рд╛ – рдЗрддрд┐ + рдЙрдХреНрддреНрд╡рд╛

(рдЩ) ……………… – рдпрддреНрд░ + рдЖрд╕реНрддреЗ
рдЙрддреНрддрд░:
рдпрддреНрд░рд╛рд╕реНрддреЗ – рдпрддреНрд░ + рдЖрд╕реНрддреЗ

рдкреНрд░рд╢реНрди 5.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдВ рдкрджрд╛рдирд╛рдореН рдЕрд░реНрдердГ рдХреЛрд╖реНрдардХрд╛рддреН рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрдд –

(рдХ) рджрджрд░реНрд╢ – (рджрд░реНрд╢рд┐рддрд╡рд╛рдиреН . рджреГрд╖реНрдЯрд╡рд╛рдиреН)
рдЙрддреНрддрд░:
рджреГрд╖реНрдЯрд╡рд╛рдиреН

(рдЦ) рдЬрдЧрд╛рдж – (рдЕрдХрдердпрддреН. рдЕрдЧрдЪреНрдЫрддреН)
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдХрдердпрддреН

(рдЧ) рдпрдпреМ – (рдпрд╛рдЪрд┐рддрд╡рд╛рдиреН, рдЧрддрд╡рд╛рдиреН)
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧрддрд╡рд╛рдиреН

(рдШ) рдЕрдиреБрдореН – (рдЦрд╛рджрд┐рддреБрдореН, рдЖрд╡рд┐рд╖реНрдХрд░реНрддреБрдореН)
рдЙрддреНрддрд░:
рдЦрд╛рджрд┐рддреБрдореН

(рдЩ) рдореБрдЪреНрдпрддреЗ- (рдореБрдХреНрддреЛ рднрд╡рддрд┐, рдордЧреНрдиреЛ рднрд╡рддрд┐)
рдЙрддреНрддрд░:
рдореБрдХреНрддреЛ рднрд╡рддрд┐

(рдЪ) рдИрдХреНрд╖рддреЗ – (рдкрд╢реНрдпрддрд┐, рдЗрдЪреНрдЫрддрд┐) рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрд╢реНрдпрддрд┐ред

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЕ) рдкрд╛рдард╛рддреН рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рдкрд░реНрдпрд╛рдпрдкрджрдВ рд▓рд┐рдЦрдд –

(рдХ) рд╡рдирдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рдирдореН -рдХрд╛рдирдирдореН

(рдЦ) рдиреГрдЧрд╛рд▓рдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдиреГрдЧрд╛рд▓рдГ -рдЬрдореНрдмреБрдХ:

(рдЧ) рд╢реАрдШреНрд░рдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рд╢реАрдШреНрд░рдореН – рддреБрд░реНрдгрдореН

(рдШ) рдкрддреНрдиреА
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрддреНрдиреА – рднрд╛рд░реНрдпрд╛

(рдЩ) рдЧрдЪреНрдЫрд╕рд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧрдЪреНрдЫрд╕рд┐ – рдпрд╛рд╕реА

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЖ) рдкрд╛рдард╛рддреН рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд╡рд┐рдкрд░реАрддрд╛рд░реНрдердХрдВ рдкрджрдВ рд▓рд┐рдЦрдд –

(рдХ) рдкреНрд░рдзрдо:
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреНрд░рдердо:- рджреНрд╡рд┐рддреАрдпрдГ

(рдЦ) рдЙрдХреНрддреНрд╡рд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрдХреНрддреНрд╡рд╛ – рд╢реНрд░реБрддреНрд╡рд╛

(рдЧ) рдЕрдзреБрдирд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдзреБрдирд╛ – рддрджрд╛

(рдШ) рдЕрд╡реЗрд▓рд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрд╡реЗрд▓рд╛- рд╡реЗрд▓рд╛

(рдЩ) рдмреБрджреНрдзрд┐рд╣реАрдирд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдмреБрджреНрдзрд┐рд╣реАрдирд╛ – рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
(рдЕ) рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рдкреНрд░рддреНрдпрдпрд╡рд┐рднрд╛рдЧрдВ рдХреБрд░реБрдд –

(рдХ) рдЪрд▓рд┐рддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдЪрд▓рд┐рддрдГ – рдЪрд▓ + рдХреНрддрдГ

(рдЦ) рдирд╖реНрдЯрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдирд╖реНрдЯрдГ рдирд╢ + рдХреНрдд

(рдЧ) рдЖрд╡реЗрджрд┐рддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдЖрд╡реЗрджрд┐рддрдГ – рдЖ + рд╡рд┐рдж + рдХреНрдд

(рдШ) рджреГрд╖реНрдЯрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рджреГрд╖реНрдЯрдГ – рджреГрд╢ + рдХреНрдд

(рдЩ) рдЧрддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧрддрдГ – рдЧрдореН + рдХреНрдд

(рдЪ) рд╣рддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рд╣рддрдГ – рд╣рдиреН + рдХреНрдд

(рдЫ) рдкрдард┐рддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрдард┐рддрдГ – рдкрдареН + рдХреНрдд

(рдЬ) рд▓рдмреНрдзрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓рдмреНрдзрдГ – рд▓рднреН + рдХреНрдд

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
(рдЖ) рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдХрд░реНрддрд░рд┐ рдкреНрд░рдердорд╛ рд╡рд┐рднрдХреНрддреЗрдГ рдХреНрд░рд┐рдпрд╛рдпрд╛рдЮреНрдЪ тАШрдХреНрддрд╡рддреБ’ рдкреНрд░рддреНрдпрдпрд╕реНрдп рдкреНрд░рдпреЛрдЧрдВ рдХреГрддреНрд╡рд╛ рд╡рд╛рдЪреНрдпрдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрдирдВ рдХреБрд░реБрдд-
рдпрдерд╛-рддрдпрд╛ рдЕрд╣рдВ рд╣рдиреНрддреБрдореН рдЖрд░рдмреНрдзрдГ – рд╕рд╛ рдорд╛рдВ рд╣рдиреНрддреБрдореН рдЖрд░рдмреНрдорд╛рд╡рддреАред

(рдХ) рдордпрд╛ рдкреБрд╕реНрддрдХрдВ рдкрдард┐рддрдореНред – …….
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрд╣рдВ рдкреБрд╕реНрддрдХ рдкрдард┐рддрд╡рд╛рдиреН

(рдЦ) рд░рд╛рдореЗрдг рднреЛрдЬрдирдВ рдЫрддрдореНред – …………..
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд╛рдордГ рднреЛрдЬрдирдВ рдХреГрддрд╡рд╛рдиреН

(рдЧ) рд╕реАрддрдпрд╛ рд▓реЗрдЦрдГ рд▓рд┐рдЦрд┐рддрдГред – …………
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реАрддрд╛ рд▓реЗрдЦ рд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╡рддреА

(рдЪ) рдЕрд╢реНрд╡реЗрди рддреГрдгрдВ рднреБрдХреНрддрдореНред – …………
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрд╢реНрд╡рдГ рддреГрдгрдВ рднреБрдХреНрддреНрд╡рд╛рдиреН

(рдЩ) рддреНрд╡рдпрд╛ рдЪрд┐рддреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯрдореНред – ……….
рдЙрддреНрддрд░:
рддреНрд╡рдВ рдЪрд┐рддреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯрд╡рд╛рдиреН

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

рдЕрдиреНрдпрдкрд░реАрдХреНрд╖реЛрдкрдпреЛрдЧреА

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.

рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рдардВ рдкрдард┐рддреНрд╡рд╛ рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛ рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд▓рд┐рдЦрдд(рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рдХреЛ рдкрдврд╝рдХрд░ рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдиреЛрдВ рдХреЗ рдЙрддреНрддрд░ рд▓рд┐рдЦрд┐)

I. рдПрдХрдкрджреЗрди рдЙрддреНрддрд░рдд

(рдХ) рдирд╛рд░реНрдпрд╛рдГ рдирд╛рдо рдХрд┐рдореН рдЕрд╕реАрддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА

(рдЦ) рд╡реЗрд▓рд╛ рдЕрдкрд┐ рдХрд╛ рд╕реНрдпрд╛рддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реЗрд▓рд╛рдкреНрдп рд╡реЗрд▓рд╛

(рдЧ) рдзреВрд░реНрддрдГ рдХрдГ рд╣рд╕рдиреНрдирд╛рд╣?
рдЙрддреНрддрд░:
рднрд╡рд╛рдиреН рдХреБрддрдГ рднрдпрд╛рддреН рдкрд▓рд╛рдпрд┐рдд:

(рдШ) рднрдпрд╛рдХреБрд▓рдЪрд┐рддрдГ, рдХ: рдирд╖реНрдЯ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ

(рдЩ) рдкрд┐рддреБрдЧреГрд╣рдВ рдкреНрд░рддрд┐ рдХрд╛ рдЪрд▓рд┐рддрд╛?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА

II. рдкреВрд░реНрдгрд╡рд╛рдХреНрдпреЗрди рдЙрддреНрддрд░рдд

(рдХ) рд╣рд╕рдиреН рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдГ рдХрд┐рдореН рдЖрд╣?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╣рд╕рдиреН рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдГ рдЖрд╣-” рднрд╡рд╛рдиреН рдХреБрддрдГ рднрдпрд╛рддреН рдкрд▓рд╛рдпрд┐рдд:?”

(рдЦ) ‘рдЧрдЪреНрдЫ рдЬрдореНрдмреБрдХ!’ рдЗрддрд┐ рдХрдГ рдХрдердпрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
‘рдЧрдЪреНрдЫ рдЬрдореНрдмреБрдХ!’ рдЗрддрд┐ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░ рдХрдердпрддрд┐ред

(рдЧ) рдпрджрд┐ рд╕рд╛ рд╕рдореНрдореБрдЦрдореАрдХреНрд╖рддреЗ рддрд░реНрд╣рд┐ рдХрдГ рд╣рдиреНрддрд╡реНрдпрдГ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдпрджрд┐ рд╕рд╛ рд╕рдореНрдореБрдЦрдореАрдХреНрд╖рддреЗ рддрд░реНрд╣рд┐ рдЕрд╣рдВ рдЕрдиреНрддрд╡реНрдпрдГред

(рдШ) рдЧрд▓рдмрджреНрдзрд╢реГрдЧрд╛рд▓рдХрдГ рд╕рд╣рд╕рд╛рдГ рдХрдГ рдирд╖реНрдЯрдГ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧрд▓рдмрджреНрдзрд╢реГрдЧрд╛рд▓рдХрдГ рд╕рд╣рд╕рд╛: рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рдирд╖реНрдЯрдГ?

(рдЩ) рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдЬрд╛рддреН рдорджрд╛рддреН рдкреБрдирд░рдкрд┐ рдХрд╛ рдореБрдХреНрддрд╛?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдЬрд╛рддреН рднрдпрд╛рддреН рдкреБрдирд░рдкрд┐ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдореБрдХреНрддред

рдпреЛрдЧреНрдпрддрд╛ рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░ рдкреБрд╕реНрддрдХ рд╕реЗ

рднрд╛рд╖рд┐рдХрд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░рдГ
рджрджрд░реНрд╢-рджреГрд╢реН рдзрд╛рддреБ, рд▓рд┐рдЯреН рд▓рдХрд╛рд░, рдкреНрд░рдердо рдкреБрд░реБрд╖, рдПрдХрд╡рдЪрди рд╡рд┐рднрд╖рд┐ ‘рднреА’ рдзрд╛рддреБ. рд▓рдЯреН рд▓рдХрд╛рд░, рдордзреНрдпрдо рдкреБрд░реБрд╖, рдПрдХрд╡рдЪрдиред рдкреНрд░рд╣рд░рдиреНрддреА – рдкреНрд░ + рд╣ рдзрд╛рддреБ, рд╢рддреН рдкреНрд░рддреНрдпрдп, рд╕реНрддреНрд░реАрд▓рд┐рдЩреНрдЧред рдЧрдореНрдпрддрд╛рдореН – рдЧрдореН рдзрд╛рддреБ, рдХрд░реНрдорд╡рд╛рдЪреНрдп, рд▓реЛрдЯреН рд▓рдХрд╛рд░, рдкреНрд░рдердордкреБрд░реБрд╖, рдПрдХрд╡рдЪрдиред
рдпрдпреМ- ‘рдпрд╛’ рдзрд╛рддреБ, рд▓рд┐рдЯреН рд▓рдХрд╛рд░, рдкреНрд░рдердордкреБрд░реБрд╖, рдПрдХрд╡рдЪрдиред
рдпрд╛рд╕рд┐ – рдЧрдЪреНрдЫрд╕рд┐
рд╕рдорд╛рд╕
рдЧрд▓рдмрджреНрдз рд╢реГрдВрдЧрд╛рд▓рдХрдГ – рдЧрд▓реЗ рдмрджреНрдзрдГ рдиреГрдЧрд╛рд▓рдГ рдпрд╕реНрдп рд╕рдГред
рдкреНрд░рддреНрдпреБрддреНрдкрдиреНрдирдорддрд┐рдГ – рдкреНрд░рддреНрдпреБрддреНрдкрдиреНрдирд╛ рдорддрд┐рдГ рдпрд╕реНрдп рд╕рдГред
рдЬрдореНрдмреБрдХрдХреГрддреЛрддреНрд╕рд╛рд╣рд╛рддреН – рдЬрдореНрдмреБрдХреЗрди
рдЫрддрдГ рдЙрддреНрд╕рд╛рд╣: – рдЬрдореНрдмреБрдХрдХреГрддреЛрддреНрд╕рд╛рд╣рдГ рддрд╕реНрдорд╛рддреНред
рдкреБрддреНрд░рджреНрд╡рдпреЛрдкреЗрддрд╛ – рдкреБрддреНрд░рджреНрд╡рдпреЗрди рдЙрдкреЗрддрд╛ред
рднрдпрд╛рдХреБрд▓рдЪрд┐рдирдГ – рднрдпреЗрди рдЖрдХреБрд▓: рдЪрд┐рдирдореН рдпрд╕реНрдп
рд╡реНрдпрд╛рдирдорд╛рд░реА – рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░ рдорд╛рд░рдпрддрд┐ рдЗрддрд┐ред
рдЧреГрд╣реАрддрдХрд░рдЬреАрд╡рд┐рддрдГ – рдЧреГрд╣реАрддрдВ рдХрд░реЗ рдЬреАрд╡рд┐рддрдВ рдпреЗрди рд╕рдГред
рднрдпрдЩреНрдХрд░рд╛ – рднрдпрдВ рдХрд░реЛрддрд┐ рдпрд╛ рдЗрддрд┐ред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

рдЧреНрд░рдиреНрде-рдкрд░рд┐рдЪрдп-рд╢реБрдХрд╕рдкреНрддрддрд┐рдГ рдХреЗ рд▓реЗрдЦрдХ рдФрд░ рдХрд╛рд▓ рдХреЗ рд╡рд┐рд╖рдп рдореЗрдВ рдпрджреНрдпрдкрд┐ рднреНрд░рд╛рдиреНрддрд┐ рдмрдиреА рд╣реБрдИ рд╣реИ, рддрдерд╛рдкрд┐ рдЗрд╕рдХрд╛ рдХрд╛рд▓ 1000 рдИ. рд╕реЗ 1400 рдИ. рдХреЗ рдордзреНрдп рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред рд╣реЗрдордЪрдиреНрджреНрд░ рдиреЗ (1088-1172) рдореЗрдВ рд╢реБрдХрд╕рдкреНрддрддрд┐рдГ рдХрд╛ рдЙрд▓реНрд▓реЗрдЦ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣реИред рдЪреМрджрд╣рд╡реАрдВ рд╢рддрд╛рдмреНрджреА рдореЗрдВ рдЗрд╕рдХрд╛ рдлрд╛рд░рд╕реА рднрд╛рд╖рд╛ рдореЗрдВ ‘рддреВрддрд┐рдирд╛рдорд╣’ рдирд╛рдо рд╕реЗ рдЕрдиреБрд╡рд╛рдж рд╣реБрдЖ рдерд╛ред

рд╢реБрдХрд╕рдкреНрддрддрд┐рдГ рдХрд╛ рдврд╛рдБрдЪрд╛ рдЕрддреНрдпрдиреНрдд рд╕рд░рд▓ рдФрд░ рдордиреЛрд░рдВрдЬрдХ рд╣реИред рд╣рд░рд┐рджрддреНрдд рдирд╛рдордХ рд╕реЗрда рдХрд╛ рдорджрдирд╡рд┐рдиреЛрдж рдирд╛рдордХ рдПрдХ рдкреБрддреНрд░ рдерд╛ред рд╡рд╣ рд╡рд┐рд╖рдпрд╛рд╕рдХреНрдд рдФрд░ рдХреБрдорд╛рд░реНрдЧрдЧрд╛рдореА рдерд╛ред рд╕реЗрда рдХреЛ рджреБ:рдЦреА рджреЗрдЦрдХрд░ рдЙрд╕рдХреЗ рдорд┐рддреНрд░ рддреНрд░рд┐рд╡рд┐рдХреНрд░рдо рдирд╛рдордХ рдмреНрд░рд╛рд╣реНрдордг рдиреЗ рдЕрдкрдиреЗ рдШрд░ рд╕реЗ рдиреАрддрд┐рдирд┐рдкреБрдг рд╢реБрдХ рдФрд░ рд╕рд╛рд░рд┐рдХрд╛ рд▓реЗрдХрд░ рдЙрд╕рдХреЗ рдШрд░ рдЬрд╛рдХрд░ рдХрд╣рд╛-рдЗрд╕ рд╕рдкрддреНрдиреАрдХ рд╢реБрдХ рдХрд╛ рддреБрдо рдкреБрддреНрд░ рдХреА рднрд╛рдБрддрд┐ рдкрд╛рд▓рди рдХрд░реЛред

рдЗрд╕рдХрд╛ рд╕рдВрд░рдХреНрд╖рдг рдХрд░рдиреЗ рд╕реЗ рддреБрдореНрд╣рд╛рд░рд╛ рджреБрдЦ рджреВрд░ рд╣реЛрдЧрд╛ред рд╣рд░рд┐рджрддреНрдд рдиреЗ рдорджрдирд╡рд┐рдиреЛрдж рдХреЛ рд╡рд╣ рддреЛрддрд╛ рджреЗ рджрд┐рдпрд╛ред рддреЛрддреЗ рдХреА рдХрд╣рд╛рдирд┐рдпреЛрдВ рдиреЗ рдорджрдирд╡рд┐рдиреЛрдж рдХрд╛ рд╣реГрджрдп рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди рдХрд░ рджрд┐рдпрд╛ рдФрд░ рд╡рд╣ рдЕрдкрдиреЗ рд╡реНрдпрд╡рд╕рд╛рдп рдореЗрдВ рд▓рдЧ рдЧрдпрд╛ред
рд╡реНрдпрд╛рдкрд╛рд░ рдкреНрд░рд╕рдВрдЧ рдореЗрдВ рдЬрдм рд╡рд╣ рджреЗрд╢рд╛рдиреНрддрд░ рдЧрдпрд╛ рддрдм рд╢реБрдХ рдЕрдкрдиреА рдордиреЛрд░рдВрдЬрдХ рдХрд╣рд╛рдирд┐рдпреЛрдВ рд╕реЗ рдЙрд╕рдХреА рдкрддреНрдиреА рдХрд╛ рддрдм рддрдХ рд╡рд┐рдиреЛрдж рдХрд░рддрд╛ рд░рд╣рд╛ рдЬрдм рддрдХ рдЙрд╕рдХрд╛ рдкрддрд┐ рд╡рд╛рдкрд╕ рдирд╣реАрдВ рдЖ рдЧрдпрд╛ред рд╕рдВрдХреНрд╖реЗрдк рдореЗрдВ рд╢реБрдХрд╕рдкреНрддрддрд┐рдГ рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХ рдордиреЛрд░рдВрдЬрдХ рдХрдерд╛рдУрдВ рдХрд╛ рд╕рдВрдЧреНрд░рд╣ рд╣реИред
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛ 1
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛ 2

Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛ Summary Translation in Hindi and English

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдп – рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рд╢реБрдХ рд╕рдкреНрддрддрд┐рдГ рдирд╛рдордХ рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рдХрдерд╛рдЧреНрд░рдВрде рд╕реЗ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕ рдкрд╛рда рдореЗрдВ рдЕрдкрдиреЗ рджреЛ рдЫреЛрдЯреЗ рдЫреЛрдЯреЗ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдХреЛ рд▓реЗрдХрд░ рдЬрдЧрд▓ рдХреЗ рд░рд╛рд╕реНрддреЗ рдЕрдкрдиреЗ рдкрд┐рддрд╛ рдХреЗ рдШрд░ рдЬрд╛ рд░рд╣реА рдПрдХ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдирд╛рдордХ рдирд╛рд░реАрдХреЗ рдмреБрджреНрдзрд┐ рдХреМрд╢рд▓ рдХреЛ рдкреНрд░рдХрдЯ рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ,рдЬреЛ рд╕рд╛рдордиреЗ рдЖрдпреЗ рд╣реБрдП рд╢реЗрд░ рдХреЛ рднреА рдбрд░рд╛ рдХрд░ рднрдЧрд╛ рджреЗрддреА рд╣реИред рдЗрд╕ рдЧреНрд░рдВрде рдореЗрдВ рдиреАрддрд┐ рдирд┐рдкреБрдг рд╢реБрдХ рд╡ рд╕рд╛рд░рд┐рдХрд╛ рдХреА рдХрд╣рд╛рдирд┐рдпреЛрдВ рдХреА рд╡рд░реНрдгрди рд╣реИ рдЬреЛ рдмрд╛рд▓рдХ рдореЗрдВ рд╕рд╡реГрддреНрддрд┐ рдХрд╛ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд░рддреА рд╣реИред

1. рдЕрд╕реНрддрд┐ рджреЗрдЙрд▓рд╛рдЦреНрдпреЛ рдЧреНрд░рд╛рдордГред рддрддреНрд░ рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рдВрд╣рдГ рдирд╛рдо рд░рд╛рдЬрдкреБрддреНрд░рдГ рд╡рд╕рддрд┐ рд╕реНрдоред рдПрдХрджрд╛ рдХреЗрдирд╛рдкрд┐ рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХрдХрд╛рд░реНрдпреЗрдг рддрд╕реНрдп рднрд╛рд░реНрдпрд╛ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдкреБрддреНрд░рджреНрдпреЛрдкреЗрддрд╛ рдкрд┐рддреБрд░реНрдЧреГрд╣ рдкреНрд░рддрд┐ рдЪрд▓рд┐рддрд╛ред рдорд╛рд░реНрдЧреЗ рдЧрд╣рдирдХрд╛рдирдиреЗ рд╕рд╛ рдПрдХ рд╡реНрдпрд╛рдирдВ рджрджрд░реНрд╢ред рд╕рд╛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдорд╛рдЧрдЪреНрдЫрдиреНрдд ‘ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдз рд░рд╛рд╖реНрд╛рддреН рдкреБрддреНрд░реМ рдЪрдкрдЯреЗрдпрд╛ рдкреНрд░рд╣рддреНрдп рдЬрдЧрд╛рдж – “рдХрдердореЗрдХреИрдХрд╢реЛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рднрдХреНрд╖рдгрд╛рдп рдХрд▓рд╣рдВ рдХреБрд░реБрде:? рдЕрдпрдореЗрдХрд╕реНрддрд╛рд╡рджреНрд╡рд┐рднрдЬреНрдп рднреБрдЬреНрдпрддрд╛рдореНред рдкрд╢реНрдЪрд╛рджреН рдЕрдиреНрдпреЛ рджреНрд╡рд┐рддреАрдпрдГ рдХрд╢реНрдЪрд┐рд▓реНрд▓рдХреНрд╖реНрдпрддреЗред рдЗрддрд┐ рд╢реНрд░реБрддреНрд╡рд╛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдорд╛рд░реА рдХрд╛рдЪрд┐рджрд┐рдпрдорд┐рддрд┐ рдорддреНрд╡рд╛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░реЛ рднрдпрд╛рдХреБрд▓рдЪрд┐рддреНрддреЛ рдирд╖реНрдЯрдГред
рдирд┐рдЬрдмреБрджреНрдзреНрдпрд╛ рд╡рд┐рдореБрдХреНрддрд╛ рд╕рд╛ рднрдпрд╛рджреН рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рд╕реНрдп рднрд╛рдорд┐рдиреАред рдЕрдиреНрдпреЛрд╜рдкрд┐ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорд╛рдБрд▓реНрд▓реЛрдХреЗ рдореБрдЪреНрдпрддреЗ рдорд╣рддреЛ рднрдпрд╛рддреНрее
рднрдпрд╛рдХреБрд▓рдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдХрд╢реНрдЪрд┐рддреН рдзреВрд░реНрддрдГ рдиреГрдЧрд╛рд▓рдГ рд╣рд╕рддреНрддрд╛рд╣ – тАЬрднрд╡рд╛рдиреН рдХреБрддрдГ рднрдпрд╛рддреН рдкрд▓рд╛рдпрд┐рдд:?”

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдерд╛: – рднрд╛рд╛рдВ – рдкрддреНрдиреА, рдкреБрддреНрд░рджреНрд╡рдпреЛрдкреЗрддрд╛ – рджрдпреЗрди рдкреБрддреНрд░реЗрдиреН рд╕рд╣ рджреЛ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдХреЗ рд╕рд╛рде, рдЙрдкреЗрддрд╛ – рдпреБрдХреНрддрд╛ (рд▓реЗрдХрд░ рдХреЗ) рдХрд╛рдирдиреЗ – рд╡рдиреЗ (рдЬрдЧрдВрд▓ рдореЗрдВ), рджрджрд░реНрд╢ – рдЕрдкрд╢реНрдпрдд (рджреЗрдЦрд╛) рдзрд╛рд╖реНрдЯрд░реНрдпрд╛рдд – рдзреГрд╖реНрдЯ рднрд╛рд╡рд╛рддреН (рдард┐рдард╛рдИ рд╕реЗ). рд╡рдкреЗрдЯреЗрдпрд╛ рдХрд░ рдкреНрд░рд╣рд╛рд░реЗрдг – рдердкреНрдкрдб рд╕реЗ ,

рдкреНрд░рд╣рд╡реНрдп – рдкреНрд░рд╣рд╛рд░рдХреГрддреНрд╡рд╛ рдердкреНрдкрдб рдорд╛рд░рдХрд░, рдЬрдЧрд╛рдж – рдЙрдХреНрддрд╡рддреА (рдмреЛрд▓рд╛) рдХрд▓рд╣рдГ – рд╡рд┐рд╡рд╛рдж (рдЭрдЧрдбрд╝). рд╡рд┐рднрдЬреНрдп – рд╡рд┐рднрдХреНрддрдГ рдХреГрддреНрд╡рд╛ (рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рдХреЗ), рд▓рдХреНрд╖реНрдпрддреЗ – рдЕрдиреНрд╡рд┐рд╖реНрдпрддреЗ (рдвреВрдВрдврд╛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛), рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдорд╛рд░реА – рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░ рдорд░рдпрддрд┐, рдирд╖реНрдЯ: – рдореГрддрдГ, рдкрд▓рд╛рдпрд┐рдд: – (рднрд╛рдЧ рдЧрдпрд╛) рдмрд╛рдШ рдХреЛ рдорд╛рд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА рдЗрддрд┐

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрдердГ – рдПрдХ рджреЗрдЕрд▓рд╛рдЦреНрдп рдирд╛рдо рдХрд╛ рдЧрд╛рдБрд╡ рд╣реИ рд╡рд╣рд╛рдБ рд░рд╛рдЬрд╕рд┐рдВрд╣ рдирд╛рдо рдХрд╛ рд░рд╛рдЬрд╛ рдХрд╛ рдкреБрддреНрд░ рд░рд╣рддрд╛ рдерд╛ред рдПрдХ рдмрд╛рд░ рдХрд┐рд╕реА рдЖрд╡рд╢реНрдпрдХ рдХрд╛рд░реНрдп рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдЙрд╕рдХреА рдкрддреНрдиреА рдЬрд┐рд╕рдХрд╛ рдирд╛рдо рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдерд╛, рджреЛ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдХреЗ рд╕рд╛рде рдЕрдкрдиреЗ рдкрд┐рддрд╛ рдХреЗ рдШрд░ рдЪрд▓ рд╣реА рд░рд╛рд╕реНрддреЗ рдореЗрдВ рдШрдиреЗ рдЬрдЧрд▓ рдореЗрдВ рдЙрд╕рдиреЗ рдПрдХ рдмрд╛рдШ рджреЗрдЦрд╛ред рд╡рд╣ рдмрд╛рдШ рдХреЛ рджреЗрдЦрдХрд░ рдмрд┐рдард╛рдИ рдкреВрд░реНрд╡рдХ рдЕрдкрдиреЗ рджреЛрдиреЛрдВ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдХреЛ рдердкреНрдкрдбрд╝ рдорд╛рд░рдХрд░ рдмреЛрд▓реА: рдХреНрдпреЛрдВ рдПрдХ рдПрдХ рдмрд╛рдШ рдЦрд╛рдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЭрдЧрдбрд╝рд╛ рдХрд░ рд░рд╣реЗ рд╣реЛ? рдЗрд╕ рдПрдХ рдХреЛ рд╣реА рддрдм рддрдХ рдмрд╛рдБрдЯрдХрд░ рдЦрд╛рдУрдВред рдЗрд╕рдХреЗ рдмрд╛рдж рджреВрд╕рд░реЗ рдХреЛ рдвреВрдврд╝рддреЗ рд╣реИред”
рдРрд╕рд╛ рд╕реБрдирдХрд░ рдмрд╛рдШрдорд╛рд░реА (рдмрд╛рдШ рдХреЛ рдорд╛рд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА) рд╣реИ рдХреЛрдИ рдРрд╕рд╛ рдорд╛рдирдХрд░ рдмрд╛рдШ рднрдп рд╕реЗ рдЖрдХреБрд▓ рд╣реЛрдХрд░ рднрд╛рдЧ рдЧрдпрд╛ред
“рдЕрдкрдиреА рдмреБрджреНрдзрд┐ рд╕реЗ рд╡рд╣ рд░реВрдкрд╡рддреА рд╕реНрддреНрд░реА рдмрд╛рдШ рдХреЗ рднрдп рд╕реЗ рдореБрдХреНрдд рд╣реЛ рдЧрдИред рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорд╛рди рдмреБрджреНрдзрд┐ рд╕реЗ рдмрд╣реБрдд рдмрдбрд╝реЗ рд╕рдВрдХрдЯ рд╕реЗ рднреА рдореБрдХреНрдд рд╣реЛ рд╕рдХрддреЗ рд╣реИред”
рднрдп рд╕реЗ рдЖрдХреБрд▓ (рдкрд░реЗрд╢рд╛рди) рдмрд╛рдШ рдХреЛ рдХрд┐рд╕реА рдзреВрд░реНрдд рд╕рд┐рдпрд╛рд░ рди рджреЗрдЦрд╛ рдФрд░ рд╣рдБрд╕рд╛ рдФрд░ рдХрд╣рд╛: – рдЖрдк рднрдп рдХреЗ рдорд╛рд░реЗ рдХрд╛рд╣рд╛рдБ рднрд╛рдЧ рд░рд╣реЗ рд╣реЛ?”

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

2. рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ – рдЧрдЪреНрдЫ, рдЧрдЪреНрдЫ рдЬрдореНрдмреБрдХ! рддреНрд╡рдордкрд┐ рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рджреН рдЧреВрдврдкреНрд░рджреЗрд╢рдореНред рдпрддреЛ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдорд╛рд░реАрддрд┐ рдпрд╛ рд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░реЗ рд╢реНрд░реВрдпрддреЗ рддрдпрд╛рд╣ рд╣рдиреНрддреБрдорд╛рд░рдмреНрдзрдГ рдкрд░рдВ рдЧреГрд╣реАрддрдХрд░рдЬреАрд╡рд┐рддреЛ рдирд╖реНрдЯрдГ рд╢реАрдШреНрд░рдВ рддрд╡рдЧреНрд░рддрдГред
рд╢реГрдЧрд╛рд▓рдГ – рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░! рддреНрд╡рдпрд╛ рдорд╣рддреНрдХреМрддреБрдХрдореН рдЖрд╡реЗрджрд┐рдд рдпрдиреНрдорд╛рдиреБрд╖рд╛рджрдкрд┐ рдмрд┐рднреЗрд╖рд┐?
рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ – рдкреНрд░рддреНрдпрдХреНрд╖рдореЗрд╡ рдордпрд╛ рд╕рд╛рддреНрдордкреБрддреНрд░рд╛рд╡реЗрдХреИрдХрд╢реЛ рдорд╛рдорддреНрддреБ рдХрд▓рд╣рд╛рдпрдорд╛рдиреМ рдЪрдкреЗрдЯрдпрд╛ рдкреНрд░рд╣рд░рдиреНрддреА рджрд╖реНрдЯрд╛ред
рдЬрдореНрдмреБрдХ: – рд╕реНрд╡рд╛рдорд┐рдиреН! рдпрддреНрд░рд╛рд╕реНрддреЗ рд╕рд╛ рдзреВрд░реНрддрд╛ рддрддреНрд░ рдЧрдореНрдпрддрд╛рдореНред рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░! рддрд╡
рдкреБрдирдГ рддрддреНрд░ рдЧрддрд╕реНрдп рд╕рд╛ рд╕рдореНрдореБрдЦрдордкреАрдХреНрд╖рддреЗ рдпрджрд┐, рддрд░реНрд╣рд┐ рддреНрд╡рдпрд╛ рдЕрд╣рдВ рд╣рдиреНрддрд╡реНрдпрдГ рдЗрддрд┐ред
рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ – рд╢реГрдЧрд╛рд▓! рдпрджрд┐ рддреНрд╡рдВ рдорд╛рдВ рдореБрдХреНрддреНрд╡рд╛ рдпрд╛рд╕рд┐ рддрджрд╛ рдмреЗрд▓рд╛рдкреНрдпрд╡реЗрд▓рд╛ рд╕реНрдпрд╛рддреНред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдЬрдореНрдмреБрдХ: – рд╢реНрд░реГрдЧрд╛рд▓рдГ (рд╕рд┐рдпрд╛рд░), рдЧреВрдв рдкреНрд░рджреЗрд╢рдореН – рдЧреБрдкреНрддрдкреНрд░рджреЗрд╢рдореН (рдЧреБрдкреНрдд рдкреНрд░рджреЗрд╢ рдореЗрдВ), рдЧреНрд░рд╣реАрдд рдХрд░ рдЬреАрд╡рд┐рддрдГрд╣рд╕реНрддреЗ рдкреНрд░рд╛рдгрд╛рдиреНрдиреАрддреНрд╡рд╛ (рд╣рдереЗрд▓реА рдкрд░ рдкреНрд░рд╛рдг рд▓реЗрдХрд░) рдЖрд╡реЗрджрд┐рддрд╛рдореНрд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рдкрддрдореН (рдмрддрд╛рдпрд╛), рдкреНрд░рддреНрдпрдХреНрд╖рдореН – рд╕рдордХреНрд╖рдореН (рд╕рд╛рдордиреЗ), рд╕рд╛рддреНрдордкреБрддреНрд░реА:рд╕рд╛ рдЖрддреНрдордирдГ рдкреБрддреНрд░реМ (рд╡рд╣ рдЕрдкрдиреЗ рджреМрдиреЛ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдХреЛ)

рдПрдХреИрдХрд╢рдГ – рдПрдХ рдПрдХ рдХреГрддреНрд╡рд╛ (рдПрдХ рдПрдХ рдХрд░ рдХреЗ), рдЕрддреНрддреБрдореН – рднрдХреНрд╖рдпрд┐рддрдореН (рдЦрд╛рдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП) рдХрд▓рд╣рд╛рдпрдорд╛рдиреМ – рдХрд▓рд╣рдВ рдХреБрд░реНрд╡рдиреНрддреМ (рдЭрдЧрдбрд╝рд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП) рдИрдХреНрд╖рддреЗ – рдкрд╢реНрдпрддрд┐ (рджреЗрдЦрддреА рд╣реИ), рд╡реЗрд▓реЛ (рд╕рдордп) рд╢рд░реНрддред

рд╕рд╛рд░рд▓рд╛рд░реНрде: – рдмрд╛рдШ – рдЬрд╛рдУ рдЬрд╛рдУ рд╕рд┐рдпрд╛рд░! рддреБрдо рднреА рдХрд┐рд╕реА рдЧреБрдкреНрдд рд╕реНрдерд╛рди рдкрд░! рдХреНрдпреЛрдВ рдХрд┐ рдмрд╛рдШ рдорд╛рд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА рдЬреЛ рд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░реЛрдВ рдореЗрдВ рд╕реБрдиреА рдЧрдИ рд╣реИ рд╡рд╣ рдореБрдЭреЗ рдорд╛рд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА рдереА, рдкрд░рдиреНрддреБ рдкреНрд░рд╛рдгреЛрдВ рдХреЛ рд╣рдереЗрд▓реА рдкрд░ рд░рдЦрдХрд░ рдореЗрдВ рдЙрд╕рдХреЗ рдЖрдЧреЗ рд╕реЗ рдЬрд▓реНрджреА рд╕реЗ рднрд╛рдЧ рдЖрдпрд╛ред

рд╕рд┐рдпрд╛рд░ – рд╣реЗ рдмрд╛рдШ! рддреБрдордиреЗ рдмрд╣реБрдд рдЖрд╢реНрдЪрд░реНрдп рдмрддрд╛рдпрд╛, рдХрд┐ рддреБрдо рдордиреБрд╖реНрдп рд╕реЗ рднреА рдбрд░ рд░рд╣реЗ рд╣реЛред

рдмрд╛рдШ – рдореИрдиреЗ рдкреНрд░рддреНрдпрдХреНрд╖ рд░реВрдк рд╕реЗ рдЙрд╕реЗ рдЙрдкрдиреЗ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдЬреЛ рдПрдХ рдПрдХ, __ рдХрд░реЗрдХ рдореБрдЭреЗ рдЦрд╛рдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЭрдЧрдбрд╝ рд░рд╣реЗ рдереЗ рдХреЛ рдердкреНрдкрдбрд╝ рд╕реЗ рдкреАрдЯрддреЗ рд╣реБрдП рджреЗрдЦрд╛ рд╣реИред

рд╕рд┐рдпрд╛рд░ – рд╣реЗ рд╕реНрд╡рд╛рдореА! рд╡рд╣ рдХрдкрдЯреА рдирд╛рд░реА рдЬрд╣рд╛рдБ рд╣реИ рд╡рд╣рд╛рдБ рдореБрдЭреЗ рд▓реЗ рдЪрд▓рд┐рдПред рд╣реЗ рдмрд╛рдШ! рддреБрдореНрд╣рд╛рд░реЗ рдкреБрдирдГ рд╡рд╣рд╛рдБ рдЬрд╛рдиреЗ рдкрд░ рдпрджрд┐ рд╡рд╣ рд╕рд╛рдордиреЗ рджреЗрдЦрддреА рд╣реЗ рддреЛ рддреБрдо рдореБрдЭреЗ рдорд╛рд░ рджреЗрдирд╛ рдРрд╕рд╛ред

рдмрд╛рдШ – рд╣реЗ рд╕рд┐рдпрд╛рд░! рдпрджрд┐ рддреБрдо рдореБрдЭреЗ рдЫреЛрдбрд╝рдХрд░ рднрд╛рдЧ рдЧрдП рддреЛ рдЕрд╕рдордп рд╣реА рдореЗрд░рд╛ рд╕рдордп рдЕрд░реНрдерд╛рдд рдХрд╛рд▓ рдЖ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 2 рдмреБрджреНрдзрд┐рд░реНрдмрд▓рд╡рддреА рд╕рджрд╛

3. рдЬрдореНрдмреБрдХрдГ – рдпрджрд┐ рдПрд╡рдВ рддрд░реНрд╣рд┐ рдорд╛рдВ рдирд┐рдЬрдЧрд▓реЗ рдмрджреНрдзреНрд╡рд╛ рдЪрд▓ рд╕рддреНрд╡рд░рдореНред рд╕ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рдГ рддрдерд╛рдХреГрддреНрд╡рд╛ рдХрд╛рдирдирдВ рдпрдпреМред рд╢реГрдВрдЧрд╛рд▓реЗрди рд╕рд╣рд┐рддрдВ рдкреБрдирд░рд╛рдпрд╛рдиреНрддрдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░ рджреВрд░рд╛рддреН рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА
рдЪрд┐рдиреНрддрд┐рддрд╡рддреА – рдЬрдореНрдмреБрдХрдХреГрддреЛрддреНрд╕рд╛рд╣рд╛рджреН рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рд╛рддреН рдХрдердВ рдореБрдЪреНрдпрддрд╛рдореН? рдкрд░рдВ рдкреНрд░рддреНрдпреБрддреНрдкрддреНрд░рдорддрд┐рдГ рд╕рд╛ рдЬрдореНрдмреБрдХрдорд╛рдХреНрд╖рд┐рдкрдиреНрддреНрдпрдЩреНрдЧрд▓реНрдпрд╛ рддрд░реНрдЬрдпрдиреНрддреНрдпреБрд╡рд╛рдЪ
рд░реЗ рд░реЗ рдзреВрд░реНрдд рддреНрд╡рдпрд╛ рджрддреНрддрдВ рдорд╣реНрдпрдВ рд╡реНрдпрд╛рдШреНрд░рддреНрд░рдпрдВ рдкреБрд░рд╛ред рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдпрд╛рджреНрдпреИрдХрдорд╛рдиреАрдп рдХрдердВ рдпрд╛рд╕рд┐ рд╡рджрд╛рдзреБрдирд╛ ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ – рдкреБрдирд░рд╛рдпрд╛рдиреНрддрдВ – рдкреБрди рдЖрддреЗ рд╣реБрдП рдХреЛ (рдкреБрди:рдЖрдЧ). рдкреНрд░рд╡реНрдпреБрддреНрдкрдиреНрдирдкрддрд┐рдГ – рддреАрдХреНрд╖реНрдгрдмреГрджреНрдзрд┐рдГ (рддреЗрдЬ рдмреБрджреНрдзрд┐ рд╡рд╛рд▓реА), рдЖрдХреНрд╖рд┐рдкрдиреНрддреА – рдЖрдХреНрд╖реЗрдкрдВ рдХреБрд░реНрд╡рд╛рдг (рдЖрдХреНрд╖реЗрдк рдХрд░рддреА рд╣реБрдИ), рддрд░реНрдЬрдпрдиреНрддреА – (рддрд░реНрдЬрди рдХреБрд░реНрд╡рд╛рдгрд╛рдВ (рдзрдордХрд╛рддреА рд╣реБрдИ). рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп – рд╕рдорд╛рд╢реНрд╡рд╕реНрдп (рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╛рд╕ рджрд┐рд▓рд╛рдХрд░) рддреВрд░реНрдгрдореН – рд╢реАрдШреНрд░рдо (рдЬрд▓реНрджреА), рднрдпрдЩреНрдХрд░рд╛ – рднрдпрдВ рдХрд░реЛрддрд┐ рдЗрддрд┐ (рднрдп рдкреИрджрд╛ рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА), рдЧрд▓рдмрджреНрдз рд╢реНрд░реГрдЧрд╛рд▓рдХрдГ – рдЧрд▓реЗрдмрджреНрдз рд╢реНрд░реГрдЧрд╛рд▓рдГ рдпрд╕реНрдп рд╕рдГ рдЧрд▓реЗ рдореЗрдВ рдмрдзреЗ рд╣реБрдП рд╢реНрд░реГрдВрдЧрд╛рд▓ рд╡рд╛рд▓рд╛ред

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде: рд╕рд┐рдпрд╛рд░ – рдпрджрд┐ рдРрд╕рд╛ рд╣реИ рддреЛ рдореБрдЭреЗ рдЕрдкрдиреЗ рдЧрд▓реЗ рдореЗрдВ рдмрд╛рдзрдХрд░ рдЬрд▓реНрджреА рдЪрд▓реЛред рд╡рд╣ рдмрд╛рдШ рд╡реИрд╕рд╛ рдХрд░рдХреЗ рдЬрдЧрдВрд▓ рдореЗрдВ рдЧрдпрд╛ред рд╕рд┐рдпрд╛рд░ рдХреЗ рд╕рд╛рде рдлрд┐рд░ рд╕реЗ рдЖрддреЗ рд╣реБрдП рдмрд╛рдШ рдХреЛ рджреВрд░ рд╕реЗ рд╣реА рджреЗрдЦрдХрд░ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдиреЗ рд╕реЛрдЪрд╛_ ‘рд╕рд┐рдпрд╛рд░ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдЙрддреНрд╕рд╛рд╣рд┐рдд (рднрдбрд╝рдХрд╛рдП рдЧрдП) рдмрд╛рдШ рд╕реЗ рдХреИрд╕реЗ рдмрдЪрд╛ рдЬрд╛рдП?’ рдкрд░рдиреНрддреБ рд╡рд╣ рдкреНрд░рддреНрдпреБрддреНрдкрдиреНрдорддрд┐ рд╕рд┐рдпрд╛рд░ рдХреЛ (рджреЛрд╖ рд▓рдЧрд╛рддреЗ рд╣реБрдП) рдлрдЯрдХрд╛рд░рддреА рд╣реБрдИ рдмреЛрд▓реА рдЕрд░реЗ рд╣реЗ рдзреВрд░реНрдд! рддреВрдиреЗ рдореБрдЭреЗ рдкрд╣рд▓реЗ рддреАрди рдмрд╛рдШ рджрд┐рдПред рд╡рд┐рд╢реНрд╡рд╛рд╕ рджрд┐рд▓рд╛рдиреЗ рдХреЗ рдмрд╛рдж рднреА рдЖрдЬ рдПрдХ рд╣реА рд▓рд╛рдХрд░ рдХреНрдпреЛрдВ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣реИ? рдЕрдм рдмрддрд╛ рджреЗред

рдпрд╣ рдХрд╣рдХрд░ рд╡рд╣ рднрдпрдВрдХрд░ рдмрд╛рдШрдорд╛рд░реА рдирд╛рд░реА рддреЗрдЬреА рд╕реЗ рджреМрдбрд╝реАред рдЧрд▓реЗ рд╕реЗ рдмрдВрдзреЗ рд╕рд┐рдпрд╛рд░ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдмрд╛рдШ рднреА рдЕрдЪрд╛рдирдХ рднрд╛рдЧ рдЧрдпрд╛ред рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╡рд╣ рдмреБрджреНрдзрд┐рдорддреА рдмрд╛рдШ рдХреЗ рднрдп рд╕реЗ рдлрд┐рд░ рдореБрдХреНрдд рд╣реЛ рдЧрдИред рдЗрд╕реАрд▓рд┐рдП рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИ
рд╣реЗ рддрдиреНрд╡рд┐! рд╕рджреИрд╡ рд╕рднреА рдХрд╛рдореЛрдВ рдореЗрдВ рдмреБрджреНрдзрд┐ рд╣реА рдмрд▓рд╡рддреА рд╣реЛрддреА рд╣реИред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

Detailed, Step-by-Step NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ Questions and Answers were solved by Expert Teachers as per NCERT (CBSE) Book guidelines covering each topic in chapter to ensure complete preparation.

Shemushi Sanskrit Class 10 Solutions Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдВ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдореН рдЙрдирд░рд╛рдгрд┐ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛ рд▓рд┐рдЦрдд-

(рдХ) рд╕рд░рд╕рдГ рд╢реЛрднрд╛ рдХреЗрди рднрд╡рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд░рд╕рдГ рд╢реЛрднрд╛ рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕реЗрдиреН рднрд╡рддрд┐ред

(рдЦ) рдЪрд╛рддрдХрдГ рдХрд┐рдорд░реНрде рдорд╛рдиреА рдХрдереНрдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЪрд╛рддрдХрдГ рдкреБрд░реВрджрд░рдВ рдпрд╛рдЪрддреЗред

(рдЧ) рдореАрдирдГ рдХрджрд╛ рджреАрдирд╛рдВ рдЧрддрд┐рдВ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдиреЛрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдореАрдирдГ рд╕рд░реЛрд╡рд░реЗ рд╕рдВрдХреБрдЪрд┐рддреЗред

(рдШ) рдХрд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рдЬрд▓рдж: рд░рд┐рдХреНрддрдГ рднрд╡рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдирд╛рдирд╛рдирджреАрдирджрдЬреНрдЮрддрд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рдЬрд▓рдж: рд░рд┐рдХреНрддрдГ рднрд╡рддрд┐?

(рдЪ) рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рднрд┐рдГ рд╡рд╕реБрдзрд╛рдВ рдХреЗ рдЖрд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рднрд┐рдГ рд╡рд╕реБрдзрд╛рдВ рдЕрдореНрднреЛрджрд╛рдГ рдЖрд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐ред

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╡рд╛рдХреНрдпреЗрд╖реБ рд░реЗрдЦрд╛рдЩреНрдХрд┐рддрдкрджрд╛рдирд┐ рдЖрдзреГрддреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдХреБрд░реБрдд-

(рдХ) рдорд╛рд▓рд╛рдХрд╛рд░рдГ рддреЛрдпреИрдГ рддрд░реЛрдГ рдкреБрд╖реНрдЯрд┐рдВ рдХрд░реЛрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдорд╛рд▓рд╛рдХрд╛рд░рдГ рдХреЗ: рддрд░реЛрдГ рдкреБрд╖реНрдЯрд┐рдВ рдХрд░реЛрддрд┐?

(рдЦ) рднреГрдЩреНрдЧрд╛рдГ рд░рд╕рд╛рд▓рдореБрдХреБрд▓рд╛рдирд┐ рд╕рдорд╛рд╢реНрд░рдпрдиреНрддреЗред
рдЙрддреНрддрд░:
рднреГрдЩреНрдЧрд╛рдГ рдХрд╛рдирд┐ рд╕рдорд╛рд╢реНрд░рдпрдиреНрддреЗ?

(рдЧ) рдкрддрдЩреНрдЧрд╛рдГ рдЕрдореНрдмрд░рдкрдердореН рдЖрдкреЗрджрд┐рд░реЗред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреЗ рдЕрдореНрдмрд░рдкрдердореН рдЖрдкреЗрджрд┐рд░реЗ?

(рдШ) рдЬрд▓рдж: рдирд╛рдирд╛рдирджреАрдирджрд╢рддрд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рд░рд┐рдХреНрддреЛрд╜рд╕реНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрдГ рдирд╛рдирд╛рдирджреАрдирджрд╢рддрд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рд░рд┐рдХреНрддреЛрд╜рд╕реНрддрд┐?

(рдЪ) рдЪрд╛рддрдХрдГ рд╡рдиреЗ рд╡рд╕рддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЪрд╛рддрдХрдГ рдХреБрддреНрд░ рд╡рд╕рддрд┐?

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрдпреЛрдГ рд╢реНрд▓реЛрдХрдпреЛрдГ рднрд╛рд╡рд╛рд░реНрде рд╕реНрд╡реАрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛рдВ рд▓рд┐рдЦрдд-

(рдЕ) рддреЛрдпреИрд░рд▓реНрдкреИрд░рдкрд┐ …………………………… рд╡рд╛рд░рд┐рджреЗрдиред
рдЙрддреНрддрд░:
рднрд╛рд╡рд╛рд░реНрде-рд╣реЗ рдорд╛рд▓реА! рднреАрд╖рдг рдЧреНрд░реАрд╖реНрдордХрд╛рд▓ рдХреА рдЧрд░рдореА рд╕реЗ рдереЛрдбрд╝реЗ рд╕реЗ рд╣реА рдЬрд▓ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдкрдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрд░реВрдгрд╛рдкреВрд░реНрд╡рдХ рдЗрд╕ рд╡реГрдХреНрд╖ рдХрд╛ рдЬреЛ рдкреЛрд╖рдг рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ред рдХреНрдпрд╛ рд╡рд░реНрд╖рд╛рдХрд╛рд▓реАрди рдЬрд▓ рдХреЗ рдЪрд╛рд░реЛ рдФрд░ рд╕реЗ рдзрд╛рд░рд╛рдУрдВ рдХреЛ рдмрд░рд╕рд╛рдиреЗ рд╕реЗ рдмрд╛рджрд▓ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рд╡рд╣ рдкреЛрд╖рдг рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣реИ рдЕрд░реНрдерд╛рддреН рджрд┐рд▓ рд╕реЗ рдХрд┐рдпрд╛ рдХрд╛рдо рд╣реА рдЬреНрдпрд╛рджрд╛ рдлрд▓рджрд╛рдпреА рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рдореЗрд╣рдирдд рдХрд╛ рдлрд▓ рд╣реА рдореАрдард╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рджрд╛рди рдХрд╛ рдирд╣реАрдВред

(рдЖ) рд░реЗ рд░реЗ рдЪрд╛рддрдХ ………………………. рджреАрдирдВ рд╡рдЪрдГред
рдЙрддреНрддрд░:
рднрд╛рд╡рд╛рд░реНрде-рдЕрд░реЗ рд╣реЗ рдорд┐рддреНрд░ рдЪрд╛рддрдХ! рдзреНрдпрд╛рди рд╕реЗ рдХреНрд╖рдгрднрд░ рд╕реБрдиреЛред рдЖрдХрд╛рд╢ рдореЗрдВ рдЕрдиреЗрдХ рдореЗрдШ рд╣реИред рд╕рднреА рдмрд░рд╕рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдирд╣реАрдВ рд╣реИред рдХреБрдЫ рд╡рд░реНрд╖рд╛ рд╕реЗ рдЧреАрд▓рд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реИ рд╡ рдХреБрдЫ рдЧрд░рдЬрддреЗ рд╣реИ рдЕрддрдГ рд╕рдмрдХреЗ рд╕рд╛рдордиреЗ рджреАрди рд╡рдЪрди рдХрд╣рдиреЗ рдХрд╛ рдХреЛрдИ рдлрд╛рдпрджрд╛ рдирд╣реАрдВ рд╣реИред рдЕрд░реНрдерд╛рддреН рдорд╛рдБрдЧрдирд╛ рднреА рджрд╛рдирд╡реАрд░реЛрдВ рд╕реЗ рд╣реА рдорд╛рдБрдЧрдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрдпреЛрдГ рд╢реНрд▓реЛрдХрдпреЛрдГ рдЕрдиреНрд╡рдпрдВ рд▓рд┐рдЦрдд-

(рдЕ) рдЖрдкреЗрджрд┐рд░реЗ ………………….. рдХрддрдорд╛рдВ рдЧрддрд┐рдорднреНрдпреБрдкреИрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдиреНрд╡рдп-рдкрддрдЩрдЧрд╛рдГ рдкрд░рд┐рддрдГ рдЕрдореНрдмрд░рдкрдердореН рдЖрдкреЗрд╣рд┐рд░реЗ, рднреГрдЩреНрдЧрд╛рдГ рд░рд╕рд╛рд▓рдореБрдХреБрд▓рд╛рдЪрд┐ рд╕рдорд╛рдиреНрдпрдиреНрддреЗред рд╕рд░рдГ рддреНрдпрдпрд┐ рд╕рдЩреНрдХреЛрдЪрдореН рдЕрдЮреНрдЪрддрд┐, рд╣рдиреНрдд, рджреАрдирджреАрдирдГ рдореАрдирдГ рдиреБ рдХрддрдорд╛ рдЧрддрд┐рдореН рдЕрднреНрдпреБрдкреИрддреБред

(рдЖ) рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп ……………….. рд╕реИрд╡ рддрд╡реЛрддреНрддрдорд╛ рд╢реНрд░реАрдГредред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдиреНрд╡рдп-рддрдордиреЛрд╖реНрдг рддрддреНрд╕рдореН рдкрд░реНрд╡рддрдХреБрд▓рдореН рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп рдЙрджреНрджрд╛рджрд╛рд╡ рд╡рд┐рдзреБрд░рд╛рдгрд┐ рдХрд╛рдирдирд╛рдирд┐ рдЪ рдирд╛рдирд╛рдирджреАрди рджрд╢рд╡рд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рдЪ рд╣реЗ рдЬрд▓рдж! рдпрддреН рд░рд┐рдХреНрддрдГ рдЕрд╕рд┐ рддрд╡ рд╕рд╛ рдПрд╡ рдЙрддреНрддреНрдорд╛ рд╢реНрд░реАрдГ (рдЖрд╕реНрддрд┐)ред

рдкреНрд░рд╢реНрди 5.
рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рд╕рдиреНрдзрд┐/рд╕рдиреНрдзрд┐рд╡рд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рд╡рд╛ рдХреБрд░реБрдд-
(i) рдпрдерд╛- рдЕрдиреНрдп + рдЙрдХреНрддрдпрдГ – рдЕрдиреНрдпреЛрдХреНрддрдпрдГ

(рдХ) ____________ + _____________ – рдирд┐рдкреАрддрд╛рдиреНрдпрдореНрдмреВрдирд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рдирд┐рдкреАрддрд╛рдирд┐ + рдЕрдореНрдмреВрдирд┐

(рдЦ) __________ + рдЙрдкрдХрд╛рд░рдГ = рдХреГрддреЛрдкрдХрд╛рд░рдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреГрдд

(рдЧ) рддрдкрди + ____________ – рддрдкрдиреЛрд╖реНрдгрддрдкреНрддрдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрд╖реНрдгрддрдкреНрддрдореН

(рдШ) рддрд╡ + рдЙрдирдорд╛ – _____________
рдЙрддреНрддрд░:
рддрд╡реЛрддреНрддрдорд╛

(рдЪ) рди + рдПрддрд╛рджреГрд╢рд╛рдГ = _______________
рдЙрддреНрддрд░:
рдиреИрддрд╛рджреГрд╢рд╛рдГ

(ii) рдпрдерд╛ – рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддрдГ + рдЕрдкрд┐ = рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддреЛрд╜рдкрд┐

(рдХ) __________ + _________ = рдХреЛрд╜рдкрд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрдГ + рдЕрдкрд┐

(рдЦ) ____________ + ___________ = рд░рд┐рдХреНрддреЛрд╜рд╕рд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд┐рдХреНрддрдГ + рдЕрд╕рд┐

(рдЧ) рдореАрди: + рдЕрдпрдореН = ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рдореАрдиреЛрд╜рдпрдореН

(рдШ) рд╕рд░реНрд╡реЗ + рдЕрдкрд┐ = _______________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд░реНрд╡реЗрд╜рдкрд┐

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

(iii) рдпрдерд╛ – рд╕рд░рд╕рдГ + рднрд╡реЗрддреН = рд╕рд░рд╕реЛ рднрд╡реЗрддреН

(рдХ) рдЦрдЧрдГ + рдорд╛рдиреА = _____________
рдЙрддреНрддрд░:
рдЦрдЧреЛрдорд╛рдиреА

(рдЦ) ____________ + рдиреБ = рдореАрдиреЛ рдиреБ
рдЙрддреНрддрд░:
рдореАрди:

(рдЧ) рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддрдГ + рд╡рд╛ = ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддреЛрд╜рдкрд┐

(рдШ) ___________ + _______________ = рдкреБрд░рддреЛ рдорд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреБрд░рддрдГ + рдорд╛

(iv) рдпрдерд╛ – рдореБрдирд┐рдГ + рдЕрдкрд┐ = рдореБрдирд┐рд░рдкрд┐

(рдХ) рддреЛрдпреИрдГ + рдЕрд▓реНрдкреИрдГ = _____________
рдЙрддреНрддрд░:
рддреМрдпреИрд░рд▓реНрдкреИрдГ

(рдЦ) _____________ + рдЕрдкрд┐ = рдЕрд▓реНрдкреИрд░рдкрд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрд▓реНрдкреИрдГ

(рдЧ) рддрд░реЛрдГ + рдЕрдкрд┐ = _________________
рдЙрддреНрддрд░:
рддрд░реЛрд░рдкрд┐

(рдШ) ________________ + рдЖрд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐ = рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рднрд┐рд░рд╛рд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рднрд┐рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддреИрдГ рд╡рд┐рдЧреНрд░рд╣рдкрджреИ :
рд╕рдорд╕реНрддрдкрджрд╛рдирд┐ рд░рдЪрдпрдд
рд╡рд┐рдЧреНрд░рд╣рдкрджрд╛рдирд┐ – рд╕рдорд╕реНрдд рдкрджрд╛рдирд┐
рдпрдерд╛ – рдкреАрддрдВ рдЪ рддрддреН рдкрдЩреНрдХрдЬрдо = рдкрдЩреНрдХрдЬрдо

(рдХ) рд░рд╛рдЬрд╛ рдЪ рдЕрд╕реМ рд╣рдВрд╕рдГ = _____________
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕рдГ

(рдЦ) рднреАрдордГ рдЪ рдЕрд╕реМ рднрд╛рдиреБрдГ = __________________
рдЙрддреНрддрд░:
рднреАрдо рднрд╛рдирдГ

(рдЧ) рдЕрдореНрдмрд░рдореН рдПрд╡ рдкрдиреНрдерд╛рдГ = ________________
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдореНрдмрд░ рдкреНрд░рдердореН

(рдШ) рдЙрдирдорд╛ рдЪ рдЗрдпрдореН рд╢реНрд░реАрдГ = ________________
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрддреНрддрдореЗрд╢реНрд░реА

(рдЪ) рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдирдВ рдЪ рддрддреН рдордирдГ, рддреЗрди = _________________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдирдордирд╕рд╛

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рддреИрдГ рдзрд╛рддреБрднрд┐рдГ рд╕рд╣ рдпрдерд╛рдирд┐рд░реНрджрд┐рд╖реНрдЯрд╛рдиреН рдкреНрд░рддреНрдпрдпрд╛рдиреН рд╕рдВрдпреБрдЬреНрдп рд╢рдмреНрджрд░рдЪрдирд╛рдВ рдХреБрд░реБрддрдзрд╛рддреБрдГ рдХреНрддреНрд╡рд╛ рдХреНрддрд╡рддреБ рддрд╡реНрдпрддреН рдЕрдиреАрдпрд░реН

(рдХ) рдкрдареН рдкрдард┐рддреНрд╡рд╛ рдкрдард┐рддрд╡рд╛рдиреН рдкрдард┐рддрд╡реНрдпрдГ рдкрдардиреАрдпрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрдареН – рдкрдард┐рддреНрд╡рд╛ рдкрдард┐рддрд╡рд╛рдиреН рдкрдард┐рддрд╡реНрдпрдГ рдкрдардиреАрдпрдГ

(рдЦ) рдЧрдореН ________ ________ ________ ________
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧрдореН – рдЧрддреНрд╡рд╛, рдЧрддрд╡рд╛рди, рдЧрдиреНрддрд╡реНрдпрдГ, рдЧрдордиреАрдпрдГ

(рдЧ) рд▓рд┐рдЦреН _______ ________ _________ __________
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓рд┐рдЦ – рд▓рд┐рдЦрд┐рддреНрд╡рд╛, рд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╡рд╛рдиреН рд▓реЗрдЦрд┐рддрд╡реНрдпрдГ, рд▓реЗрдЦрдиреАрдпрдГ

(рдШ) рдЫ ________ ________ ________ ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреГ – рдХреГрддрд╡рд╛, рдХреГрддрд╡рд╛рдиреН, рдХрд░реНрддреНрддрд╡реНрдпрдГ, рдХрд░рдгреАрдпрдГ

(рдЪ) рдЧреНрд░рд╣ ________ ________ ________ __________
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧреНрд░рд╣реН – рдЧреНрд░рд╣реАрддреНрд╡рд╛,┬а рдЧреНрд░рд╣реАрддрд╡рд╛рдиреН,┬а рдЧреНрд░рд╣реАрддрд╡реНрдпрдГ,┬а рдЧреНрд░рд╣рдгреАрдпрдГ

(рдЩ) рдиреА _________ ________ ________ ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рдиреА – рдиреАрддреНрд╡рд╛, рдиреАрддрд╡рд╛рдиреН, рдиреЗрддрд╡реНрдпрдГ, рдирдпрдиреАрдпрдГ

рдЕрдиреНрдп рдкрд░реАрдХреНрд╖реЛрдкрдпреЛрдЧреА рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдкрд╛рдард╛рддреН рдкрд░реНрдпрд╛рдпрдкрджрд╛рдирд┐ рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрдд-
(рдкрд╛рда рд╕реЗ рдкрд░реНрдпрд╛рдпрд╡рд╛рдЪреА рд╢рдмреНрджреЛрдВ рдХреЛ рдЪреБрдирдХрд░ рд▓рд┐рдЦрд┐рдПред)

(рдХ) рднреНрд░рдорд░рд╛рдГ ________
рдЙрддреНрддрд░:
рднреГрдЩрдЧрд╛рдГ

(рдЦ) рдЗрдиреНрджреНрд░рдореН, рд╕реБрд░рдкрддрд┐рдореН _________
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреБрд░рдиреНрджрд░рдореН

(рдЧ) рд╡рдирд╛рдирд┐ ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рдирд╛рд▓рд┐рдирд╛рдирд┐

(рдШ) рдореЗрдШрд╛рдГ _________
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдореНрднреЛрджрд╛рдГ

(рдЩ) рдзрд░рд╛рдореН _________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд╕реБрдзрд╛рдореН

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдгрд╡рд┐рд╢реЗрд╖реНрдпрдпреЛрдГ рд╕рдореБрдЪрд┐рддрдВ рдореЗрд▓рдирдВ рдХреБрд░реБрдд-
(рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдг-рд╡рд┐рд╢реЗрдкреНрдп рд╢рдмреНрджреЛрдВ рдХрд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдорд┐рд▓рд╛рди рдХреАрдЬрдП)
рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рд┐рдгрдореН – рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реНрдпрдореН

(рдХ) рдорд╛рдиреА – рдХреГрддреНрдпреЗрди
рдЙрддреНрддрд░:
рдЦрдЧрдГ

(рдЦ) рджреАрдирд╣реАрдирдГ – рдЦрдЧрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдореАрдирдГ

(рдЧ) рдХреЗрдХ – рд╢реЛрднрд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреГрддреНрдпреЗрди

(рдШ) рдирд┐рд╖реЗрд╡рд┐рддрд╛рдирд┐ – рдореАрдирдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдирд▓рд┐рдирд╛рдирд┐

(рдЩ) рдпрд╛ – рдирд╛рд▓рд┐рдирд╛рдирд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рд╢реЛрднрд╛ред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рдардВ рдкрдард┐рддреНрд╡рд╛ рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдВ рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд▓рд┐рдЦрдд-
(рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рдХреЛ рдкрдврд╝рдХрд░ рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдиреЛрдВ рдХреЗ рдЙрддреНрддрд░ рд▓рд┐рдЦрд┐рдП)

1. рдПрдХрдкрджреЗрди рдЙрддреНрддрд░рддреН-

(рдХ) рдХреЗрди рд╕рд░рд╕рдГ рд╢реЛрднрд╛рди рднрд╡реЗрддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрдХрд╕рд╣рд╕реНрддреНрд░реЗрдг

(рдЦ) рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕реЗрди рдХрд╛рдирд┐ рдирд┐рдкреАрддрд╛рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдореНрдмреВрдирд┐

(рдЧ) рдХрд╕реНрдп рдХреГрддреЛрдкрдХрд╛рд░рдГ рднрд╡рд┐рддрд╛?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд░реЛрд╡рд░рд╕реНрдп

(рдШ) рддрд░реЛ: рддрд╛рджреГрд╢реА рдкреГрд╖реНрдЯрд┐ рдХреЗрди рдХрд░реНрддреБрдВ рди рд╢рдХреНрдпрд╛?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд╛рд░рд┐рджреЗрди

(рдЩ) рдХрдГ рджреАрдирд╣реАрдирдГ рдорд╛рдирд┐рдд:?
рдЙрддреНрддрд░:
рдореАрдирдГ

2. рдкреВрд░реНрдгрд╡рд╛рдХреНрдпреЗрди рдЙрддреНрддрд░рддреН-

(рдХ) рдЧрдЧрдиреЗ рдмрд╣рд╡рдГ рдХреЗ рд╕рдиреНрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЧрдЧрдиреЗ рдмрд╣рд╡рдГ рдЕрдореНрднреЛрджрд╛рдГ рд╡рд╕рддрд┐?

(рдЦ) рдЪрд╛рддрдХ! рдХрд┐рдпрддреН рдХрд╛рд▓рдВ рдпрд╛рд╡рддреН рд╢реНрд░реВрдпрддрд╛рдо?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЪрд╛рддрдХ! рдХреНрд╖рдгрдВ рд╢реНрд░реВрдпрддрд╛рдореНред

(рдЧ) рдХрдГ рд░рд┐рдХреНрддрдГ рдЕрдкрд┐ рд╢реЛрднрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд╛рдирдирд╛рджреАрдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рдЬрд▓рдж: рд░рд┐рдХреНрддрдГ рдЕрдкрд┐ рд╢реЛрднрддреЗред

(рдШ) рдЪрд╛рддрдХрдГ рдХрдВ рдпрд╛рдЪрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЪрд╛рддрдХрдГ рдкреБрд░рдиреНрджрд░рдВ рдпрд╛рдЪрддреЗред

(рдЩ) рд╡рдиреЗ рдорд╛рдиреА рдЦрдЧрдГ рдХрдГ рд╡рд╕рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рдиреЗ рдорд╛рдиреА рдЦрдЧрдГ рдЪрд╛рддрдХ: рд╡рд╕рддрд┐ред

рдпреЛрдЧреНрдпрддрд╛рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░рдГ

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдпрдГ
рдЕрдиреНрдпреЗрд╖рд╛рдВ рдХреГрддреЗ рдпрд╛ рдЙрдХреНрддрдпрдГ рдХрдереНрдпрдиреНрддреЗ рддрд╛ рдЙрдХреНрддрдпрдГ рдЕрдиреНрдпреЛрдХреНрддрдпрдГ рдЕрддреНрд░ рдкрд╛рдареЗ рд╕рдЯрд▓рд┐рддрд╛ рд╡рд░реНрддрдиреНрддреЗред рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рдкрд╛рдареЗ рд╖рд╖реНрдард╢реНрд▓реЛрдХрдореН рд╕рдкреНрддрдорд╢реНрд▓реЛрдХрдореН рдЪ рдЕрддрд┐рд░рд┐рдЪреНрдп рдпреЗ рд╢реНрд▓реЛрдХрд╛рдГ рд╕рдиреНрддрд┐ рддреЗ рдкрдгреНрдбрд┐рддрд░рд╛рдЬрдЬрдЧрдиреНрдирд╛рдерд╕реНрдп ‘рднрд╛рдорд┐рдиреАрд╡рд┐рд▓рд╛рд╕’ рдЗрддрд┐ рдЧреАрддрд┐рдХрд╛рд╡реНрдпрд╛рддреН рд╕рдЯрд▓рд┐рддрд╛рдГ рд╕рдиреНрддрд┐ред рд╖рд╖реНрдардГ рд╢реНрд▓реЛрдХ: рдорд╣рд╛рдХрд╡рд┐ рдорд╛рдШрд╕реНрдп ‘рд╢рд┐рд╢реБрдкрд╛рд▓рд╡рдзрдореН’ рдЗрддрд┐ рдорд╣рд╛рдХрд╛рд╡реНрдпрд╛рддреН рдЧреГрд╣реАрддрдГ рдЕрд╕реНрддрд┐ред рд╕рдкреНрддрдордГ рд╢реНрд▓реЛрдХ: рдорд╣рд╛рдХрд╡рд┐рднрд░реНрддреГрд╣рд░реЗрдГ рдиреАрддрд┐рд╢рддрдХрд╛рддреН рдЙрджреНрдзреГрддрдГ рдЕрд╕реНрддрд┐ред

рдХрд╡рд┐рдкрд░рд┐рдЪрдпрдГ
рдкрдгреНрдбрд┐рддрд░рд╛рдЬрдЬрдЧрдиреНрдирд╛рдердГ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрд╕рд╛рд╣рд┐рддреНрдпрд╕реНрдп рдореВрд░реНрдзрдиреНрдпрдГ рд╕рд░рд╕рд╢реНрдЪ рдХрд╡рд┐рдГ рдЖрд╕реАрддреНред рд╕рдГ рд╢рд╛рд╣рдЬрд╣рд╛рдБ рдирд╛рдордХреЗрди рдореБрдЧрд▓рд╢рд╛рд╕рдХреЗрди рд╕реНрд╡рд░рд╛рдЬрд╕рднрд╛рдпрд╛рдВ рд╕рдореНрдорд╛рдирд┐рддрдГред рдкрдгреНрдбрд┐рддрд░рд╛рдЬрдЬрдЧрдиреНрдирд╛рдерд╕реНрдп рддреНрд░рдпреЛрджрд╢ рдХреГрддрдпрдГ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдпрдиреНрддреЗред

  1. рдЧрдЧрд▓рд╣рд░реА
  2. рдЕрдореГрддрд▓рд╣рд░реА
  3. рд╕реБрдзрд╛рд▓рд╣рд░реА
  4. рд▓рдХреНрд╖реНрдореАрд▓рд╣рд░реА
  5. рдХрд░реБрдгрд╛рд▓рд╣рд░реА
  6. рдЖрд╕рдлрд╡рд┐рд▓рд╛рд╕рдГ
  7. рдкреНрд░рд╛рдгрд╛рднрд░рдгрдореН
  8. рдЬрдЧрджрд╛рднрд░рдгрдореН
  9. рдпрдореБрдирд╛рд╡рд░реНрдгрдирдореН
  10. рд░рд╕рдЧрдЧрдзрд░рдГ
  11. рднрд╛рдорд┐рдиреАрд╡рд┐рд▓рд╛рд╕рдГ
  12. рдордиреЛрд░рдорд╛рдХреБрдЪрдорд░реНрджрдирдореН
  13. рдЪрд┐рддреНрд░рдореАрдорд╛рдВрд╕рд╛рдЦрдгреНрдбрдирдореНред

рдПрддреЗрд╖реБ рдЧреНрд░рдиреНрдереЗрд╖реБ ‘рднрд╛рдорд┐рдиреАрд╡рд┐рд▓рд╛рд╕рдГ’ рдЗрддрд┐ рддрд╕реНрдп рд╡рд┐рд╡рд┐рдз рдкрджреНрдпрд╛рдирд╛рдВ рд╕рдЩреНрдЧрд╣рдГред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдорд╣рд╛рдХрд╡рд┐рдорд╛рдШрдГ – рдорд╣рд╛рдХрд╡рд┐рдорд╛рдзрд╕реНрдп рдПрдХрдореЗрд╡ рдорд╣рд╛рдХрд╛рд╡реНрдпрдВ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдпрддреЗ “рд╢рд┐рд╢реБрдкрд╛рд▓рд╡рдзрдореН” рдЗрддрд┐ред
рднрд░реНрддреГрд╣рд░рд┐рдГ – рдорд╣рд╛рдХрд╡рд┐рднрд░реНрддреГрд╣рд░реЗ: рддреНрд░реАрдгрд┐ рд╢рддрдХрд╛рдирд┐ рд╕рдиреНрддрд┐, рдиреАрддрд┐рд╢рддрдХрдореН, рд╢реГрдЩреНрдЧрд╛рд░рд╢рддрдХрдореН рд╡реИрд░рд╛рдЧреНрдпрд╢рддрдХрдВ рдЪред
рдЕрдзреЛрджрддреНрддрд╛рдГ рд╡рд┐рд╡рд┐рдзрд╡рд┐рд╖рдпрдХрд╛рдГ рд╢реНрд▓реЛрдХрд╛рдГ рдЕрдкрд┐ рдкрдардиреАрдпрд╛рдГ рд╕реНрдорд░рдгреАрдпрд╛рд╢реНрдЪ
рд╣рдВрд╕рдГ- рд╣рдВрд╕рдГ рд╢реНрд╡реЗрддрдГ рдмрдХрдГ рд╢реНрд╡реЗрддрдГ рдХреЛ рднреЗрджреЛ рдмрдХрд╣рдВрд╕рдпреЛрдГред
рдиреАрд░рдХреНрд╖реАрд░рд╡рд┐рднрд╛рдЧреЗ рддреБ рд╣рдВрд╕реЛ рд╣рдВрд╕рдГ рдмрдХреЛ рдмрдХрдГредред
рдПрдХрдореЗрд╡ рдкрд░реНрдпрд╛рдкреНрддрдореН-рдПрдХреЗрдирд╛рдкрд┐ рд╕реБрдкреБрддреНрд░реЗрдг рд╕рд┐рдВрд╣реА рд╕реНрд╡рдкрд┐рддрд┐ рдирд┐рд░реНрднрдпрдореНред
рд╕рд╣реИрд╡ рджрд╢рднрд┐рдГ рдкреБрддреНрд░реИрдГ рднрд╛рд░рдВ рд╡рд╣рддрд┐ рд░рд╛рд╕рднреА редред
рдкрд┐рдХрдГ – рдХрд╛рдХрдГ рдХреГрд╖реНрдгрдГ рдкрд┐рдХрдГ рдХреГрд╖реНрдгрдГ рдХреЛ рднреЗрджрдГ рдкрд┐рдХрдХрд╛рдХрдпреЛрдГред
рд╡рд╕рдиреНрддрд╕рдордпреЗ рдкреНрд░рд╛рдкреНрддреЗ рдХрд╛рдХрдГ рдХрд╛рдХрдГ рдкрд┐рдХрдГ рдкрд┐рдХрдГредред
рдЪрд╛рддрдХ рд╡рд░реНрдгрдирдореН – рдпрджреНрдпрдкрд┐ рд╕рдиреНрддрд┐ рдмрд╣реВрдирд┐ рд╕рд░рд╛рдВрд╕рд┐,
рд╕реНрд╡рд╛рджреБрд╢реАрддрд▓рд╕реБрд░рднрд┐рдкрдпрд╛рдВрд╕рд┐ред
рдЪрд╛рддрдХрдкреЛрддрд╕реНрддрджрдкрд┐ рдЪ рддрд╛рдирд┐,
рддреНрдпрдХреНрддреНрд╡рд╛ рдпрд╛рдЪрддрд┐ рдЬрд▓рджрдЬрд▓рд╛рдирд┐редред

Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ Summary Translation in Hindi and English

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдп-рдЕрдиреНрдпреЛрдХреНрддрд┐ рдЕрд░реНрдерд╛рддреН рдХрд┐рд╕реА рдХреА рдкреНрд░рд╢рдВрд╕рд╛ рдЕрдерд╡рд╛ рдирд┐рдиреНрджрд╛ рдЕрдкреНрд░рддреНрдпрдХреНрд╖ рд░реВрдк рд╕реЗ рдЕрдерд╡рд╛ рдХрд┐рд╕реА рдмрд╣рд╛рдиреЗ рд╕реЗ рдХрд░рдирд╛ред рдЬрдм рдХрд┐рд╕реА рдкреНрд░рддреАрдХ рдпрд╛ рдорд╛рдзреНрдпрдо рд╕реЗ рдХрд┐рд╕реА рдХреЗ рдЧреБрдг рдХреА рдкреНрд░рд╢рдВрд╕рд╛ рдпрд╛ рджреЛрд╖ рдХреА рдирд┐рдиреНрджрд╛ рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣реИ рддрдм рд╡рд╣ рдкрд╛рдардХреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЕрдзрд┐рдХ рдЧреНрд░рд╛рд╣реНрдп рд╣рд╛рддреА рд╣реИред рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рдореЗрдВ рдРрд╕реА рд╣реА рд╕рд╛рдд рдЕрдиреНрдпреЛрдХреНрддрд┐рдпреЛрдВ рдХрд╛ рд╕рдЩреНрдХрд▓рди рд╣реИ рдЬрд┐рдирдореЗрдВ рд░рд╛рдЬрд╣рд╕рдВ, рдХреЛрдХрд┐рд▓, рдордзреЗ, рдорд╛рд▓рд╛рдХрд╛рд░, рд╕рд░реЛрд╡рд░ рддрдерд╛ рдЪрд╛рддрдХ рдХреЗ рдорд╛рдзреНрдпрдо рд╕реЗ рдорд╛рдирд╡ рдХреЛ рд╕рджрд╡реГрддреНрддрд┐рдпреЛрдВ рдПрд╡рдВ рд╕рддреНрдХрд░реНрдореЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдкрд╡реГрддреНрдд рд╣реЛрдиреЗ рдХрд╛ рд╕рдВрджреЗрд╢ рджрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИред

рдПрдХреЗрди рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕реЗрди рдпрд╛ рд╢реЛрднрд╛ рд╕рд░рд╕реЛрдВ рднрд╡реЗрддреНред
рди рд╕рд╛ рдмрдХрд╕рд╣рд╕реНрддреНрд░реЗрдг рдкрд░рд┐рддрд╕реНрддреАрд░рд╡рд╛рд╕рд┐рдирд╛рее1рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдПрдХреЗрди рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕реЗрди рд╕рд░рд╕рдГ рдпрд╛ рд╢реЛрднрд╛ рднрд╡реЗрддреНред рдкрд░рд┐рддрдГ рддреАрд░рд╡рд╛рд╕рд┐рдирд╛ рдмрдХрд╕рд╕реНрддреНрд░реЗрдг рд╕рд╛ (рд╢реЛрднрд╛) рди (рднрд╡рддрд┐)ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ рд╕рд░рд╕рдГ – рддрдбрд╛рдЧрд╕реНрдп, рд╕рд░реЛрд╡рд░рд╕реНрдп (рддрд╛рд▓рд╛рдм рдХреА)ред рдмрдХрд╕рд╣рд╕реНрд░реЗрдг – рджреАрдШрдЬрдЩреНрдШрди, рдореАрдирдзрд╛рддрд┐рдирд╛, рддрд╛рдкрд╕реЗрди, рджрд╛рдВрднрд┐рдХреЗрди (рд╣рдЬрд╛рд░реЛ рдмрдЧреБрд▓реЛрдВ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред рдкрд░рд┐рддрдГ – рд╕рд░реНрд╡рддрдГ, рдЕрднрд┐рддрдГ (рд╕рдм (рдЪрд╛рд░реЛрдВ) рдУрд░ рд╕реЗ)ред рддреАрд░рд╡рд╛рд╕рд┐рдирд╛ – рддрдЯрд╡рд╛рд╕рд┐рдирд╛ (рддрдЯрд╡рд╛рд╕реА рд╕реЗ (рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдПрдХ рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рддрд╛рд▓рд╛рдм рдХреА рдЬреЛ рд╢реЛрднрд╛ рд╣реЛрддреА рд╣реИред (рддрд╛рд▓рд╛рдм рдХреЗ) рдЪрд╛рд░реЛрдВ рдУрд░ рд╣рдЬрд╛рд░реЛрдВ рдмрдЧреБрд▓реЛрдВ рд╕реЗ рднреА рд╡рд╣ (рд╢реЛрднрд╛) рдирд╣реАрдВ рд╣реЛрддреА рд╣реИред

рднреБрдХреНрддрд╛ рдореГрдгрд╛рд╕рд▓рдкрдЯрд▓реА рднрд╡рддрд╛ рдирд┐рдкреАрддрд╛
рдиреНрдпрдореНрдмреВрдирд┐ рдпрддреНрд░ рдирд▓рд┐рдирд╛рдирд┐ рдирд┐рд╖реЗрд╡рд┐рддрдирд┐ред
рд░реЗ рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕! рд╡рдж рддрд╕реНрдп рд╕рд░реЛрд╡рд░рд╕реНрдп,
рдХреГрддреНрдпреЗрди рдХрдиреЗ рднрд╡рд┐рддрд╛рд╕рд┐ рдХреГрддреЛрдкрдХрд╛рд░рдГредред2редред

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдпрддреНрд░ рднрд╡рддрд╛ рдореГрдгрд╛рд▓рдкрдЯрд▓реА рднреБрдХреНрддрд╛, рдЕрдореНрдмреВрдирд┐ рдирд┐рдкреАрддрд╛рдирд┐ рдирд▓рд┐рдирд╛рдирд┐ рдирд┐рд╖реЗрд╡рд┐рддрд╛рдирд┐ рд░реЗ рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕! рддрд╕реНрдп рд╕рд░реЛрд╡рд░рд╕реНрдп рдХреЗрди рдХреГрддреНрдпреЗрди рдХреГрддреЛрдкрдХрд╛рд░рдГ рднрд╡рд┐рддрд╛ рдЕрд╕рд┐, рд╡рджред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рднреБрдХреНрддрд╛ – рд╕реЗрд╡рд┐рддрд╛ (рд╕реЗрд╡рди рдХреА рдЧрдИред) рдореГрдгрд╛рд▓рдкрдЯрд▓реА – рдХрдорд▓рдирд╛рд▓рд╕рдореВрд╣рдГ (рдХрдорд▓ рдбрдгреНрдбреА рдХрд╛ рд╕рдореВрд╣)ред рднрд╡рддрд╛ – рддреНрд╡рд╡рд╛ (рдЖрдкрдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛) рдирд┐рдкреАрддрд╛рдирд┐ – рд╕рдореНрдпрдХреН рдкреАрддрд╛рдирд┐ (рднрд▓реА рднрд╛рдБрддрд┐ рдкреАрдП рдЧрдП) рдЕрдореНрдмреВрдирд┐ – рд╡рд╛рд░реАрдгрд┐, рдЬрд▓рдирд┐ред (рдЬрд▓)ред рдирд▓рд┐рдирд╛рдирд┐-рдХрдорд▓рд╛рдирд┐, рдкрджреНрдорд╛рдирд┐ (рдХрдорд▓реЛрдВ рдХреЛ) рдирд┐рд╖реЗрд╡рд┐рддрд╛рдирд┐ – рднреБрдХреНрддрд╛рдирд┐, рд╕реЗрд╡рд┐рддрд╛рдирд┐ (рд╕реЗрд╡рди рдХрд┐рдП рдЧрдП)ред рдХреГрдпреЗрди – рдХрд╛рд░реНрдпреЗрдг (рдХрд╛рд░реНрдп рд╕реЗ)ред рднрд╡рд┐рддрд╛ – рднрд╡рд┐рд╖реНрдпрддрд┐ (рд╣реЛрдЧрд╛)ред рдХреГрддреЛрдкрдХрд╛рд░рдГ – рдкреНрд░рддреНрдпреБрдкрдХрд╛рд░реА (рдЙрдкрдХрд╛рд░ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣реБрдЖ, рдкреНрд░рддреНрдпреБрдкрдХрд╛рд░рдХ рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – (рд╣реЗ рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕)ред рдЬрд╣рд╛рдБ рдЖрдкрдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдорд▓рдирд╛рд▓ рдХреЗ рд╕рдореВрд╣рдХреЛ рд╕реЗрд╡рди рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛, рдЬрд▓ рдкреАрдпрд╛ рдЧрдпрд╛, рдХрдорд▓реЛрдВ рдХрд╛ рд╕рд╡реЗрди рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ред рд╣реЗ рд░рд╛рдЬрд╣рдВрд╕! рдЙрд╕ рд╕рд░реЛрд╡рд░рдХрд╛ рдХрд┐рд╕ рдХрд╛рд░реНрдп рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдкреНрд░рддреНрдпреБрдкрдХрд╛рд░ рд╣реЛрдЧрд╛? рддреБрдо рдмрддрд╛рдУрдВред

рддреЛрд╡реИрд░рд▓реНрдкреИрд░рдкрд┐ рдХрд░реБрдгрдпрд╛ рднреАрдорднрд╛рдиреМ рдирд┐рджрд╛рдШ,
рдорд╛рд▓рд╛рдХрд╛рд░! рд╡реНрдпрд░рдЪрд┐ рднрд╡рддрд╛ рдпрд╛ рддрд░реЛрд░рд╕реНрдп рдкреБрд╖реНрдЯрд┐рдГред
рд╕рд╛ рдХрд┐рдВ рд╢рдХреНрдпрд╛ рдЬрдирдпрд┐рддреБрдорд┐рд╣ рдкреНрд░рд╛рд╡реГрд╖реЗрдгреНрдпреЗрди рд╡рд╛рд░рд╛,
рдзрд╛рд░рд╛рд╕рд╛рд░рд╛рдирдкрд┐ рд╡рд┐рдХрд┐рд░рддрд╛ рд╡рд┐рд╢реНрд╡рддреЛ рд╡рд╛рд░рд┐рджреЗрдиредред3редред

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╣реЗ рдорд╛рд▓рд╛рдХрд╛рд░! рднреАрдорднрд╛рдиреМ рдирд┐рджрд╛рдШреЗ рдЕрд▓реНрдкреИрдГ рддреМрдпреЗ: рдЕрдкрд┐ рднрд╡рддрд╛ рдХрд░реБрдгрдпрд╛ рдЕрд╕реНрдп рддрд░рд╛рдГ рдпрд╛ рдкреБрд╖реНрдЯрд┐рдГ рд╡реНрдпрд░рдЪрд┐ред рд╡рд╛рд░рд╛рдореН рдкреНрд░рд╛рд╡реГрд╖реЗрдгреНрдпреЗрди рд╡рд┐рд╢реНрд╡рддрдГ рдзрд╛рд░рд╛рд╕рд╛рд░рд╛рдиреН рдЕрдкрд┐ рд╡рд┐рдХрд┐рд░рддрд╛ рд╡рд╛рд░рд┐рджреЗрди рдЗрд╣ рдЬрдирдпрд┐рддреБрд┐рдореН рд╕рд╛ (рдкреБрд╖реНрдЯрд┐рдГ рдХрд┐рдореН рд╢рдХреНрдпрд╛редред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ – рддреЛрдпреИрдГ – рдЬрд▓реИрдГ, рд╡рд╛рд░рд┐рднрд┐рдГ (рдЬрд▓ рд╕реЗ)ред рдЕрд▓реНрдкреИрдГ – рдиреНрдпреВрдирдГ (рдереЛрдбрд╝реЗ рд╕реЗ (рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред рднреАрдорднрд╛рдиреМ – рдЧреНрд░реАрд╖реНрдордХрд╛рд▓реЗ, рдЧреНрд░реАрд╖реНрдорддреМрдВ (рдЧреНрд░реАрд╖реНрдо рдЛрддреБ рдореЗрдВ)ред рдорд╛рд▓рд╛рдХрд╛рд░! – рд╣реЗ рдкрд╛рд▓рд┐рдиреН (рд╣реЗ рдорд╛рд▓реА)ред рд╡реНрдпрд░рдЪрд┐ – рдХреГрддрд╛ (рдХреА рдЧрдИ)ред рдкреБрд╖реНрдЯрд┐:-рдкреЛрд╖рдгрдореН, рдкреБрд╖реНрдЯрддрд╛, рд╡реГрджреНрдзрд┐рдГ (рдкреЛрд╖рдг)ред рдЬрдирдпрд┐рддреБрдореН – рдЙрддреНрдкрд╛рджрдпрд┐рддреБрдореН (рдЙрддреНрдкрдиреНрди рдХрд░рдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП)ред рдЗрд╣-рдЕрддреНрд░, рдЗрд╣рд▓реЛрдХреЗ (рдпрд╣рд╛рдБ, рдЗрд╕ рд▓реЛрдХ рдореЗрдВ)ред рдкреНрд░рд╛рд╡реГрд╖реЗрдгреНрдпреЗрди-рд╡рд░реНрд╖рд╛рдХрд╛рд▓рд┐рдХрди (рд╡рд░реНрд╖рд╛рдХрд╛рд▓рд┐рдХ рд╕реЗ (рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред рд╡рд╛рд░рд╛рдо-рдЬрд▓реЛрдВ рдХреЗ (рдЬрд▓рд╛рдирд╛рдо)ред рдзрд╛рд░рд╛-рдЖрд╕рд╛рд░рд╛рдиреН-рдзрд░рд╛рдкреНрд░рд╡рд╛рд╣рд╛рдиреН (рдзрд╛рд░рд╛рдУрдВ рдХрд╛ рдкреНрд░рд╡рд╛рд╣)ред рд╡рд┐рдХрд┐рд░рддрд╛-рд╡рд░реНрд╖рдпрддрд╛ (рдмрд░рд╕рд╛рддреЗ) рдЫрд┐рдбрд╝рдХрддреЗ) рд╣реБрдП)ред рд╡рд┐рд╢реНрд╡рддрдГрдкрд░рд┐рддрдГ, рд╕рд░реНрд╡рддрдГ (рд╕рдм рдУрд░)ред рд╡рд╛рд░рд┐рджреЗрди-рдЬрд▓рджреЗрди, рдореЗрдзреЗрди (рдмрд╛рджрд▓ рд╕реЗ (рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рд╣реЗ рдорд╛рд▓реА! рднреАрд╖рдг рдЧреНрд░реАрд╖реНрдордХрд╛рд▓ рдХреА рдЧрд░рдореА рд╕реЗ рдереЛрдбрд╝реЗ рд╕реЗ рд╣реА рдЬрд▓ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдЖрдкрдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрд░реБрдгрд╛рдкреВрд░реНрд╡рдХ рдЗрд╕ рд╡реГрдХреНрд╖ рдХрд╛ рдЬреЛ рдкреЛрд╖рдг рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ред рдХреНрдпрд╛ рд╡рд░реНрд╖рд╛рдХрд╛рд▓реАрди рдЬрд▓ рдХреЗ, рдЪрд╛рд░реЛрдВ рдУрд░ рд╕реЗ рдзрд╛рд░рд╛рдУрдВ рдХреЛ рдмрд░рд╕рд╛рдиреЗ рд╕реЗ, рдмрд╛рджрд▓ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛, рд╡рд╣ рдкреЛрд╖рдг рдХрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣реИ?

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдЖрдкреЗрджрд┐рд░реЗрд╜рдореНрдмрд░рдкрдердВ рдкрд░рд┐рддрдГ рдкрддрдбрд╛рдГ,
рднрдбрд╛ рд░рд╕рд╛рд▓рдореБрдХреБрд▓рд╛рдирд┐ рд╕рдорд╛рд╢реНрд░рдпрдиреНрддреЗред
рд╕рдбреЛрдЪрдордЮреНрдЪрддрд┐ рд╕рд░рд╕реНрддреНрд╡рдпрд┐ рджреАрдирджреАрдиреЛ,
рдореАрдиреЛ рдиреБ рд╣рдиреНрдд рдХрддрдорд╛ рдЧрддрд┐рдореНрднреНрдпреБрдкреИрддреБредред4редред

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдкрддрдбреНрдЧрд╛рдГ рдкрд░рд┐рддрдГ рдЕрдореНрдмрд░рдкрдердореН рдЖрдкреЗрд░рд┐рджреЗ, рднреГрдЩреНрдЧрд╛ рд░рд╕рд╛рд▓рдореБрдХреБрд▓рд╛рдирд┐ рд╕рдорд╛рд╢реНрд░рдпрдиреНрддреЗред рдЕрдЮреНрдЪрддрд┐, рд╣рдиреНрдд, рджреАрдирджреАрди: рдореАрдирдГ рди рдХрддрдорд╛рдВ рдЧрддрд┐рдореН рдЕрднреНрдпреБрдкреИрддреБрее

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ – рдЖрдкреЗрджрд┐рд░реЗ – рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд╡рдирдГ, рдЕрд╡рд╛рдкреНрдиреБрд╡рдиреН (рдкрд╛ рд▓рд┐рдП)ред рдЕрдореНрдмрд░рдкрдердореН – рдЧрдЧрдирдорд╛рд░реНрдЧрдореН (рдЖрдХрд╛рд╢ рдорд╛рд░реНрдЧ рдХреЛ)ред рдкрд░рд┐рддрдГ – рд╕рд░реНрд╡рддрдГ рд╡рд┐рд╢реНрд╡рддрдГ (рд╕рдм рдУрд░)ред рдкрддрдбреНрдЧрд╛рдГ – рдЦрдЧрд╛рдГ, рдЦреЗрдЪрд░рд╛рдГ, рдкрдХреНрд╖рд┐рдг: (рдкрдХреНрд╖реА)ред рднреГрдбреНрдЧрд╛: – рднреНрд░рдорд░рд╛рдГ (рднрдБрд╡рд░реЗ, рднреМрд░реЗ)ред рд░рд╕рд╛рд▓рдореБрдХреБрд▓рд╛рдирд┐ – рдЖрдореНрд░рдХрд▓рд┐рдХрд╛рдирд┐ (рдЖрдо рдХреЗ рдмреМрд░ (рдордВрдЬрд░рд┐рдпреЛ) рдХреЛ)ред рд╕рдбрдХреЛрдЪрдореН рдЕрдЮреНрдЪрддрд┐ – рд╕рдВрдХреБрдЪрд┐рддреЗ (рд╕рдВрдХреБрдЪрд┐рдд рд╣реЛрдиреЗ рдкрд░)ред рдореАрди: – рдорддреНрд╕реНрдпрдГ, рдХреНрд╖рд╖рдГ (рдордЫрд▓реА) рд╣рдиреНрдд – рдЕрд░реЗ, рднреЛрдГ рдЦреЗрджрдореН (рдЦреЗрдж рд╣реИ)ред рдЕрднреНрдпреБрдкреИрддреБ-рдкреНрд░рд╛рдкреНрдиреЛрддреБ (рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХрд░реЗ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдкрдХреНрд╖реА рдЖрдХрд╛рд╢ рдореЗрдВ рдЪрд╛рд░реЛрдВ рдУрд░ рднрдЯрдХ рд░рд╣реЗ рд╣реИрдВред рднреМрд░реЗ рдЖрдо рдХреА рдордЮреНрдЬрд░рд┐рдпреЛрдВ рдХреА рд╢рд░рдг рд▓реЗрддреЗ рд╣реИрдВред рд╣реЗ рддрд╛рд▓рд╛рдм! рдХрд╖реНрдЯ рд╣реИ, рддреБрдореНрд╣рд╛рд░реЗ рд╕рдВрдХреБрдЪрд┐рдд рд╣реЛрдиреЗ (рдЬрд▓ рдШрдЯрдиреЗ) рдкрд░ рдмреЗрдЪрд╛рд░реА рдордЫрд▓реА рдХрд┐рд╕ рдЧрддрд┐ рдХреЛ рдкрд╛рд╡реЗ?

рдПрдХ рдПрд╡ рдЦрдЧреЛ рдорд╛рдиреА рд╡рдиреЗ рд╡рд╕рддрд┐ рдЪрд╛рддрдХрдГред
рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддреЛ рд╡рд╛ рдореНрд░рд┐рдпрддреЗ рдпрд╛рдЪрддреЗ рд╡рд╛ рдкреБрд░рдиреНрджрд░рдореНрее5рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдПрдХ рдПрд╡ рдорд╛рдиреА рдЦрдЧрдГ рдЪрд╛рддрдХрдГ рд╡рдиреЗ рд╡рд╕рддрд┐ред рд╡рд╛ рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддрдГ рдореНрд░рд┐рдпрддреЗ рдкреБрд░рдиреНрджрд░рдореН рдпрд╛рдЪрддреЗ рд╡рд╛редред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдЦрдЧрдГ рдкрдХреНрд╖реА, рдЦреЗрдЪрд░рдГ (рдкрдХреНрд╖реА)ред рдорд╛рдиреА – рдЕрдВрд╣рдХрд╛рд░реА (рдЕрднрд┐рдорд╛рдиреА)ред рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд┐рддрдГ – рдкрд┐рдкрд╛рд╕реБрдГ, рддреГрд╖рд╛рд░реНрддрдГ, рддрд░реНрд╖рд┐рддрдГ (рдкреНрдпрд╛рд╕рд╛)ред рдпрд╛рдЪрддреЗ – рдкреНрд░рд╛рд░реНрдердпрддреЗ (рдорд╛рдБрдЧрддрд╛ рд╣реИ)ред рдкреБрд░рдиреНрджрд░рдореН рдЗрдиреНрджреНрд░рдореН, рд╕реБрд░рдкрддрд┐рдореН, рд╕реБрд░реЗрд╢рдо (рдЗрдиреНрджреНрд░ рдХреЛ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – (рдЕрдХреЗрд▓рд╛) рдПрдХ рд╣реА рд╕реНрд╡рд╛рднрд┐рдорд╛рдиреА рдкрдХреНрд╖реА рд╡рди рдореЗрдВ рд░рд╣рддрд╛ рд╣реИред рд╡рд╣ рдпрд╛ рддреЛ рдкреНрдпрд╛рд╕рд╛ рд╣реА рдорд░ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИ рдпрд╛ (рдХреЗрд╡рд▓) рдЗрдиреНрджреНрд░ рд╕реЗ рдпрд╛рдЪрдирд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣реИред

рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп рдкрд░реНрд╡рддрдХрд▓ рддрдкрдиреЛрд╖реНрдгрддрдкреНрдд
рдореБрджреНрджрд╛рдорджрд╛рд╡рд╡рд┐рдзреБрд░рд╛рдгрд┐ рдЪ рдХрд╛рдирдирд╛рдирд┐ред
рдирд╛рдирд╛рдирджреАрдирджрд╢рддрд╛рдирд┐ рдЪ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛,
рд░рд┐рдХреНрддреЛрд╜рд╕рд┐ рдпрдЬреНрдЬрд▓рдж! рд╕реИрд╡ рддрд╡реЛрддреНрддрдорд╛ рд╢реНрд░реАрдГрее6рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рддрдкрдиреЛрд╖реНрдгрддрдкреНрддрдореН рдкрд░реНрд╡рддрдХреБрд▓рдореН рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп рдЙрджреНрджрд╛рджрд╛рд╡рд╡рд┐рдзреБрд░рд╛рдгрд┐ рдХрд╛рдирдирд╛рдирд┐ рдЪ (рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп; рдирд╛рдирд╛рдирджреАрдирджрд╢рддрд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрд┐рддреНрд╡рд╛ рдЪ рд╣реЗ рдЬрд▓рдж! рдпрддреН рд░рд┐рдХреНрддрдГ рдЕрд╕рд┐ рддрд╡ рд╕рд╛ рдПрд╡ рдЙрддреНрддрдорд╛ рд╢реНрд░реАрдГредред

рд╢рдмрджрд╛рд░реНрде: – рдЖрд╢реНрд╡рд╛рд╕реНрдп – рд╕рдорд╛рд╢реНрд╡рд╕реНрдп (рд╕рдиреНрддреБрд╖реНрдЯ рдХрд░рдХреЗ)ред рдкрд░реНрд╡рддрдХреБрд▓рдореН – рдкрд░реНрд╡рддрд╕рдореВрд╣рдореН (рдкрд░реНрд╡рддреЛрдВ рдХреЗ рд╕рдореВрд╣ рдХреЛ)ред рддрдПрдиреЛрд╖реНрдгрддрдкреНрддрдореН – рд╕реВрд░реНрдпрд╛рддрдкрдкреНрддрдореН (рд╕реВрд░реНрдп рдХреА рдЧрд░реНрдореА рд╕реЗ рддрдкреЗ рд╣реБрдП рдХреЛ)ред рдЙрджреНрджрд╛рдо:рджрд╛рд╡-рд╡рд┐рдзреБрд░рд╛рдгрд┐ – рдЙрдиреНрдирддрд╡реГрдХреНрд╖рд░рд╣рд┐рддрд╛рдирд┐ (рдКрдБрдЪреЗ рдкреЗрдбрд╝реЛрдВ рд╕реЗ рд░рд╣рд┐рдд рдХреЛ)ред рдирд╛рдирд╛-рдирджреА-рдирдж-рд╢рддрд╛рдирд┐-рдЕрдиреЗрдХрдирджреАрдирджрд╢рддрд╛рдирд┐ (рдЕрдиреЗрдХ рдирджрд┐рдпреЛрдВ рд╡ рд╕реИрдХрдбрд╝реЛрдВ рдирджреЛрдВ (рдирд╛рд▓реЛрдВ) рдХреЛред рдХрд╛рдирдирд╛рдирд┐ – рд╡рдирд╛рдирд┐ (рд╡рди, рдЬрдВрдЧрд▓)ред рд╢реНрд░реА: – рд╢реЛрднрд╛, рдХрд╛рдиреНрддрд┐рдГ (рд╢реЛрднрд╛, рд▓рдХреНрд╖реНрдореА)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рд╕реВрд░реНрдп рдХреА рдЧрд░рдореА рд╕реЗ рддрдкреЗ рд╣реБрдП рдкрд░реНрд╡рдд рд╕рдореВрд╣ (рдХреЛ) рдФрд░ рдКрдБрдЪреЗ рд╡реГрдХреНрд╖реЛрдВ рд╕реЗ рд░рд╣рд┐рдд рд╡рдиреЛрдВрдХреЛ (рдЬрд▓ рд╕реЗ) рдЖрд╢реНрд╡рд╕реНрдд рдХрд░рдХреЗ рдЕрдиреЗрдХ рдирджрд┐рдпреЛрдВ рд╡ рд╕реИрдХрдбрд╝реЛрдВ рдирджреЛрдВ (рдирд╛рд▓реЛрдВ) рдХреЛ рднрд░рдХрд░ рд╣реЗ рдореЗрдШ! рддреБрдо рдЬреЛ рд░рд┐рдХреНрдд (рдЦрд╛рд▓реА) рд╣реЛ рдЧрдП рд╣реЛ рдпрд╣реА рддреБрдореНрд╣рд╛рд░реА рдЙрддреНрддрдо рд╢реЛрднрд╛ (рдирд┐рдзрд┐) рд╣реИред

рд░реЗ рд░реЗ рдЪрд╛рддрдХ! рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдирдордирд╕рд╛ рдорд┐рддреНрд░ рдХреНрд╖рдгрдВ рд╢реНрд░реВрдпрддрд╛-
рдордореНрднреЛрджрд╛ рдмрд╣рд╡реЛ рд╣рд┐ рд╕рдиреНрддрд┐ рдЧрдЧрдиреЗ рд╕рд░реНрд╡реЗрд╜рдкрд┐ рдиреИрддрд╛рджреГрд╢рд╛рдГред
рдХреЗрдЪрд┐рджреН рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рднрд┐рд░рд╛рд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐ рд╡рд╕реБрдзрд╛рдВ рдЧрд░реНрдЬрдиреНрддрд┐ рдХреЗрдЪрд┐рджреН рд╡реГрдерд╛,
рдпрдВ рдпрдВ рдкрд╢реНрдпрд╕рд┐ рддрд╕реНрдп рддрд╕реНрдп рдкреБрд░рддреЛ рдорд╛ рдмреВрд╣рд┐ рджреАрдирдВ рд╡рдЪрдГред|7редред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 12 рдЕрдирдпреЛрдХреНрддреНрдпрдГ

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд░реЗ рд░реЗ рдорд┐рддреНрд░ рдЪрд╛рддрдХ! рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдирдордирд╕рд╛ рдХреНрд╖рдзрд╛рдВ рд╢реНрд░реВрдпрддрд╛рдо, рдЧрдЧрдиреЗ рд╣рд┐ рдмрд╣рд╡рдГ рдЕрдореНрднреЛрджрд╛рдГ рд╕рдиреНрддрд┐, рд╕рд░реНрд╡реЗ рдЕрдкрд┐ рдПрддрд╛рджреГрд╢рд╛рдГ рди (рд╕рдиреНрддрд┐) рдХреЗрдЪрд┐рддреН рдзрд░рд┐рдгреАрдВ рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рднрд┐рдГ рдЖрд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐, рдХреЗрдЪрд┐рджреН рд╡реГрдерд╛ рдЧрд░реНрдЬрдиреНрддрд┐, (рддреНрд╡рдореН) рдпрдВ рдпрдВ рдкрд╢реНрдпрд╕рд┐ рддрд╕реНрдп рддрд╕реНрдп рдкреБрд░рддрдГ рджреАрдирдВ рд╡рдЪрдГ рдорд╛ рдмреНрд░реВрд╣рд┐редред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рд╕рд╛рд╡рдзрд╛рдирдордирд╕рд╛ – рдзреНрдпрд╛рдиреЗрди (рдзреНрдпрд╛рди рд╕реЗ)ред рдЕрдореНрднреЛрджрд╛: – рдЬрд▓рджрд╛рдГ, рдореЗрдШрд╛рдГ (рдмрд╛рджрд▓)ред рдмрд╣рд╡рдГ – рдЕрдиреЗрдХреЗ (рдЕрдиреЗрдХ)ред рдЧрдЧрдиреЗ – рдЖрдХрд╛рд╢реЗ, рдирднрд╕рд┐ (рдЖрдХрд╛рд╢ рдореЗрдВ)ред рдЖрд░реНрджреНрд░рдпрдиреНрддрд┐ – рдХреНрд▓реЗрджрдпрдиреНрддрд┐ (рдЬрд▓ рд╕реЗ рднрд┐рдЧреЛрддреЗ рд╣реИрдВ)ред рд╡рд╕реБрдзрд╛рдореН – рдзрд░рд╛рдореН (рдзрд░рддреА рдХреЛ)ред рд╡реГрдерд╛рд╡реНрдпрд░реНрдердореН (рдмреЗрдХрд╛рд░)ред рдкреБрд░рддрдГ – рд╕рдордХреНрд╖рдореН. рдЕрдЧреНрд░реЗ (рд╕рд╛рдордиреЗ, рдЖрдЧреЗ) рдмреНрд░реВрд╣рд┐ – рд╡рдж (рдмреЛрд▓реЛ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдЕрд░реЗ рд╣реЗ рдорд┐рддреНрд░ рдЪрд╛рддрдХ! рдзреНрдпрд╛рди рд╕реЗ рдХреНрд╖рдгрднрд░ рд╕реБрдиреЛред рдЖрдХрд╛рд╢ рдореЗрдВ рдЕрдиреЗрдХ рдореЗрдШ рд╣реИрдВред рд╕рднреА рдРрд╕реЗ (рдмрд░рд╕рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ) рдирд╣реАрдВ рд╣реИрдВред (рдЗрдирдореЗрдВ рд╕реЗ рдХреБрдЫ (рдореЗрдШ) рдзрд░рддреА рдХреЛ рд╡рд░реНрд╖рд╛ рд╕реЗ рдЧреАрд▓рд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВ (рдФрд░) рдХреБрдЫ рд╡реНрдпрд░реНрде рдореЗрдВ рдЧрд░рдЬрддреЗ (рд╣реА) рд╣реИрдВред рддреБрдо рдЬрд┐рд╕-рдЬрд┐рд╕ (рдореЗрдШ) рдХреЛ рджреЗрдЦрддреЗ рд╣реЛ рдЙрд╕-рджреЗрдЦрддреЗ рд╣реЛ рдЙрд╕-рдЙрд╕рдХреЗ рд╕рд╛рдордиреЗ рджреАрди рд╡рдЪрди рдордд рдмреЛрд▓реЛред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

Detailed, Step-by-Step NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ Questions and Answers were solved by Expert Teachers as per NCERT (CBSE) Book guidelines covering each topic in chapter to ensure complete preparation.

Shemushi Sanskrit Class 10 Solutions Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рдЕрднреНрдпрд╛рд╕рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдВ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдореН рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛ рд▓рд┐рдЦрдд

(рдХ) рдХреАрджреГрд╢рдВ рдХрд░реНрдо рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╕рдВрдЬреНрдЮрд┐рддрдореН рдХрдереНрдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╢рд░реАрд░рд╛рдпрд╛рд╕рдЬрдирдирдВ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рд╕реЗрд╡рд┐рддрдореН рдХрдереНрдпрддреЗред

(рдЦ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╛рддреН рдХрд┐рдВ рдХрд┐рдореБрдкрдЬрд╛рдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╛рддреН рд╢реНрд░рдо-рдХрд▓реНрдореН рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд╛, рдЙрд╖реНрдг рд╢реАрддрд╛рджреАрдирд╛рдВ рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ рдкрд░рдордореН рдЖрд░реЛрдЧреНрдп рдЪ рдЙрдкрдЬрд╛рдпрддреЗред

(рдЧ) рдЬрд░рд╛ рдХрд╕реНрдп рд╕рдХрд╛рд╢рдВ рд╕рд╣рд╕рд╛ рди рд╕рдордзрд┐рд░реЛрд╣рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрд░рд╛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╛рднрд┐рдГ рд░рддрд╕реНрдп рд╕рдХрд╛рд╢рдВ рд╕рд╣рд╕ рди рд╕рдордзрд┐ рд░реЛрд╣рддрд┐ред

(рдШ) рдХрд╕реНрдп рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдордкрд┐ рднреЛрдЬрдирдВ рдкрд░рд┐рдкрдЪреНрдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрд▓рд╕реНрдп рдЕрд░реНрдзрдиреН рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдГред

(рдЩ) рдХрд┐рдпрддрд╛ рдмрд▓реЗрди рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдГ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддрдГ рдЬрдиреНрддреЛ рд╣рджреНрдзрд┐рд╕реНрдерд╛рди-рдЖрд╕реНрдкрд┐рддрдГред

(рдЪ) рдЕрд░реНрдзрдмрд▓рд╕реНрдп рд▓рдХреНрд╖рдгрдореН рдХрд┐рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд╛рдпреБрдГ рдпрдерд╛ рд╡рдХреНрддреНрд░рдВ рдкреНрд░рдкрджреНрдпрддреЗ рддрджреН рдЕрд░реНрдз рдмрд▓ рд▓рдХреНрд╖рдгред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдХреЛрд╖реНрдардХрдЧрддреЗрд╖реБ рдкрджреЗрд╖реБ рддреГрддреАрдпрд╛рд╡рд┐рднрдХреНрддрд┐ рдкреНрд░рдпреБрдЬреНрдп рд░рд┐рдХреНрддрд╕реНрдерд╛рдирд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрдд

рдпрдерд╛ – рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ ……. рд╣реАрдирдордкрд┐ рд╕реБрджрд░реНрд╢рдирдВ рдХрд░реЛрддрд┐ (рдЧреБрдг)

рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдЧреБрдгреИрдГ рд╣реАрдирдордкрд┐ рд╕реБрджрд░реНрд╢рдирдВ рдХрд░реЛрддрд┐ред

(рдХ) ……………. рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрдирд╡реНрдпрдГред (рдмрд▓рд╕реНрдпрд╛рд░реНрдз)
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрд▓рд╕реНрдпрд╛рд░реНрдзреЗрдиреН рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрдирд╡реНрдпрдГред (рдмрд▓рд╕реНрдпрд╛рд░реНрдз)

(рдЦ) …………. рд╕рджреГрд╢рдВ рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рддреН рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрд╛рдкрдХрд░реНрд╖рдг рдирд╛рд╕реНрддрд┐ред (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо)
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрдиреН рд╕рджреГрд╢рдВ рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рддреН рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрд╛рдкрдХрд░реНрд╖рдгрдВ рдирд╛рд╕реНрддрд┐ред (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо)

(рдЧ) ………………. рд╡рд┐рдирд╛ рдЬреАрд╡рдирдВ рдирд╛рд╕реНрддрд┐ред (рд╡рд┐рджреНрдпрд╛)
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рдзрд╛рдВ/рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рдпрд╛рдГ/рд╡рд┐рджреНрдпрдпрд╛ рд╡рд┐рдирд╛ рдЬреАрд╡рдирдВ рдирд╛рд╕реНрддрд┐ред (рд╡рд┐рджреНрдпрд╛)

(рдШ) рд╕рдГ …………….. рдЦрдЮреНрдЬрдГ рдЕрд╕реНрддрд┐ ред (рдЪрд░рдг)
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдГ рдЪрд░рдгреЗрди рдЦрдЮреНрдЬрдГ рдЕрд╕реНрддрд┐ред (рдЪрд░рдг)

(рдЩ) рд╕реВрдкрдХрд╛рд░рдГ …………. рднреЛрдЬрдирдВ рдЬрд┐рдШреНрд░рддрд┐ред (рдирд╛рд╕рд┐рдХрд╛)
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реВрдкрдХрд╛рд░рдГ рдирд╛рд╕рд┐рдХрдпрд╛ рднреЛрдЬрди рдЬрд┐рдШреНрд░рддрд┐ред (рдирд╛рд╕рд┐рдХрд╛)

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рд╕реНрдереВрд▓рдкрджрдорд╛рдзреГрддреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдХреБрд░реБрдд

(рдХ) рд╢рд░реАрд░рд╕реНрдп рдЖрдпрд╛рд╕рдЬрдирдирдВ рдХрд░реНрдо рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдЗрддрд┐ рдХрдереНрдпрддреЗред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд╕реНрдп рдЖрдпрд╛рд╕рдЬрдирдирдВ рдХрд░реНрдо рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдЗрддрд┐ рдХрдереНрдпрддреЗ?

(рдЦ) рдЕрд░рдпрдГ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рдирдВ рди рдЕрд░реНрджрдпрдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреЗ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рдирдВ рди рдЕрд░реНрджрдпрдиреНрддрд┐?

(рдЧ) рдЖрддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рднрд┐рдГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдГред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреИрдГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдГ?

(рдШ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддрдГ рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдВ рднреЛрдЬрдирдореН рдЕрдкрд┐ рдкрд░рд┐рдкрдЪреНрдпрддреЗред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддрдГ рдХреАрджреГрд╢ рднреЛрдЬрдирдореН рдЕрдкрд┐ рдкрд░рд┐рдкрдЪреНрдпрддреЗ?

(рдЩ) рдЧрд╛рддреНрд░рд╛рдгрд╛рдВ рд╕реБрд╡рд┐рднрдХреНрддрддрд╛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди рд╕рдВрднрд╡рддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреЗрд╖рд╛рдореН рд╕реБрд╡рд┐рднрдХреНрддрддрд╛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди рд╕рдВрднрд╡рддрд┐?

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
(рдЕ) рд╖рд╖реНрда рд╢реНрд▓реЛрдХрд╕реНрдп рднрд╛рд╡рдорд╛рд╢реНрд░рд┐рддреНрдп рд░рд┐рдХреНрддрд╕реНрдерд╛рдирд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрдд

(рдХ) рдпрдерд╛- …………….. рд╕рдореАрдкреЗ рдЙрд░рдЧрд╛рдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реИрдирддреЗрдпрд╕реНрдп

(рдЦ) рди ………. рдПрд╡рдореЗрд╡ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рдирдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрдкрд╕рд░реНрдкрдиреНрддрд┐

(рдЧ) рдЬрдирд╕реНрдп рд╕рдореАрдк ……….. рди рдЧрдЪреНрдЫрдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдзрдпрдГ

(рдШ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╡рдпреЛрд░реВрдкрдЧреБрдгрд╣реАрдирдореН рдЕрдкрд┐ рдЬрдирдореН …………….. рдХрд░реЛрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрджрд░реНрд╢рдиред

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
(рдЖ) ‘рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╕реНрдп рд▓рд╛рднрд╛рдГ’ рдЗрддрд┐ рд╡рд┐рд╖рдпрдордзрд┐рдХреГрддреНрдп рдкрдЮреНрдЪрд╡рд╛рдХреНрдпреЗрд╖реБ ‘рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛’ рдПрдХрдореН рдЕрдиреБрдЪреНрдЫреЗрдж рд▓рд┐рдЦрддред
рдЙрддреНрддрд░:
1, рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддреНрддрд╡реНрдпрдГред
2. рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди рдЕрдиреЗрдХрд╛ рд░реЛрдЧрд╛рдГ рдирд╢реНрдпрдиреНрддрд┐ред
3. рдЕрдиреЗрдиреН рдЬрдирд╛рдГ рд╕реНрдлреВрд░реНрддрд┐рд╡рд╛рдиреН рднрд╡рдиреНрддрд┐ред
4. рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрдиреН рдЖрд▓рд╕реНрдпрдВ рдирд╢реНрдпрддрд┐ред
5. рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рд╢реАрд▓рдГ рд╕рджрд╛ рд░реЛрдЧрд░рд╣рд┐рддрдГ (рдирд┐рд░реЛрдЧ) рдЬреАрд╡рддрд┐ред

рдкреНрд░рд╢реНрди 5.
рдпрдерд╛рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢рдореБрдирд░рдд –

(рдХ) ‘рддрддреНрдЫрддреНрд╡рд╛ рддреБ рд╕реБрдЦрдВ рджреЗрд╣рдореН’ рдЕрддреНрд░ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдгрдкрджрдВ рдХрд┐рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрдЦрдВ

(рдЦ) рд╡реНрдпрд╛рдзрдпреЛ рдиреЛрдкрд╕рд░реНрдкрдиреНрддрд┐ рд╡реИрдирддреЗрдпрдорд┐рд╡реЛрд░рдЧрд╛рдГ’ рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рд╡рд╛рдХреНрдпреЗ рдХреНрд░рд┐рдпрд╛рдкрджрдВ рдХрд┐рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрдкрд╕рд░реНрдкрдиреНрддрд┐

(рдЧ) ‘рдкреБрдореНрднрд┐рд░рд╛рддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рднрд┐рдГ’ рдЕрддреНрд░ ‘рдкреБрд░реБрд╖реИрдГ’ рдЗрддреНрдпрд░реНрдереЗ рдХрд┐рдВ рдкрджрдВ рдкреНрд░рдпреБрдХреНрддрдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреБрдореНрднрд┐рдГ

(рдШ) тАЬрджреАрдкреНрддрд╛рдЧреНрдирд┐рддреНрд╡рдордирд╛рд▓рд╕реНрдпрдВ рд╕реНрдерд┐рд░рддреНрд╡рдВ рд▓рд╛рдШрд╡рдВ рдордЬрд╛’ рдЗрддрд┐ рд╡рд╛рдХреНрдпрд╛рддреН ‘рдЧреМрд░рд╡рдореН’ рдЗрддрд┐ рдкрджрд╕реНрдп рд╡рд┐рдкрд░реАрддрд╛рд░реНрдердХрдВ рдкрджрдВ рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрддред
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓рд╛рдШрд╡рдВ

(рдЩ) ‘рди рдЪрд╛рд╕реНрддрд┐ рд╕рджреГрд╢рдВ рддреЗрди рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рддреН рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрд╛рдкрдХрд░реНрд╖рдгрдореН’ рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рд╡рд╛рдХреНрдпреЗ ‘рддреЗрди’ рдЗрддрд┐ рд╕рд░реНрд╡рдирд╛рдордкрдж рдХрд╕реНрдореИ рдкреНрд░рдпреБрдХреНрддрдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрдиреН

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЕ) рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдореН рдЕрд╡реНрдпрдпрд╛рдирд╛рдореН рд░рд┐рдХреНрддрд╕реНрдерд╛рдиреЗрд╖реБ рдкреНрд░рдпреЛрдЧрдВ рдХреБрд░реБрддрд╕рд╣рд╕рд╛, рдЕрдкрд┐, рд╕рджреГрд╢рдВ, рд╕рд░реНрд╡рджрд╛, рдпрджрд╛, рд╕рджрд╛, рдЕрдиреНрдпрдерд╛

(рдХ)……………….. рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддреНрддрд╡реНрдпрдГ ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд░реНрд╡рджрд╛

(рдЦ) ……….. рдордиреБрд╖реНрдпрдГ рд╕рдореНрдпрдХреНрдкреЗ рдг рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░реЛрддрд┐ рддрджрд╛ рд╕рдГ ……………….. рд╕реНрд╡рд╕реНрдердГ рддрд┐рд╖реНрдарддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдпрджрд╛-рд╕рджрд╛

(рдЧ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди рдЕрд╕реБрдиреНрджрд░рд╛рдГ ………. рд╕реБрдиреНрджрд░рд╛: рднрд╡рдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдкрд┐

(рдШ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рдирдГ рдЬрдирд╕реНрдп рд╕рдХрд╛рд╢рдВ рд╡рд╛рд░реНрдзрдХреНрдп …….. рдирд╛рдпрд╛рддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд╣рд╕рд╛

(рдЩ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди ……………. рдХрд┐рд╖реНрдЯреНрдЪрд┐рддреН рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрд╛рдкрдХрд░реНрд╖рдг рдирд╛рд╕реНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рджреГрд╢

(рдЪ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рдПрд╡ рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдореН ………. рд╡реНрдпрд╛рдзрдпрдГ рдЖрдпрд╛рдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдиреНрдпрдерд╛

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЖ) рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рд╡рд╛рдЪреНрдпрдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрдирдВ рдХреБрд░реБрддрдХрд░реНрдорд╡рд╛рдЪреНрдпрдореН
рдпрдерд╛-рдЖрддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рднрд┐рдГ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХреНрд░рд┐рдпрддреЗ
рдХрд░реНрддреГрд╡рд╛рдЪреНрдпрдореН
рдЖрддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рдгрдГ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рдиреНрддрд┐ред

(рдХ) рдмрд▓рд╡рддрд╛ рд╡рд┐рд░реВрджреНрдзрдордкрд┐ рднреЛрдЬрдирдВ рдкрдЪреНрдпрддреЗред ………
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрд▓рд╡рддрд╛ рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдордкрд┐ рднреЛрдЬрди рдкрдЪрддрд┐ред

(рдЦ) рдЬрдиреИрдГ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди рдХрд╛рдиреНрддрд┐рдГ рд▓рднреНрдпрддреЗред ……..
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрдирд╛рдГ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди рдХрд╛рдиреНрддрд┐рдГ рд▓рднреНрдпрдиреНрддрд┐ред

(рдЧ) рдореЛрд╣рдиреЗрди рдкрд╛рдардГ рдкрдареНрдпрддреЗред ……….
рдЙрддреНрддрд░:
рдореЛрд╣рди рдкрд╛рда рдкрдарддрд┐ред

(рдШ) рд▓рддрдпрд╛ рдЧреАрддрдВ рдЧреАрдпрддреЗред ………………
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓рддрд╛ рдЧреАрддрдВ рдЧрд╛рдпрддрд┐ред

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
(рдЕ) рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддреЗрд╖реБ рддрджреНрдзрд┐рддрдкрджреЗрд╖реБ рдкреНрд░рдХреГрддрд┐/рдкреНрд░рддреНрдпрдпрдВ рдЪ рдкреГрдердХреН рдХреГрддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрдд
рдореВрд▓рд╢рдмреНрджрдГ (рдкреНрд░рдЫрддрд┐рдГ) рдкреНрд░рддреНрдпрдпрдГ
(рдХ) рдкрдереНрдпрддрдордГ ……………… + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрдереНрдпрддрдордГ = рдкрдереНрдп + рддрдо

(рдЦ) рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ – …………. + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ = рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБ + рддрд▓реН

(рдЧ) рдЕрдЧреНрдирд┐рддреНрд╡рдореН – ………… + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдЧреНрдирд┐рддреНрд╡рдореН = рдЕрдЧреНрдирд┐ + рддреНрд╡

(рдШ) рд╕реНрдерд┐рд░рддреНрд╡рдореН – ………… + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реНрдерд┐рд░рддреНрд╡рдореН = рд╕реНрдерд┐рд░ + рддреНрд╡

(рдЩ) рд▓рд╛рдШрд╡рдореН = ………….. + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓рд╛рдШрд╡рдореН = рд▓рдШреБ + рдЕрдг

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
(рдЖ) рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрдХреГрджрдиреНрддрдкрджреЗрд╖реБ рдореВрд▓рдзрд╛рддреБрдВ рдкреНрд░рддреНрдпрдпрдВ рдЪ рдкреГрдердХреН рдЫрддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрдд

рдореВрд▓рдзрд╛рддреБрдГ + рдкреНрд░рддреНрдпрдпрдГ

(рдХ) рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдГ …………… + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд░реНрддрд╡реНрдпрдГ рдХреГ + рддрд╡реНрдпрддреН

(рдЦ) рднреЛрдЬрдирдореН ……………..+ ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рднреЛрдЬрдирдореН рднреБрдЬ + рд▓реНрдпреВрдЯ

(рдЧ) рдЖрд╕реНрдерд┐рддрдГ рдЖ + ….. + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рдЖрд╕реНрдерд┐рддрдГ рдЖ + рд╕реНрдерд╛ + рдХреНрдд

(рдШ) рд╕реНрдореГрддрдГ ………. + …………..
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реНрдореГрддрдГ рд╕реНрдореГ + рдХреНрдд

(рдЩ) рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рд╕рдореН ………. + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рд╕рдореН + рдИрдХреНрд╖ + рд▓реНрдпрдкреН

(рдЪ) рдЖрдХреНрд░рдореНрдп рдЖ ……….+ …………….
рдЙрддреНрддрд░:
рдЖрдХреНрд░рдореНрдп рдЖ + рдХреНрд░рдореН + рд▓реНрдпрдкреН

(рдЫ) рдЬрдирдирдореН …………… + ……………
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрдирдирдореН рдЬрдиреН + рд▓реНрдпреБрдЯреН

рдпреЛрдЧреНрдпрддрд╛ рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░рдГ

(рдХ) рд╕реБрд╢реНрд░реБрддрдГ рдЖрдпреБрд░реНрд╡реЗрджрд╕реНрдп, ‘рд╕реБрд╢реНрд░реБрддрд╕рдВрд╣рд┐рддрд╛’ рдЗрддреНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╕реНрдп рдЧреНрд░рдиреНрдерд╕реНрдп рд░рдЪрдпрд┐рддрд╛ред рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рдЧреНрд░рдиреНрдереЗ рд╢рд▓реНрдпрдЪрд┐рдХрд┐рддреНрд╕рд╛рдпрд╛рдГ рдкреНрд░рд╛рдзрд╛рдиреНрдпрдорд╕реНрддрд┐ред рд╕реБрд╢реНрд░реБрддрдГ рд╢рд▓реНрдпрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░рдЬреНрдЮрд╕реНрдп рджрд┐рд╡реЛрджрд╛рд╕рд╕реНрдп рд╢рд┐рд╖реНрдпрдГ рдЖрд╕реАрддреНред рджрд┐рд╡реЛрджрд╛рд╕рдГ рд╕реБрд╢реНрд░реБрддрдВ рд╡рд╛рд░рд╛рдгрд╕реНрдпрд╛рдореН рдЖрдпреБрд░реНрд╡реЗрджрдореН рдЕрдкрд╛рдардпрддреНред рд╕реБрд╢реНрд░реБрддрдГ рджрд┐рд╡реЛрджрд╛рд╕рд╕реНрдп рдЙрдкрджреЗрд╢рд╛рдиреН рд╕реНрд╡рдЧреНрдирдиреНрдереЗрд╜рд▓рд┐рдЦрддреНредред

(рдЦ) рдЙрдкрд▓рдмреНрдзрд╛рд╕реБ рдЖрдпреБрд░реНрд╡реЗрджреАрдп-рд╕рдВрд╣рд┐рддрд╛рд╕реБ ‘рд╕реБрд╢реНрд░реБрддрд╕рдВрд╣рд┐рддрд╛’ рд╕рд░реНрд╡рд╢реНрд░реЗрд╖реНрдардГ рд╢рд▓реНрдпрдЪрд┐рдХрд┐рддреНрд╕рд╛рдкреНрд░рдзрд╛рдиреЛ рдЧреНрд░рдиреНрдердГред рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рдЧреНрд░рдиреНрдереЗ 120 рдЕрдордпрд╛рдпреЗрдгреБ рдХреНрд░рдореЗрдг рд╕реВрддреНрд░рд╕реНрдерд╛рдиреЗ рдореМрд▓рд┐рдХрд╕рд┐рдгрдиреНрддрд╛рдирд╛ рд╢рд▓реНрдпрдХрд░реНрдореЛрдкрдпреЛрдЧрд┐-рдпрдиреНрддреНрд░рд╛рджреАрдирд╛. рдирд┐рджрд╛рдирд╕реНрдерд╛рдиреЗ рдкреНрд░рдореБрдЦрд╛рдгрд╛рдВ рд░реЛрдЧрд╛рдгрд╛рдВ, рд╢рд░реАрд░рд╕реНрдерд╛рдиреЗ рд╢рд░реАрд░рд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░рд╕реНрдп рдЪрд┐рдХрд┐рддреНрд╕рд╛рд╕реНрдерд╛рдиреЗ, рд╢рд▓реНрдпрдЪрд┐рдХрд┐рддреНрд╕рд╛рдпрд╛рдГ рдХрд▓реНрдкрд╕реНрдерд╛рдиреЗ рдЪ рд╡рд┐рд╖рд╛рдгрд╛рдВ рдкреНрд░рдХрд░рдгрд╛рдирд┐ рд╡рд░реНрдгрд┐рддрд╛рдирд┐ред рдЕрд╕реНрдп рдЙрдирд░рддрдиреНрддреНрд░ 66 рдЕрдордпрд╛рдпрд╛рдГ рд╕рдиреНрддрд┐ред

(рдЧ) рд╡реИрдирддреЗрдпрдорд┐рд╡реЛрд░рдЧрд╛:-рдХрд╢реНрдпрдк рдЛрд╖рд┐ рдХреА рджреЛ рдкрддреНрдирд┐рдпрд╛! рдереАрдВ-рдХрдЯреБ рдФрд░ рд╡рд┐рдирддрд╛ред рд╡рд┐рдирддрд╛ рдХрд╛ рдкреБрддреНрд░ рдЧрд░реБрдбрд╝ рдерд╛ рдФрд░ рдХрдЯреБ рдХрд╛ рдкреБрддреНрд░ рд╕рд░реНрдкред рд╡рд┐рдирддрд╛ рдХрд╛ рдкреБрддреНрд░ рд╣реЛрдиреЗ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдЧрд░реБрдбрд╝ рдХреЛ _рд╡реИрдирддреЗрдп рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред (рд╡рд┐рдирддрд╛рдпрд╛рдГ рдЕрдпрдореН рд╡реИрдирддреЗрдпрдГ, рдврдХреН
(рдПрдп) рдкреНрд░рддреНрдпрдпреЗ рдЫрддреЗ)ред рдЧрд░реБрдбрд╝ рд╕рд░реНрдк рд╕реЗ рдЕрдзрд┐рдХ рддрд╛рдХрддрд╡рд░ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ, рднрдпрд╡рд╢ рд╕рд╛рдБрдк рдЧрд░реБрдбрд╝ рдХреЗ рдкрд╛рд╕ рдЬрд╛рдиреЗ рдХрд╛ рд╕рд╛рд╣рд╕ рдирд╣реАрдВ рдХрд░рддрд╛ред рдпрд╣рд╛рдБ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдордиреБрд╖реНрдп рдХреА рддреБрд▓рдирд╛ рдЧрд░реБрдбрд╝ рд╕реЗ рддрдерд╛ рд╡реНрдпрд╛рдзрд┐рдпреЛрдВ рдХреЛ рддреБрд▓рдирд╛ рд╕рд╛рдБрдк рд╕реЗ рдХреА рдЧрдИ рд╣реИред рдЬрд┐рд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдЧрд░реБрдбрд╝ рдХреЗ рд╕рдордХреНрд╖ рд╕рд╛рдБрдк рдирд╣реАрдВ рдЬрд╛рддрд╛ред рдЙрд╕реА рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐ рдХреЗ рдкрд╛рд╕ рд░реЛрдЧ рдирд╣реАрдВ рдлрдЯрдХрддреЗред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ рд╕рджрд╛ Summary Translation in Hindi and English

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдп: – “рдкрд╣рд▓рд╛ рд╕реБрдЦ рдирд┐рд░реЛрдЧ рдХрд╛рдпрд╛” рдкрд░ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдпрд╣ рдкрд╛рда рдЖрдпреБрд░реНрд╡реЗрдж рд╡реЗрдж (рдкрдВрдЪрдо рд╡реЗрдж) рдХреА “рд╕рд╢реНрд░реБрдд рд╕рдВрд╣рд┐рддрд╛” рдХреЗ рдЪрд┐рдХрд┐рддреНрд╕рд╛ рднрд╛рдЧ рдореЗрдВ рд╡рд░реНрдгрд┐рдд 24рд╡реЗ рдЕрдзреНрдпрд╛рдп рд╕реЗ рд╕рдВрдХрд▓рд┐рдд рд╣реИ рдЗрд╕рдореЗрдВ рдЖрдЪрд╛рд░реНрдп рд╕реБрд╢реНрд░реБрдд рдореЗрдВ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреА рдкрд░рд┐рднрд╛рд╖рд╛ рдмрддрд╛рддреЗ рд╣реБрдП рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рд╕реЗ рд╣реЛрдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд▓рд╛рднреЛ рдХреЗ рдмрд╛рд░реЗ рдореЗрдВ рдмрддрд╛рдпрд╛ рд╣реИред рд╢рд░реАрд░ рдореЗрдВ рд╕реБрдЧрдарди рдХрд╛рдиреНрддрд┐ рд╕реНрдлреВрд░реНрддрд┐, рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ рд╡ рдиреАрд░реЛрдЧрддрд╛ рдЖрджрд┐ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреЗ рдкреНрд░рдореБрдЦ рд▓рд╛рдн рд╣реИред

1. рд╢рд░реАрд░рд╛рдпрд╛рд╕рдЬрдирдирдВ рдХрд░реНрдо рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╕рдВрдЬреНрдЮрд┐рддрдореН ред
рддрддреНрдХреГрддреНрд╡рд╛ рддреБ рд╕реБрдЦрдВ рджреЗрд╣рдВ рд╡рд┐рдореГрджреНрдиреАрдпрд╛рддреН рд╕рдордиреНрддрддрдГ рее1рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╢рд░реАрд░ рдЖрдпрд╛рд╕ рдЬрдирдирдВ рдХрд░реНрдо рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореН рд╕рдЬреНрдЮрд┐рддрдореН (рдЬреНрдЮрд╛рд╕реНрдпрддрд┐) рддрдд рдХреГрддреНрд╡рд╛ рддреБ рд╕реБрдЦрдореН (рднрд╡рддрд┐) рджреЗрд╣ рд╕рдордиреНрддрддрдГ рд╡рд┐рдореГрдж рдЬрд╛рдиреАрдпрд╛рддред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдЖрдпрд╛рд╕: – рд╢реНрд░рдордГ рдкреНрд░рдпрддреНрдирдГ (рдкрд░рд┐рд╢реНрд░рдо), рд╡рд┐рдорджрдиреАрдпрд╛рдд – рдорд░реНрджрдпреЗрдд (рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рдХрд░рдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдП), рд╕рдордиреНрддрддрдГрд╕рд░реНрд╡рддрдГ (рдкреВрд░реА рддрд░рд╣ рд╕реЗ) __рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ (рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде): – рд╢рд░реАрд░ рдХреЗ рджреНрдзрд╛рд░рд╛ рд╢реНрд░рдо рдХреА рдЙрддреНрдкрддреНрддрд┐ рдХрд░рдирд╛ (рдХрд░реНрдо рдХрд░рдирд╛) рд╣реА рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд╣рд▓рд╛рддрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕рдХреЛ рдХрд░рдиреЗ рд╕реЗ рд╕реБрдЦ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣реИред рд╢рд░реАрд░ рдХреА рд╕рдм рдФрд░ рд╕реЗ рдорд╛рд▓рд┐рд╢ рд╣реЛрдиреА рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред

рд╢реНрд░рдордХреНрд▓рдордкрд┐рдкрд╛рд╕реЛрд╖реНрдг – рд╢реАрддрд╛рджреАрдирд╛рдВ рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ ред
рдЖрд░реЛрдЧреНрдпрдВ рдЪрд╛рдкрд┐ рдкрд░рдордВ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╛рджрдкрдЬрд╛рдпрддреЗ рее3рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╛рддреН рд╢реНрд░рдордХреНрд▓рдо – рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд╛ – рдЙрд╖реНрдг – рд╢реАрддрд╛рджреАрдирд╛рдВ рд╕рд╛рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ рдкрд░рдордореН рдЖрд░реЛрдЧреНрдп рдЪ рдЕрдкрд┐ рдЙрдкрдЬрд╛рдпрддреЗред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдХреНрд▓рдо: – рд╢реНрд░рдордЬрдирд┐рддрд╢рд┐рдерд┐рд▓рддрд╛ (рдердХрд╛рди)ред рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддрд╛ – рд╕рд╣рд┐рд╖реНрдгреБрддреНрд╡рдореН (рд╕рд╣рди рдХрд░ рд╕рдХрдирд╛)ред рдЖрд░реЛрдЧреНрдпрдореН – рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдпрдореН (рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдп)ред рдЙрдкрдЬрд╛рдпрддреЗ – рдирд┐рд╖реНрдкрджреНрдпрддреЗ (рдкреИрджрд╛ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдкрд░рд┐рд╢реНрд░рдо – рдЬрдирд┐рдд рдердХрд╛рди, рдкрд┐рдкрд╛рд╕рд╛ (рдкреНрдпрд╛рд╕), рдЧрд░рдореА – рд╕рд░реНрджреА рдЖрджрд┐ рдХреЛ рд╕рд╣рди рдХрд░ рд╕рдХрдирд╛ рдФрд░ рдкрд░рдо рдЖрд░реЛрдЧреНрдп (рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдп) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рд╕реЗ рдорд┐рд▓рддрд╛ рд╣реИред

рди рдЪрд╛рд╕реНрддрд┐ рд╕рджреГрд╢рдВ рддреЗрди рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рддреНрд╕реНрдереМрд▓реНрдпрд╛рдкрдХрд░реНрд╖рдгрдореН ред
рди рдЪ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рдирдВ рдорд░реНрддреНрдпрдорд░реНрджрдпрдиреНрддреНрдпрд░рдпреЛ рдмрд▓рд╛рддреН редред4редред

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рддреЗрди (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЗрди) рдЪ рд╕рджреГрд╢рдВ рд╕реНрдереМрд▓реНрдп – рдЕрдкрдХрд░реНрд╖рдгрдореН рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рддреН рди рдЕрд╕реНрддрд┐ред рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рдирдВ рдЪ рдордпреСрдореН рдЕрд░рдпрдГ рдмрд▓рд╛рддреН рди рдЕрд░реНрджрдпрдиреНрддрд┐ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ – рд╕реНрдереМрд▓реНрдпрд╛рдкрдХрд░реНрд╖рдгрдореН – рдкреАрдирддреНрд╡рд╛рдкрдХреНрд╖рдпрдореН (рдореЛрдЯрд╛рдкрд╛ рдШрдЯрд╛рдирд╛)ред рдорд░реНрддреНрдпрдореН – рдорд╛рдирд╡рдореН, рдкреБрд░реБрд╖рдореН (рдордиреБрд╖реНрдп рдХреЛ)ред рдЕрд░реНрджрдпрдиреНрддрд┐ – рдорд░реНрджрдпрдиреНрддрд┐ (рдХреБрдЪрд▓ рджреЗрддреЗ рд╣реИрдВ) рдЕрд░рдпрдГ – рд╢рддреНрд░рд╡рдГ (рд╢рддреНрд░реБ рд▓реЛрдЧ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдЗрд╕ (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо) рдХреЗ рд╕рдорд╛рди рдореЛрдЯрд╛рдкреЗ рдХрд╛ рдХрдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛ рдХреЛрдИ (рджреВрд╕рд░рд╛ рдЙрддреНрддрдо рд╕рд╛рдзрди) рдирд╣реАрдВ рд╣реИред рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐ рдХреЛ рд╢реБрддреНрд░ рдмрд▓ рд╕реЗ рдирд╣реАрдВ рдкрдЫрд╛рдбрд╝ рд╕рдХрддреЗ рд╣реИрдВред

рди рдЪреИрди рд╕рд╣рд╕рд╛рдХреНрд░рдореНрдп рдЬрд░рд╛ рд╕рдордзрд┐рд░реЛрд╣рддрд┐ ред
рд╕реНрдерд┐рд░реАрднрд╡рддрд┐ рдорд╛рдВрд╕ рдЪ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╛рднрд┐рд░рддрд╕реНрдп рдЪ рее5рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдЬрд░рд╛ рдЪ рдПрди (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд┐рди) рд╕рд╣рд╕рд╛ рдЖрдХреНрд░рдореНрдп рди рдЕрдзрд┐рд░реЛрд╣рд┐рддред рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо – рдЕрднрд┐рд░рддрд╕реНрдп рдЪ рдорд╛рдВрд╕рдВ рд╕реНрдерд┐рд░реАрднрд╡рддрд┐ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рд╕рд╣рд╕рд╛ – рдЕрдХрд╕реНрдорд╛рддреН (рдЕрдЪрд╛рдирдХ) рдЬрд░рд╛ – рд╡реГрджреНрдзрд╛рд╡рд╕реНрдерд╛ (рдмреБрдврд╝рд╛рдкрд╛)ред рд╕рдордзрд┐рд░реЛрд╣рддрд┐ – рдЕрдзрд┐рд░реЛрд╣рддрд┐ (рдЪрдврд╝рддрд╛/рдмрдврд╝рддрд╛ рд╣реИред) рдЕрднрд┐рд░рддрд╕реНрдп – рддрд▓реНрд▓рдиреМрд╕реНрдп (рддрд▓реНрд▓реАрди рд░рд╣рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХрд╛)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдмреБрдврд╝рд╛рдкрд╛ рднреА рдЗрд╕ (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╢реАрд▓) рдкрд░ рдЕрдЪрд╛рдирдХ рдЖрдХреНрд░рдордг рдХрд░рдХреЗ рд╕рд╡рд╛рд░ рдирд╣реАрдВ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рддрд▓реНрд▓реАрдирддрд╛ рд╕реЗ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХрд╛ рдорд╛рд╕ рднреА рд╕реНрдерд┐рд░ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдорд╕реНрд╡рд┐рдиреНрдирдЧрд╛рддреНрд░рд╕реНрдп рдкрджреНрднреНрдпрд╛рдореБрд╡рд░реНрддрд┐рддрд╕реНрдп рдЪ ред
рд╡реНрдпрд╛рдзрдпреЛ рдиреЛрдкрд╕рд░реНрдкрдиреНрддрд┐ рд╡реИрдирддреЗрдпрдорд┐рд╡реЛрд░рдЧрд╛рдГ рд╡рдпреЛрд░реВрдкрдЧреБрдгрд╣реАрдирдордкрд┐ рдХреБрд░реНрдпрд╛рддреНрд╕реБрджрд░реНрд╢рдирдореН рее6рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореН – рд╕реНрд╡рд┐рдиреНрдирдЧрд╛рддреНрд░рд╕реНрдп рдкрджреНрднреНрдпрд╛рд╕ рдЙрджреНрд╡рд░реНрддрд┐рддрд╕реНрдп рдЪ рд╡реНрдпрд╛рдВрдзрдпрдГ рд╡реИрдирддреЗрдпрдореН рдЙрд░рдЧрд╛рдГ рдЗрд╡ рди рдЙрдкрд╕рд░реНрдкрдиреНрддрд┐ред рд╡рдпрдГ рд░реВрдк – рдЧреБрдгреИрдГ рд╣реАрдирдореН рдЕрдкрд┐ (рдЬрди) рд╕реБрджрд░реНрд╢рдирдВ рдХреБрд░реНрдпрд╛рддреНред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рд╕реНрд╡рд┐рдиреНрдирд╛рдЧрд╛рддреНрд░рд╕реНрдп – рдЙрдиреНрдирдорд┐рддрд╕реНрдп (рдКрдкрд░ рдЙрдард╛рдХрд░ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХрд╛)ред рдкрджреНрднреНрдпрд╛рдореН – рдЪрд░рдгрд╛рднреНрдпрд╛рдореН (рджреЛрдиреЛрдВ рдкреИрд░реЛрдВ рдореЗрдВ)ред рдЙрджреНрд╡рд░реНрддрд┐рддрд╕реНрдп – рдЙрдиреНрдирдорд┐рддрд╕реНрдп (рдКрдкрд░ рдЙрдард╛рдХрд░ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХреЗ)ред рдиреЛрдкрд╕рд░реНрдкрдиреНрддрд┐ – рдиреЛрдкрдЧрдЪреНрдЫрдиреНрддрд┐ (рдирд╣реАрдВ рдЖрддреА рд╣реИрдВ)ред рд╡реИрдирддреЗрдпрдГ – рдЧрд░реБрдбрдГ (рдЧрд░реБрдбрд╝)ред рдЙрд░рдЧрдГ – рд╕рд░реНрдкрдГ (рд╕рд╛рдБрдк)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдкрд╕реАрдиреЗ рд╕реЗ рд▓рдердкрде рд╢рд░реАрд░ рд╡рд╛рд▓реЗ рддрдерд╛ рджреЛрдиреЛрдВ рдкреИрд░ рдЙрдард╛рдХрд░ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХреЗ рдкрд╛рд╕ рд░реЛрдЧ рдЙрд╕реА рддрд░рд╣ рдирд╣реАрдВ рдЖрддреЗ рд╣реИрдВ, рдЬреИрд╕реЗ рдЧрд░реБрдбрд╝ рдХреЗ рдкрд╛рд╕ рд╕рд╛рдБрдкред рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдЖрдпреБ, рд░реВрдк рдЖрджрд┐ рдЧреБрдгреЛрдВ рд╕реЗ рд░рд╣рд┐рдд рдХреЛ рднреА рд╕реБрдиреНрджрд░ рдмрдирд╛ рджреЗрддрд╛ рд╣реИред

рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддреЛ рдирд┐рддреНрдпрдВ рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдордкрд┐ рднреЛрдЬрдирдореН ред
рд╡рд┐рджрдЧреНрдзрдорд╡рд┐рджрдЧреНрдзрдВ рд╡рд╛ рдирд┐рд░реНрджреЛрд╖рдВ рдкрд░рд┐рдкрдЪреНрдпрддреЗ рее7рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдирд┐рддреНрдпрдВ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддрдГ рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдореН рдЕрдкрд┐ рднреЛрдЬрдирдВ, рд╡рд┐рджрдЧреНрдзрдореН рдЕрд╡рд┐рджрдЧреНрдзрдВ рд╡рд╛ (рднреЛрдЬрди) рдирд┐рд░реНрджреЛрд╖ рдкрд░рд┐рдкрдЪреНрдпрддреЗред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ – рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдореН – рдкреНрд░рддрд┐рдХреВрд▓рдореН (рд╡рд┐рд░реБрджреНрдз, рдкреНрд░рддрд┐рдХреВрд▓)ред рд╡рд┐рджрдЧреНрдзрдореН – рд╕реБ рдкрдХреНрд╡рдореН (рдЕрдЪреНрдЫреА рддрд░рд╣ рдкрдХрд╛ рд╣реБрдЖ)ред рдкрддреНрдкрд┐рдЪреНрдпрддреЗ – рдЬреАрд░реНрдпрддреЗ (рдкрдЪ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдирд┐рддреНрдп рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХреЛ рдкреНрд░рддрд┐рдХреВрд▓, рдкрдХреНрдХрд╛ рдпрд╛ рдХрдЪреНрдЪрд╛ рд╕рдм рддрд░рд╣ рдХрд╛ рднреЛрдЬрди рдЖрд╕рд╛рдиреА рд╕реЗ рдкрдЪ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддреЛ рдирд┐рддреНрдпрдВ рд╡рд┐рд░реБрджреНрдзрдордкрд┐ рднреЛрдЬрдирдореНред

рд╕ рдЪ рд╢реАрддреЗ рд╡рд╕рдиреНрддреЗ рдЪ рддреЗрд╖рд╛рдВ рдкрдереНрдпрддрдордГ рд╕реНрдореГрддрдГрее8рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╕реНрдирд┐рдЧреНрдзрднреЛрдЬрд┐рдирд╛ рдмрд▓рд┐рдирд╛ (рдЪ) рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо: рд╣рд┐ рд╕рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ (рднрд╡рддрд┐)редрд╕рдГ (рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ) рд╢реАрддреЗ рд╡рд╕рдиреНрддреЗ рдЪ рддреЗрд╖рд╛ рдкрдзреНрдпрддрдордГ рд╕реНрдореГрддрдГред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рд╕реНрдирд┐рдЧреНрдзрднреЛрдЬрд┐рдирд╛рдореН рд╡рд╕рд╛рдпреБрдХреНрддрднреЛрдЬрд┐рдирд╛рдореН (рдЪрд┐рдХрдирд╛рдИ рдпреБрдХреНрдд рднреЛрдЬрди рдЦрд╛рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЛрдВ рдХрд╛)ред рдкрдереНрдпрдореН – рдЙрдЪрд┐рддрдореН (рдЙрдЪрд┐рдд, рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдпрдХрд░)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдЪрд┐рдХрдирд╛рдИ рд╡рд╛рд▓рд╛ рднреЛрдЬрди рдЦрд╛рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЛрдВ рддрдерд╛ рдмрд▓рд╡рд╛рдиреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рд╕рджреИрд╡ рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдпрд╡рд░реНрдзрдХ рд╣реИред рдЙрдирдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╕рд░реНрджреА рдФрд░ рд╡рд╕рдиреНрдд (рдЖрджрд┐ рд╕рднреА рдЛрддреБрдУрдВ) рдореЗ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдкрд░рдо рд╕реНрд╡рд╛рд╕реНрдереНрдпрд╡рд░реНрдзрдХ рдмрддрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИред

рд╕рд░реНрд╡реЗрд╖реНрд╡реГрддреБрд╖реНрд╡рд╣рд░рд╣рдГ рдкреБрдореНрднрд┐рд░рд╛рддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рднрд┐рдГ ред
рдмрд▓рд╕реНрдпрд╛рд░реНрдзрди рдХрд░реНрддрд╡реНрдпреЛ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдореЛ рд╣рдиреНрддреНрдпрддреЛрд╜рдиреНрдпрдерд╛ рее9рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рдЕрдд: рдЖрддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рднрд┐рдГ рдкреБрдореНрднрд┐рдГ рд╕рд░реНрд╡реЗрд╖реБ рдЛрддреБрд╖реБ рдЕрд╣рд░рджрдГ рдмрд▓рд╕реНрдп рдЕрд░реНрдзреЗрди рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рдХрд░реНрддреНрддрд╡реНрдпрдГ, рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рд╣рдиреНрддрд┐ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдЕрд╣рд░рджрдГ – рдкреНрд░рддрд┐рджрд┐рдирдореН (рдкреНрд░рддрд┐рджрд┐рди)ред рдкреБрдореНрднрд┐рдГ – рдкреБрд░реБрд╖реИрдГ, рдЬрдиреИрдГ (рд▓реЛрдЧреЛрдВ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред рдЖрддреНрдорд╣рд┐рддреИрд╖рд┐рднрд┐рдГ – рд╕реНрд╡рд╣рд┐рддреИрддрд┐рднрд┐рдГ (рдЕрдкрдирд╛ рднрд▓рд╛ рдЪрд╛рд╣рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЛрдВ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛)ред рд╣рдиреНрддрд┐ – рдирд╛рд╢рдпрддрд┐ (рдорд╛рд░рддрд╛ рд╣реИ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЕрдкрдирд╛ рдХрд▓реНрдпрд╛рдг (рднрд▓рд╛ рд╣рд┐рдд рдЪрд╛рд╣рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд▓реЛрдЧреЛрдВ рдХреЛ рд╕рднреА рдЛрддреБрдУрдВ рдореЗрдВ рдкреНрд░рддрд┐рджрд┐рди рдЕрдкрдиреЗ рдмрд▓ рдХреЗ рдЖрдзреЗ рднрд╛рд╡ (рдЖрдзреА рддрд╛рдХрдд) рд╕реЗ рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рд╡рд╣ рдорд░рддрд╛ рд╣реИред

рд╣реГрджрд┐рд╕реНрдерд╛рдирд╕реНрдерд┐рддреЛ рд╡рд╛рдпреБрд░реНрдпрджрд╛ рд╡рдХреНрддреНрд░рдВ рдкреНрд░рдкрджреНрдпрддреЗ ред
рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддреЛ рдЬрдиреНрддреЛрд╕реНрддрдмрд▓рд╛рд░реНрдзрд╕реНрдп рд▓рдХреНрд╖рдгрдореН рее10рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрд╡рддрдГ рдЬрдиреНрддреЛрдГ рд╣реГрджрд┐рд╕реНрдерд╛рди – рдЖрд╕реНрдерд┐рддрдГ рд╡рд╛рдпреБрдГ рдпрджрд╛ рд╡рдХреНрддреНрд░рдВ рдкреНрд░рдкрджреНрдпрддреЗ, рддрддреН рдмрд▓ – рдЕрд░реНрдзрд╕реНрдп рд▓рдХреНрд╖рдгрдореН

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдЕрд╕реНрдерд┐рддрдГ – рд╕реНрдерд┐рддрдГ (рд╕реНрдерд┐рдд)ред рд╡рдХреНрддреНрд░рдореН – рдореБрдЦрдореН (рдореБрдВрд╣)ред рдкреНрд░рдкрджреНрдпрддреЗ – рдЙрдкрдЧрдЪреНрдЫрддрд┐ (рдкрд╣реБрдБрдЪрддрд╛ рд╣реИ)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛ – рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП рд╡реНрдпрдХреНрддрд┐ рдХреА рд╣реГрджрдп рдореЗрдВ рд╕реНрдерд┐рдд рд╡рд╛рдпреБ рдЬрдм рдореБрдБрд╣ рдкрд░ рдкрд╣реБрдБрдЪрддреА рд╣реИ рддреЛ рдпрд╣ рдмрд▓ рдХрд╛ рдЖрдзрд╛ рд▓рдХреНрд╖рдг (рдкрд╣рдЪрд╛рди) рд╣реИред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 3 рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордГ рд╕рд░реНрд╡рджрд╛ рдкрдереНрдпрдГ

рд╡рдпреЛрдмрд▓рд╢рд░реАрд░рд╛рдгрд┐ рджреЗрд╢рдХрд╛рд▓рд╛рд╢рдирд╛рдирд┐ рдЪ ред
рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рдХреБрд░реНрдпрд╛рджреН рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдордордиреНрдпрдерд╛ рд░реЛрдЧрдорд╛рдкреНрдиреБрдпрд╛рддреН рее11рее

рдЕрдиреНрд╡рдпрдГ – рд╡рдпрдГ рдмрд▓ – рд╢рд░реАрд░рд╛рдгрд┐, рджреЗрд╢ – рдХрд╛рд▓ рдЕрд╢рдирд╛рдирд┐ рдЪ рд╕рдореАрдХреНрд╖реНрдп рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХреБрд░реНрдпрд╛рдд рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рд░реЛрдЧрдореН рдЖрдкреНрдиреБрдпрд╛рддреН (рдкреНрд░рд╛рдкреНрдиреЛрддрд┐)

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде: – рдЕрд╢рдирд╛рдирд┐ – рдЖрд╣рд╛рд░рд╛рдГ (рднреЛрдЬрдиреЛрдорд┐) рдорд╕реАрдХреНрд╖реНрдп (рджреГрд╖реНрдЯрд╡рд╛) рдЬрд╛рдБрдЪрдХрд░ (рджреЗрдЦрдХрд░) рдЖрдкреНрдиреБрдпрд╛рддреН – рдкреНрд░рд╛рдкреНрдиреЛрддрд┐ (рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХрд░реЗрдЧрд╛)ред

рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛рдГ – рдЖрдпреБ, рдмрд▓, рд╢рд░реАрд░ рджреЗрд╢ (рдЙрдкрдпреБрдХреНрдд) рдХрд╛рд▓ (рд╕рдордп) рд╡ рднреЛрдЬрди рдХреЛ рдкрд░рдЦрдХрд░ рд╣реА рд╡реНрдпрд╛рдпрд╛рдо рдХрд░рдирд╛ред рдЪрд╛рд╣рд┐рдП, рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рд╡рд╣ рд░реЛрдЧ рдХреЛ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХрд░рддрд╛ рд╣реИред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

Detailed, Step-by-Step NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН Questions and Answers were solved by Expert Teachers as per NCERT (CBSE) Book guidelines covering each topic in chapter to ensure complete preparation.

Shemushi Sanskrit Class 10 Solutions Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рдЕрднреНрдпрд╛рд╕рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдВ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдореН рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛ рд▓рд┐рдЦрдд –

(рдХ) рд░рд╛рдорд╛рдп рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рдХрдгреНрдард╛рд╢реНрд▓реЗрд╖рд╕реНрдп рд╕реНрдкрд░реНрд╢рдГ рдХреАрджреГрд╢рдГ рдЖрд╕реАрддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд╛рдорд╛рдп рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рдХрдгреНрдард╛рд╢реНрд▓реЗрд╖рд╕реНрдп рд╕реНрдкрд░реНрд╢рдГ рд╣рджреНрдзрдпрдЧреНрд░рд╛рд╣реА рдЖрд╕реАрддреНред

(рдЦ) рд░рд╛рдордГ рд▓рд╡рдХреБрд╢реМ рдХреБрддреНрд░ рдЙрдкрд╡реЗрд╢рдпрд┐рддреБрдореН рдХрдердпрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд╛рдордГ рд▓рд╡рдХреБрд╢реМ рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рдирдореН рдЙрдкрд░рд┐ рдЙрдкрд╡реЗрд╢рдпрд┐рддреБрдореН рдХрдердпрддрд┐ред

(рдЧ) рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рд╛рддреН рд╣рд┐рдордХрд░: рдХреБрддреНрд░ рд╡рд┐рд░рд╛рдЬрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рд╛рддреН рд╣рд┐рдордХрд░рдГ рдкрд╢реБрдкрддрд┐ рдорд╕реНрддрдХреЗ рд╡рд┐рд░рд╛рдЬрддреЗред

(рдШ) рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рд╡рдВрд╢рд╕реНрдп рдХрд░реНрддрд╛ рдХрдГ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рд╡рдВрд╢рд╕реНрдп рдХрд░реНрддрд╛ рднрдЧрд╡рд╛рди рд╕реВрд░реНрдпрдГред

(рдЩ) рдХреЗрди рд╕рдореНрдмрдиреНрдзреЗрди рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐рдГ рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рдЧреБрд░реБрдГ рдЖрд╕реАрддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрдкрдирдпрдиреЛрдкрджреЗрд╢рдиреН: рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐рдГ рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рдЧреБрд░реБрдГ рдЖрд╕реАрддред

(рдЪ) рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рдорд╛рддрд░рдВ рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐ рдХреЗрди рдирд╛рдореНрдирд╛ рдЖрд╣реНрд╡рдпрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ рдорд╛рддрд░рдВ рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐рдГ ‘рд╡рдзреВрдГ’ рдЗрддрд┐ рдирд╛рдореНрдирд╛ рдЖрд╣реНрд╡рдпрддрд┐?

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН
рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рд░реЗрдЦрд╛рдЩреНрдХрд┐рддреЗрд╖реБ рдкрджреЗрд╖реБ рд╡рд┐рднрдХреНрддрд┐рдВ рддрддреНрдХрд╛рд░рдгрдВ рдЪ рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрд╛рдиреБрд╕рд╛рд░ рдирд┐рд░реНрджрд┐рд╢рдд –

рдпрдерд╛ – рд░рд╛рдЬрдиреН! рдЕрд▓рдореН рдЕрддрд┐рджрд╛рдХреНрд╖рд┐рдгреНрдпреЗрдиред
(рдХ) рд░рд╛рдордГ рд▓рд╡рдХреБрд╢реМ рдЖрд╕рдирд╛рд░реНрдзрдореН рдЙрдкрд╡реЗрд╢рдпрддрд┐ред
(рдЦ) рдзрд┐рдЩреН рдорд╛рдореН рдПрд╡рдВ рднреВрддрдореНред
(рдЧ) рдЕрдЯрд╡реНрдпрд╡рд╣рд┐рддрдореН рдЕрдзреНрдпрд╛рд╕реНрдпрддрд╛рдВ рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рдирдореНред
(рдШ) рдЕрд▓рдо рдЕрддрд┐рд╡рд┐рд╕реНрддрд░реЗрдгред
(рдЩ) рд░рд╛рдордореН рдЙрдкрд╕реГрддреНрдп рдкреНрд░рдгрднреНрдп рдЪред
рдЙрддреНрддрд░:
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 7

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рдпрдерд╛рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢рдореН рдЙрддреНрддрд░рдд

(рдХ) ‘рдЬрд╛рдирд╛рдореНрдпрд╣рдВ рддрд╕реНрдп рдирд╛рдордзреЗрдпрдореН’ рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рд╡рд╛рдХреНрдпреЗ рдХрд░реНрддреГрдкрджрдВ рдХрд┐рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрд╣рдВ

(рдЦ) ‘рдХрд┐рдВ рдХреБрдкрд┐рддрд╛ рдПрд╡рдВ рднрдгрддрд┐ рдЙрдд рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рд╕реНрдерд╛’- рдЕрд╕реНрдорд╛рддреН рд╡рд╛рдХреНрдпрд╛рддреН ‘рд╣рд░реНрд╖рд┐рддрд╛’ рдЗрддрд┐ рдкрджрд╕реНрдп рд╡рд┐рдкрд░реАрддрд╛рд░реНрдердХрдкрджрдВ рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрддред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреБрдкрд┐рддрд╛

(рдЧ) рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ (рдЙрдкрд╕реГрддреНрдп) ‘рдЖрдЬреНрдЮрд╛рдкрдпрддреБ рднрд╡рд╛рдиреН!’ рдЕрддреНрд░ рднрд╡рд╛рдиреН рдЗрддрд┐ рдкрджрдВ рдХрд╕реНрдореИ рдкреНрд░рдпреБрдХреНрддрдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд╛рдорд╛рдп

(рдШ) ‘рддрд╕реНрдорд╛рдж-рд╡реНрдпрд╡рд╣рд┐рддрдореН рдЕрдзреНрдпрд╛рд╕реНрдпрд╛рддрд╛рдореН рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рдирдореН’ – рдЕрддреНрд░ рдХреНрд░рд┐рдпрд╛рдкрджрдВ рдХрд┐рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдзреНрдпрд╛рд╕реНрдпрд╛рддрд╛рдореН

(рдЩ) ‘рд╡рдпрд╕рд╕реНрддреБ рди рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рджрдиреНрддрд░рдореН’-рдЕрддреНрд░ ‘рдЖрдпреБрд╖рдГ рдЗрддреНрдпрд░реНрдереЗ рдХрд┐рдВ рдкрджрдВ рдкреНрд░рдпреБрдХреНрддрдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рдпрдГ

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд┐ рд╡рд╛рдХреНрдпрд╛рдирд┐ рдХрдГ рдХрдВ рдкреНрд░рддрд┐ рдХрдердпрддрд┐

(рдХ) рд╕рд╡реНрдпрд╡рдзрд╛рдирдВ рди рдЪрд╛рд░рд┐рддреНрд░реНрдпрд▓реЛрдкрд╛рдпред
(рдЦ) рдХрд┐рдВ рдХреБрдкрд┐рддрд╛ рдПрд╡рдВ рднрдгрддрд┐, рдЙрдд рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рд╕реНрдерд╛?
(рдЧ) рдЬрд╛рдирд╛рдореНрдпрд╣рдВ рддрд╕реНрдп рдирд╛рдордзреЗрдпрдореНред
(рдШ) рддрд╕реНрдпрд╛ рджреНрд╡реЗ рдирд╛рдореНрдиреАред
(рдЩ) рд╡рдпрд╕реНрдп! рдЕрдкреВрд░реНрд╡ рдЦрд▓реБ рдирд╛рдордзреЗрдпрдореНред
рдЙрддреНрддрд░:
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 1

рдкреНрд░рд╢реНрди 5.
рдордЮреНрдЬреВрд╖рд╛рддрдГ рдкрд░реНрдпрд╛рдпрджреНрд╡рдпрдВ рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рдкрджрд╛рдирд╛рдВ рд╕рдордХреНрд╖рдВ рд▓рд┐рдЦрдд –
рд╢рд┐рд╡рдГ рд╢рд┐рд╖реНрдЯрдЪрд╛рд░рдГ рд╢рд╢рд┐рдГ рдЪрдиреНрджреНрд░рд╢реЗрдЦрд░рдГ рд╕реБрддрдГ рдЗрджрд╛рдиреАрдореН рдЕрдзреБрдирд╛ рдкреБрддреНрд░рдГ рд╕реВрд░реНрдпрдГ рд╕рджрд╛рдЪрд╛рд░рдГ рдирд┐рд╢рд╛рдХрд░рдГ рднрд╛рдиреБрдГ

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 2
рдЙрддреНрддрд░:
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 3

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЕ) рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддреЗрд╖реБ рдкрджреЗрд╖реБ рдкреНрд░рдпреБрдХреНрдд-рдкреНрд░рдХреГрддрд┐ рдкреНрд░рддреНрдпрдпрдЮреНрдЪ рд▓рд┐рдЦрдд

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 4
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 5
рдЙрддреНрддрд░:
NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН 6

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЖ) рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдг-рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реНрдпрдкрджрд╛рдирд┐ рдпреЛрдЬрдпрддрдпрдерд╛- рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдг рдкрджрд╛рдирд┐ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реНрдп рдкрджрд╛рдирд┐

рд╢реНрд▓рд╛рдШреНрдпрд╛ – рдХрдерд╛
(1) рдЙрджрд╛рддреНрддрд░рдореНрдпрдГ – (рдХ) рд╕рдореБрджрд╛рдЪрд╛рд░рдГ
(2) рдЕрддрд┐рджреАрд░реНрдШрдГ – (рдЦ) рд╕реНрдкрд░реНрд╢рдГ
(3) рд╕рдорд░реВрдкрдГ – (рдЧ) рдХреБрд╢рд▓рд╡рдпреЛрдГ
(4) рд╣реГрджрдпрдЧреНрд░рд╛рд╣реА – (рдШ) рдкреНрд░рд╡рд╛рд╕:
(5) рдХреБрдорд╛рд░рдпреЛрдГ – (рдЫ) рдХреБрдЯреБрдореНрдмрд╡реГрддреНрддрд╛рдиреНрддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
(1) – рдХ
(2) – рдШ
(3) – рдЩ
(4) – рдЦ
(5) – рдЧ

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
(рдХ) рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрдкрджреЗрд╖реБ рд╕рдиреНрдзрд┐рдВ рдХреБрд░реБрдд:

(рдХ) рджреНрд╡рдпреЛрдГ + рдЕрдкрд┐ = ……………
(рдЦ) рджреНрд╡реМ + рдЕрдкрд┐ = ………………
(рдЧ) рдХрдГ + рдЕрддреНрд░ = ………………….
(рдШ) рдЕрдирднрд┐рдЬреНрдЮрдГ + рдЕрд╣рдореН = ………….
(рдЩ) рдЗрддрд┐ + рдЖрддреНрдорд╛рдирдореН = …………..
рдЙрддреНрддрд░:
(рдХ) рджреНрд╡рдпреЛрдГ + рдЕрдкрд┐ – рджреВрдпреЛрд░рдкрд┐
(рдЦ) рджреНрд╡реМ + рдЕрдкрд┐ – рджреНрд╡рд╛рд╡рдкрд┐
(рдЧ) рдХрдГ + рдЕрддреНрд░ – рдХреЛрд╜рддреНрд░
(рдШ) рдЕрдирднрд┐рдЬреНрдЮрдГ + рдЕрд╣рдореН – рдЕрдирднрд┐рдЬреНрдЮреЛрд╜рд╣рдореН
(рдЩ) рдЗрддрд┐ + рдЖрддреНрдорд╛рдирдореН – рдЗрддреНрдпрд╛рддреНрдорд╛рдирдГ

(рдЦ) рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрдкрджреЗрд╖реБ рд╡рд┐рдЪреНрдЫреЗрджрдВ рдХреБрд░реБрдд:

(рдХ) рдЕрд╣рдордкреНрдпреЗрддрдпреЛрдГ – ……………..
(рдЦ) рд╡рдпреЛрд╜рдиреБрд░реЛрдзрд╛рддреН – …………….
(рдЧ) рд╕рдорд╛рдирд╛рднрд┐рдЬрдиреМ – ……………
(рдШ) рдЦрд▓реНрд╡реЗрддрддреН – ………………..
рдЙрддреНрддрд░:
(рдХ) рдЕрд╣рдордкреНрдпреЗрддрдпреЛрдГ – рдЕрд╣рдореН + рдЕрдкрд┐ + рдПрддрдпреЛрдГ
(рдЦ) рд╡рдпреЛрд╜рдиреБрд░реЛрдзрд╛рддреН – рд╡рдпрдГ + рдЕрдирд░реЛрдзрд╛рддреН
(рдЧ) рд╕рдорд╛рдирд╛рднрд┐рдЬрдиреМ – рд╕рдорд╛рдиреН + рдЕрднрд┐рдЬрдиреМ
(рдШ) рдЦрд▓реНрд╡реЗрддрддреН – рдЦрд▓реБ + рдПрддрддреН

рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ рдЙрдкрдпреЛрдЧреА рдЕрдиреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рдкрдард┐рддреНрд╡рд╛ рдЕрдзреАрд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛ рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд▓рд┐рдЦрдд(рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рдХреЛ рдкрдврд╝рдХрд░ рдирд┐рдореНрдирд▓рд┐рдЦрд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдиреЛрдВ рдХреЗ рдЙрддреНрддрд░ рд▓рд┐рдЦрд┐рдП)

1. рдПрдХрдкрджреЗрди рдЙрддреНрддрд░рдд

(рдХ) ‘рдЕрдореНрдмрд╛’ рдЗрддрд┐ рдХрдГ рдХрдердпрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреБрд╢рдГ

(рдЦ) рддрдпреЛрдГ рдЧреБрд░реЛрдГ рдирд╛рдо рдХрд┐рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдорд┐рдГ

(рдЧ) тАЬрдирд┐рд░рдиреБрдХреНрд░реЛрд╢рдГ’ рдЗрддрд┐ рдХрдГ рднрдгрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдореНрдмрд╛

(рдШ) ‘рдХреЗрди рд╕рдореНрдмрдзреЗрди’? рдЗрддрд┐ рдХрдГ рдкреГрдЪреНрдЫрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╢реНрд░реАрд░рд╛рдордГ

(рдЪ) ‘рдЙрдкрдирдпрдиреЛрдкрджреЗрд╢реЗрди’ рдЗрддрд┐ рдХрдГ рдХрдердпрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд▓рд╡рдГред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

2. рдкреВрд░реНрдгрд╡рд╛рдХреНрдпреЗрди рдЙрддреНрддрд░рдд

(рдХ) рд░рд╛рдорд╕реНрдп рдЕрдиреНрддрд┐рдХрдВ рдХрдГ рдкреНрд░реЗрд╖реНрдпрддрд╛рдореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд░рд╛рдорд╕реНрдп рдЕрдиреНрддрд┐рдХ рд▓рдХреНрд╖реНрдордгрдГ рдкреНрд░реЗрд╖реНрдпрд╛рддрдореНред

(рдЦ) рд╕рд░рд╕реНрд╡рддреНрдпрд╡рддрд╛рд░ рдХреАрджреГрд╢рдГ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд░рд╕реНрд╡рддреНрдпрд╡рддрд╛рд░рдГ рдЕрдкреВрд░реНрд╡рдГред

(рдЧ) рдкреБрд░рд╛рдг: рд╡реНрд░рддрдирд┐рдзрд┐рдГ рдХрдГ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреБрд░рд╛рдгрдГ рд╡реНрд░рддрдирд┐рдзрд┐рдГ рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐рдГред

(рдШ) рд╕рд╡рд╛рд╖реНрдкрдВ рдХрдГ рдЕрд╡рд▓реЛрдХрдпрддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд╡рд╛рд╖реНрдкрдВ рд╢реНрд░реАрд░рд╛рдордГ рдЕрд╡рд▓реЛрдХрдпрддрд┐ред

(рдЪ) рдЕрдкреВрд░реНрд╡ рдЦрд▓реБ рдХрд┐рдореН рдЖрд╕реАрд╕рддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдкреВрд░реНрд╡ рдЦрд▓реБ рдирд╛рдордзреЗрдпрдореН рдЖрд╕реАрддреНред

2. рднрд╡рддрд┐ рд╢рд┐рд╢реБрдЬрдиреЛ рд╡рдпреЛрд╜рдиреБрд░реЛрдзрд╛рджреН
рдЧреБрдгрдорд╣рддрд╛рдордкрд┐ рд▓рд╛рд▓рдиреАрдп рдПрд╡ред
рд╡реНрд░рдЬрддрд┐рдз рд╣рд┐рдордХрд░реЛрд╜рдкрд┐ рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рд╛рддреН
рдкрд╢реБрдкрддрд┐-рдорд╕реНрддрдХ-рдХреЗрддрдХрдЪреНрдЫрддреНрд╡рдореНрее

рдЕрдиреНрд╡рдп – рдЧреБрдгрдорд╣рддрд╛рдореН рдЕрдкрд┐ рд╡рдпреЛрд╜рдиреБрд░реЛрдзрд╛рддреН рд╢рд┐рд╢реБрдЬрди: рд▓рд╛рд▓рдиреАрдпрдГ рдПрд╡ рднрд╡рддрд┐ред рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рд╛рддреН рд╣рд┐ рд╣рд┐рдордХрд░рдГ рдЕрдкрд┐ рдкрд╢реБрдкрддрд┐-рдорд╕реНрддрдХ-рдХреЗрддрдЪреНрдЫрджрддреНрд╡рдореН рд╡реНрд░рдЬрддрд┐ред
рднрд╛рд╡ – рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХ рдЧреБрдгреА рд▓реЛрдЧреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рднреА рдЫреЛрдЯреА рдЙрдореНрд░ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдмрд╛рд▓рдХ рд▓рд╛рд▓рдиреАрдп рд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рдЪрдиреНрджреНрд░рдорд╛ рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рд╣реА рд╢рдЯрд░ рдХреЗ рдорд╕реНрддрдХ рдХрд╛ рдЖрднреВрд╖рдг рдмрдирдХрд░ рдХреЗрддрдХреА рдкреБрд╖реНрдкреЛрдВ рд╕реЗ рдирд┐рд░реНрдорд┐рдд рдЪреВрдбрд╝рд╛ рдХреА рднрд╛рдБрддрд┐ рд╢реЛрднрд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИрдВред

рднрд╡рдиреНрддреМ рдЧрд╛рдпрдиреНрддреМ рдХрд╡рд┐рд░рдкрд┐ рдкреБрд░рд╛рдгреЛрдВ рд╡реНрд░рддрдирд┐рдзрд┐рд░реН рдЧрд┐рд░рд╛
рд╕рдиреНрджрд░реНрднреЗрд╜рдпрдВ рдкреНрд░рдердорд╡рддреАрдгреЛрдВ рд╡рд╕реБрдорддреАрдореНред
рдХрдерд╛ рдЪреЗрдпрдВ рд╢реНрд▓рд╛рдШреНрдпрд╛ рд╕рд░рд╕рд┐рд░реБрд╣рдирд╛рднрд╕реНрдп рдирд┐рдпрддрдВ,
рдкреБрдирд╛рддрд┐ рд╢реНрд░реЛрддрд╛рд░ рд░рдордпрддрд┐ рдЪ рд╕реЛрд╜рдпрдВ рдкрд░рд┐рдХрд░рдГрее

рдЕрдиреНрд╡рдп – рднрд╡рдиреНрддреА рдЧрд╛рдпрдиреНрддреМ, рдкреБрд░рд╛рдгрдГ рд╡реНрд░рддрдирд┐рдзрд┐рдГ рдХрд╡рд┐рдГ рдЕрдкрд┐, рд╡рд╕реБрдорддреАрдореН рдкреНрд░рдердо рдЕрд╡рддреАрд░реНрдгрдГ рдЧрд┐рд░рд╛рдореН рдЕрдпрдВ рд╕рдиреНрджрд░реНрднрдГ, рд╕рд░рд╕рд┐рд░реБрд┐рд╣рдирд╛рднрд╕реНрдп рдЪ рдЗрдВрдЪ рд╢реНрд▓рд╛рдШреНрдпрд╛ рдХрдерд╛, рд╕рдГрд┐ рдЪ рдЕрдпрдВ рдкрд░рд┐рдХрд░рдГ рдирд┐рдпрдВрдд рд╢реНрд░реЛрддрд╛рд░рдВ рдкреБрдирд╛рддрд┐ рд░рдордпрддрд┐ рдЪред

рднрд╛рд╡ – рднрдЧрд╡рд╛рдиреН рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдирд┐рдмрджреНрдз рдкреБрд░рд╛рдгрдкреБрд░реБрд╖ рдХреА рдХрдерд╛, рдХреБрд╢ рд▓рд╡ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рд╢реНрд░реА рд░рд╛рдо рдХреЛ рд╕реБрдирд╛рдпреА рдЬрд╛рдиреА рдереА, рдЙрд╕реА рдХреА рд╕реВрдЪрдирд╛ рджреЗрддреЗ рд╣реБрдП рдиреЗрдкрдереНрдп рд╕реЗ рдХреБрд╢ рдФрд░ рд▓рд╡ рдХреЛ рдмрд┐рдирд╛ рд╕рдордп рдирд╖реНрдЯ рдХрд┐рдпреЗ рдЕрдкрдиреЗ рдХрд░реНрддрд╡реНрдп рдХрд╛ рдкрд╛рд▓рди рдХрд░рдиреЗ рдХрд╛ рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢ рджрд┐рдпрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред рджреЛрдиреЛрдВ рд░рд╛рдо рд╕реЗ рдЖрдЬреНрдЮрд╛ рд▓реЗрдХрд░ рдЬрд╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддреЗ рд╣реИрдВ рддрдм рд╢реНрд░реА рд░рд╛рдо рдЙрдкрд░реНрдпреБрдХреНрдд рд╢реНрд▓реЛрдХ рдХреЗ рдорд╛рдзреНрдпрдо рд╕реЗ рдЙрд╕ рд░рдЪрдирд╛ рдХрд╛ рд╕рдореНрдорд╛рди рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВред

рдЖрдк рджреЛрдиреЛрдВ (рдХреБрд╢ рдФрд░ рд▓рд╡) рдЗрд╕ рдХрдерд╛ рдХрд╛ рдЧрд╛рди рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд╣реИрдВ, рддрдкреЛрдирд┐рдзрд┐ рдкреБрд░рд╛рдг рдореБрдирд┐ (рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐) рдЗрд╕ рд░рдЪрдирд╛ рдХреЗ __ рдХрд╡рд┐ рд╣реИрдВ, рдзрд░рддреА рдкрд░ рдкреНрд░рдердо рдмрд╛рд░ рдЕрд╡рддрд░рд┐рдд рд╣реЛрдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕реНрдлреБрдЯ
рд╡рд╛рдгреА рдХрд╛ рдпрд╣ рдХрд╛рд╡реНрдп рд╣реИ рдФрд░ рдЗрд╕рдХреА рдХрдерд╛ рдХрдорд▓рдирд╛рднрд┐ рд╡рд┐рд╖реНрдгреБ
рд╕реЗ рд╕рдореНрдмрджреНрдз рд╣реИ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдирд┐рд╢реНрдЪрдп рд╣реА рдпрд╣ рд╕рдВрдпреЛрдЧ рд╢реНрд░реЛрддрд╛рдУрдВ рдХреЛ _рдкрд╡рд┐рддреНрд░ рдФрд░ рдЖрдирдиреНрджрд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╣реИред

рдпреЛрдЧреНрдпрддрд╛рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░рдГ

рдирд╛рдЯреНрдп-рдкреНрд░рд╕рдЩреНрдЧрдГ
рдХреБрдиреНрджрдорд╛рд▓рд╛ рдХреЗ рд▓реЗрдЦрдХ рджрд┐рдЩреНрдирд╛рдЧ рдиреЗ рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдирд╛рдЯрдХ рдореЗрдВ рд░рд╛рдордХрдерд╛ рдХреЗ рдХрд░реБрдг рдЕрд╡рд╕рд╛рдж рднрд░реЗ рдЙрддреНрддрд░рд╛рд░реНрдз рдХреА рдирд╛рдЯрдХреАрдп рд╕рдореНрднрд╛рд╡рдирд╛рдУрдВ рдХреЛ рдореМрд▓рд┐рдХрддрд╛ рд╕реЗ рд╕рд╛рдХрд╛рд░ рдХрд┐рдпрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕реА рдХрдерд╛рдирдХ рдкрд░ рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рдирд╛рдЯрдХрдХрд╛рд░ рднрд╡рднреВрддрд┐ рдХрд╛ рдЙрддреНрддрд░рд░рд╛рдордЪрд░рд┐рдд рднреА рдЖрд╢реНрд░рд┐рдд рд╣реИред рдХреБрдиреНрджрдорд╛рд▓рд╛ рдХреЗ рдЫрд╣реЛрдВ рдЕрдЯреЛрдВ рдХрд╛ рджреГрд╢реНрдпрд╡рд┐рдзрд╛рди рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐-рддрдкреЛрд╡рди рдХреЗ рдкрд░рд┐рд╕рд░ рдореЗрдВ рд╣реА рдХреЗрдиреНрджреНрд░рд┐рдд рд╣реИред рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдирд╛рдЯрдХрд╛рдВрд╢ рдкрдЮреНрдЪрдо рдЕрдЯ рд╕реЗ рд╕рдореНрдкрд╛рджрд┐рдд рдХрд░ рд╕рдЯрд▓рд┐рдд рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИред рд▓рд╡ рдФрд░ рдХреБрд╢ рд╕реЗ рдорд┐рд▓рдиреЗ рдкрд░ рд░рд╛рдо рдХреЗ рд╣реГрджрдп рдореЗрдВ рдЙрдирд╕реЗ рдЖрд▓рд┐рдВрдЧрди рдХреА рд▓рд╛рд▓рд╕рд╛ рд╣реЛрддреА рд╣реИред рдЙрдирдХреЗ рд╕реНрдкрд░реНрд╢рд╕реБрдЦ рд╕реЗ рдЕрднрд┐рднреВрдд рд╣реЛ рд░рд╛рдо, рдЙрдиреНрд╣реЗрдВ рдЕрдкрдиреЗ рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рди рдкрд░, рдЕрдкрдиреА рдЧреЛрдж рдореЗрдВ рдмрд┐рдард╛рдХрд░ рд▓рд╛рдбрд╝ рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВред рдЗрд╕реА рднрд╛рд╡ рдХреА рдкреБрд╖реНрдЯрд┐ рдореЗрдВ рдирд╛рдЯрдХ рдореЗрдВ рдпрд╣ рд╢реНрд▓реЛрдХ рдЙрджреНрдзреГрдд рд╣реИ

рднрд╡рддрд┐ рд╢рд┐рд╢реБрдЬрдиреЛ рд╡рдпреЛрд╜рдиреБрд░реЛрдзрд╛рджреН
рдЧреБрдгрдорд╣рддрд╛рдордкрд┐ рд▓рд╛рд▓рдиреАрдп рдПрд╡ред
рд╡реНрд░рдЬрддрд┐ рд╣рд┐рдордХрд░реЛрд╜рдкрд┐ рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рд╛рддреН
рдкрд╢реБрдкрддрд┐-рдорд╕реНрддрдХ-рдХреЗрддрдХрдЪреНрдЫрд╡рддреНрд╡рдореНредред

рд╢рд┐рд╢реБрд╕реНрдиреЗрд╣рд╕рдорднрд╛рд╡рд╢реНрд▓реЛрдХрд╛рдГ

рдЕрдиреЗрди рдХрд╕реНрдпрд╛рдкрд┐ рдХреБрд▓рд╛рдЩреНрдХреБрд░реЗрдг
рд╕реНрдкреГрд╖реНрдЯрд╕реНрдп рдЧрд╛рддреНрд░реЗрд╖реБ рд╕реБрдЦрдВ рдордореИрд╡рдореН ред
рдХрд╛ рдирд┐рд░реНрд╡реГрддрд┐рдВ рдЪреЗрддрд╕рд┐ рддрд╕реНрдп рдХреБрд░реНрдпрд╛рджреН
рдпрд╕реНрдпрд╛рдпрдордХрд╛рддреН рдХреГрддрд┐рдирдГ рдкреНрд░рд░реВрдврдГ редред (рдХрд╛рд▓рд┐рджрд╛рд╕рд╕реНрдп)

рдЕрдиреНрдд:рдХрд░рдгрддрддреНрддреНрд╡рд╕реНрдп рджрдореНрдкрддреНрдпреЛрдГ рд╕реНрдиреЗрд╣рд╕рдВрд╢реНрд░рдпрд╛рддреН ред
рдЖрдирдиреНрджрдЧреНрд░рдиреНрдерд┐рд░реЗрдХреЛрд╜рдпрдордкрддреНрдпрдорд┐рддрд┐ рдкрдареНрдпрддреЗ рее (рднрд╡рднреВрддреЗ:)

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рдзреВрд▓реЛрдзреВрд╕рд░рддрдирд╡рдГ
рдХреНрд░реАрдбрд╛рд░рд╛рдЬреНрдпреЗ рд╕реНрд╡рдХреЗ рдЪ рд░рдордорд╛рдгрд╛рдГ ред
рдХреГрддрдореБрдЦрд╡рд╛рджреНрдпрд╡рд┐рдХрд╛рд░рд╛рдГ
рдХреНрд░реАрдбрдиреНрддрд┐ рд╕реБрдирд┐рд░реНрднрд░ рдмрд╛рд▓рд╛рдГ редред (рдХрд╕реНрдпрдЪрд┐рддреН)

рдЕрдирд┐рдпрддрд░реБрджрд┐рдд рд╕реНрдорд┐рдд рд╡рд┐рд░рд╛рдЬрддреН
рдХрддрд┐рдкрдпрдХреЛрдорд▓рджрдиреНрддрдХреБрдбреНрдорд▓рд╛рдЧреНрд░рдореН ред
рд╡рджрдирдХрдорд▓рдХрдВ рд╢рд┐рд╢реЛрдГ рд╕реНрдорд░рд╛рдорд┐
рд╕реНрдЦрд▓рджрд╕рдордЮреНрдЬрд╕рдордЮреНрдЬреБрдЬрд▓реНрдкрд┐рддрдВ рддреЗ рее

Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН Summary Translation in Hindi and English

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдп – рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рда рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрд╡рд╛рдЩреНрдордп рдХреЗ рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рдирд╛рдЯрдХ ‘рдХреБрдиреНрджрдорд╛рд▓рд╛’ рдХреЗ рдкрдВрдЪрдо рдЕрдЩреНрдХ рд╕реЗ рд╕рдореНрдкрд╛рджрд┐рдд рдХрд░ рд▓рд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕рдХреЗ рд░рдЪрдпрд┐рддрд╛ рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рдирд╛рдЯрдХрдХрд╛рд░ рджрд┐рдЩреНрдирд╛рдЧ рд╣реИрдВред рдЗрд╕ рдирд╛рдЯрдХрд╛рдВрд╢ рдореЗрдВ рд░рд╛рдо рдХреБрд╢ рдФрд░ рд▓рд╡ рдХреЛ рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рди рдкрд░ рдмреИрдард╛рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддреЗ рд╣реИрдВ рдХрд┐рдиреНрддреБ рд╡реЗ рджреЛрдиреЛрдВ рдЕрддрд┐рд╢рд╛рд▓реАрдирддрд╛рдкреВрд░реНрд╡рдХ рдордирд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВред рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рдирд╛рд░реВрдв рд░рд╛рдо рдХреБрд╢ рдФрд░ рд▓рд╡ рдХреЗ рд╕реМрдиреНрджрд░реНрдп рд╕реЗ рдЖрдХреГрд╖реНрдЯ рд╣реЛрдХрд░ рдЙрдиреНрд╣реЗрдВ рдЕрдкрдиреА рдЧреЛрдж рдореЗрдВ рдмрд┐рдард╛ рд▓реЗрддреЗ рд╣реИрдВ рдФрд░ рдЖрдирдиреНрджрд┐рдд рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВред рд░рд╛рдд рдореЗрдВ рд╢рд┐рд╢реБ рд╕реНрдиреЗрд╣ рдХрд╛ рдЕрддреНрдпрдиреНрдд рдордиреЛрд╣рд╛рд░реА рд╡рд░реНрдгрди рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИрдВред

1. рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ-рдЗрдд рдЗрдд рдЖрдпреМрдВ! рдХреБрд╢рд▓рд╡реА-(рд░рд╛рдордореН рдЙрдкрд╕реГрддреНрдп рдкреНрд░рдгрдореНрдп рдЪ) рдЕрдкрд┐ рдХреБрд╢рд▓рдВ рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬрд╕реНрдп?
рд░рд╛рдордГ – рдпреБрд╖реНрдорджреНрджрд░реНрд╢рдирд╛рддреН рдХреБрд╢рд▓рдорд┐рд╡ред рднрд╡рддреЛрдГ рдХрд┐рдВ рд╡рдпрдорддреНрд░
рдХреБрд╢рд▓рдкреНрд░рд╢реНрдирд╕реНрдп рднрд╛рдЬрдирдореН рдПрд╡, рди рдкреБрдирд░рддрд┐рдерд┐рдЬрди рд╕рдореБрдЪрд┐рддрд╕реНрдп рдХрдгреНрдард╛рд╢реНрд▓реЗрд╖рд╕реНрдпред (рдкрд░рд┐рд╖реНрд╡рдЬреНрдп) рдЕрд╣реЛ рд╣реГрджрдпрдЧреНрд░рд╛рд╣реА рд╕реНрдкрд░реНрд╢рдГред
рдЙрднреМ – рд░рд╛рдЬрд╛рд╕рдирдВ рдЦрд▓реНрд╡реЗрддрддреН, рди рдпреБрдХреНрддрдордзреНрдпрд╛рд╕рд┐рддреБрдореНред
рд░рд╛рдордГ – рд╕рд╡реНрдпрд╡рдзрд╛рдирдВ рди рдЪрд╛рд░рд┐рддреНрд░рд▓реЛрдкрд╛рдпред рддрд╕реНрдорд╛рд╡рдЩреНрдХ – рд╡реНрдпрд╡рд╣рд┐рддрдордзреНрдпрд╛рд╕реНрдпрддрд╛рдВ рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рдирдореНред
(рдЕрдЩреНрдХрдореБрдкрд╡реЗрд╢рдпрддрд┐)
рдЙрднреМ – (рдЕрдирд┐рдЪреНрдЫрд╛ рдирд╛рдЯрдпрддрдГ) рд░рд╛рдЬрдиреН!
рдЕрд▓рдорддрд┐рджрд╛рдХреНрд╖рд┐рдгреНрдпреЗрдиред
рд░рд╛рдордГ-рдЕрд▓рдорддрд┐рд╢рд╛рд▓реАрдирддрдпрд╛ред

рднрд╡рддрд┐ рд╢рд┐рд╢реБрдЬрдиреЛ рд╡рдпреЛрд╜рдиреБрд░реЛрдзрд╛рджреН
рдЧреБрдгрдорд╣рддрд╛рдордкрд┐ рд▓рд╛рд▓рдиреАрдп рдПрд╡ред
рд╡реНрд░рдЬрддрд┐ рд╣рд┐рдордХрд░реЛрд╜рдкрд┐ рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рд╛рддреН
рдкрд╢реБрдкрддрд┐-рдорд╕реНрддрдХ-рдХреЗрддрдХрдЪреНрдЫрджрддреНрд╡рдореНредред

рд░рд╛рдордГ – рдПрд╖ рднрд╡рддреЛрдГ рд╕реМрдиреНрджрд░реНрдпрд╛рд╡рд▓реЛрдХрдЬрдирд┐рддреЗрди рдХреМрддреВрд╣рд▓реЗрди
рдкреГрдЪреНрдЫрд╛рдорд┐ – рдХреНрд╖рддреНрд░рд┐рдпрдХреБрд▓-рдкрд┐рддрд╛рдорд╣рдпреЛрдГ рд╕реВрд░реНрдпрдЪрдиреНрджреНрд░рдпреЛрдГ рдХреЛ рд╡рд╛ рднрд╡рддреЛрд╡рдВрд╢рд╕реНрдп рдХрд░реНрддрд╛?
рд▓рд╡: – рднрдЧрд╡рдиреН рд╕рд╣рд╕реНрд░рджреАрдзрд┐рддрд┐рдГред
рд░рд╛рдордГ – рдХрдердорд╕реНрдорддреНрд╕рдорд╛рдирд╛рднрд┐рдЬрдиреМ рд╕рдВрд╡реГрддреНрддреА?
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – рдХрд┐рдВ рджреНрд╡рдпреЛрд░рдкреНрдпреЗрдХрдореЗрд╡ рдкреНрд░рддрд┐рд╡рдЪрдирдореН?
рд▓рд╡: – рднреНрд░рд╛рддрд░рд╛рд╡рд╛рд╡рд╛рдВ рд╕реЛрджрдпреМрдВред
рд░рд╛рдордГ – рд╕рдорд░реВрдкрдГ рд╢рд░реАрд░рд╕рдиреНрдирд┐рд╡реЗрд╢рдГред рд╡рдпрд╕рд╕реНрддреБ рди рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рджрдиреНрддрд░рдореН ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде:-
рдЙрддреНрдерд╛рдп – рдЙрддреНрдерд┐рддреЛ рднреВрддреНрд╡рд╛ (рдЙрдардХрд░)
рдЕрд▓рдХреНрд░рд┐рдпрддреЗ – рд╡рд┐рднреВрд╖реНрдпрддреЗ (рд╕реБрд╢реЛрднрд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ)
рдкрд┐рддрд╛рдорд╣рдГ – рдкрд┐рддреБрдГ рдкрд┐рддрд╛ (рдкрд┐рддрд╛ рдХреЗ рдкрд┐рддрд╛)
рд╕рд╣рд╕реНрд░рджреАрдзрд┐рддрд┐рдГ – рд╕реВрд░реНрдпрдГ (рд╕реВрд░реНрдп)
рдХрдгреНрдард╛рд╢реНрд▓реЗрд╖рд╕реНрдп – рдХрдгреНрдареЗ рдЖрд╢реНрд▓реЗрд╖рд╕реНрдп (рдЧрд▓реЗ рд▓рдЧрд╛рдиреЗ рдХрд╛)
рдкрд░рд┐рд╖реНрд╡рдЬреНрдп – рдЖрд▓рд┐рдЩреНрдЧрдирдВ рдХреГрддреНрд╡рд╛ (рдЖрд▓рд┐рдЩреНрдЧрди рдХрд░рдХреЗ)
рд╡рд┐рдЪрд┐рдиреНрддреНрдп – рд╡рд┐рдЪрд╛рд░реНрдп (рд╡рд┐рдЪрд╛рд░ рдХрд░рдХреЗ)
рдЕрдирднрд┐рдЬреНрдЮрдГ – рдЕрдкрд░рд┐рдЪрд┐рдд : (рдирд╣реАрдВ рдЬрд╛рдирдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛/рдЕрдирдЬрд╛рди)
рдЕрдзреНрдпрд╛рд╕рд┐рддреБрдореН – рдЙрдкрд╡реЗрд╖реНрдЯреБрдореН (рдмреИрдардиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП)
рд╕рд╡реНрдпрд╡рдзрд╛рдирдореН – рд╡реНрдпрд╡рдзрд╛рдиреЗрди рд╕рд╣рд┐рддрдореН (рд░реБрдХрд╛рд╡рдЯ рд╕рд╣рд┐рдд)
рдЕрдзреНрдпрд╛рд╕реНрдпрддрд╛рдореН – рдЙрдкрд╡рд┐рд╢реНрдпрддрд╛рдореН (рдмреИрдард┐рдпреЗ)
рдЕрд▓рдорддрд┐рджрд╛рдХреНрд╖рд┐рдгреНрдпреЗрди – рдЕрд▓рдорддрд┐рдХреМрд╢рд▓реЗрди (рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХ рджрдХреНрд╖рддрд╛, рдЕрдзрд┐рдХ рдХреБрд╢рд▓рддрд╛ рдирд╣реАрдВ рдХрд░реЗрдВ)
рдЕрдЩреНрдХрдореБ – рдХреНрд░реЛрдбрдореН (рдЧреЛрдж рдореЗрдВ)
рд╣рд┐рдордХрд░рдГ – рдЪрдиреНрджреНрд░рдГ (рдЪрдиреНрджреНрд░рдорд╛)
рдкрд╢реБрдкрддрд┐рдГ – рд╢рд┐рд╡рдГ (рд╢рд┐рд╡)
рдХреЗрддрдХ-рдЫрджрддреНрд╡рдореН – рдХреЗрддрдХрд╕реНрдп рдЫрджрддреНрд╡рдореН (рдХреЗрддрдХреА (рдХреЗрд╡рдбрд╝реЗ) рдХреЗ рдкреБрд╖реНрдк рд╕реЗ рдмрдирд╛ рдорд╕реНрддрдХ рдХрд╛ рд╢реЗрдЦрд░ (рдЬреВрдбрд╝рд╛)

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде: –
рд╕рд┐рдВрд╣рд╛рд╕рди рдкрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рд░рд╛рдо! рдЗрд╕рдХреЗ рдмрд╛рдж рдкреНрд░рд╡реЗрд╢ рдХрд░рддреЗ рд╣реИ рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдорд╛рд░реНрдЧ рджрд┐рдЦрд╛рдП рдЧрдП рд╣реБрдП рддрдкрд╕реНрд╡реА рджреЛрдиреЛрдВ рд▓рд╡ рд╡ рдХреБрд╢?
рд╡рд┐рдпреВрд╖рдХ – рд╣реЗ рдЖрд░реНрдп рдкреБрддреНрд░реЛрдВ! рдЗрдзрд░, рдЗрдзрд░ рдХреБрд╢ рд╡ рд▓рд╡-(рд░рд╛рдо рдХреЗ рдкрд╛рд╕ рдЬрд╛рдХрд░ рдФрд░ рдкреНрд░рдгрд╛рдо рдХрд░рдХреЗ) рдХреНрдпрд╛ рдорд╣рд╛рд░рд╛рдЬ рд╕рдХреБрд╢рд▓ рд╣реИ?
рд░рд╛рдо – рдЖрдкрдХреЗ рджрд░реНрд╢рди рдкрд╛рдХрд░ рдХреБрд╢рд▓ рд╣реВрдБ рд╣рдо рдпрд╣рд╛рдБ рдЖрдкрдХреА рдХреБрд╢рд▓рддрд╛ рдкреВрдЫрдиреЗ рдХреЗ рдпреЛрдЧреНрдп рд╣реИ, рдирд╣реАрдВ рддреЛ рдлрд┐рд░ рдЖрдк рдЬреИрд╕реЗ рдЕрддрд┐рдерд┐рдпреЛрдВ рд╕реЗ рдЙрдЪрд┐рдд рд░реВрдк рд╕реЗ рдЧрд▓реЗ рд▓рдЧрд╛рдиреЗ рдпреЛрдЧреНрдп рд╣реИред (рдЧрд▓реЗ рд▓рдЧрд╛рдХрд░ рдХреЗ) рдЕрд░реЗ! рдпрд╣ рд╕реНрдкрд░реНрд╢ рддреЛ рд╣реГрджреНрдзрдп рдХреЛ рдЫреБрдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╣реИред
рджреЛрдиреЛрдВ – рдпрд╣ рд░рд╛рдЬрд╛ рдХрд╛ рдЖрд╕рди рд╣реИ, рдЗрд╕ рдкрд░ рдмреИрдардирд╛ рдЙрдЪрд┐рдд рдирд╣реАрдВ рд╣реИред
рд░рд╛рдо – рд╡реНрдпрд╡рдзрд╛рди рдХреЗ рд╕рд╛рде, рдЖрдЪрд░рдг рд▓реЛрдк рди рд╣реЛ рдЗрд╕рд▓рд┐рдП рдЧреЛрдж рдХреА рд░реВрдХрд╛рд╡рдЯ рдХреЗ рд╕рд╛рде рд╕рд┐рд╣рд╛рдВрд╕рди рдкрд░ рдмреИрда рдЬрд╛рдЗрдП (рдЕрд░реНрдерд╛рдд рдЧреЛрдж рдореЗрдВ рдмреИрда рдЬрд╛рдЗрдП) (рдЧреЛрдж рдореЗрдВ рдмреИрдард╛рддреЗ рд╣реИ)
рджреЛрдиреЛрдВ – (рдЗрдЪреНрдЫрд╛ рдирд╣реАрдВ рд╣реЛрдиреЗ рдХрд╛ рдирд╛рдЯрдХ рдХрд░рддреЗ рд╣реИ) рд╣реЗ рд░рд╛рдЬрди! рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХ рдХреБрд╢рд▓рддрд╛ рдордд рдХреАрдЬрд┐рдПред
рд░рд╛рдорд╛ – рдЕрдзрд┐рдХ рд╢рд╛рд▓реАрдирддрд╛ рдордд рджрд┐рдЦрд╛рдЗрдПред
тАЬрдЕрдзрд┐рдХ рдЧреБрдгреЛрдВ рд╕реЗ рдпреБрдХреНрдд рд▓реЛрдЧреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рднреА рдЫреЛрдЯреА рдЙрдореНрд░ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдмрд╛рд▓рдХ рд▓рд╛рд▓рдиреАрдп рд╣реА рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рдХреНрдпреЛрдВ рдХрд┐ рдЪрдиреНрджреНрд░рдорд╛ рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рд╣реА рднрдЧрд╡рд╛рди рд╢рдЩреНрдХрд░ рдХреЗ рдорд╕реНрддрдХ рдХрд╛ рдЖрднреВрд╖рдг рдмрдирддрд╛ рд╣реИ рдПрд╡рдВ рдХреЗрддрдХреА рдлреВрд▓реЛрдВ рдХреЗ рд╕рдорд╛рди рдЪреВрдбрд╝рд╛ рдХреА рддрд░рд╣ рд╕реБрд╢реЛрднрд┐рдд рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред
рд░рд╛рдо – рдЖрдк рджреЛрдиреЛрдВ рдХреЗ рд╕реМрдиреНрджрд░реНрдп рджрд░реНрд╢рди рдкрд╛рдХрд░ рдЬрд┐рдЬреНрдЮрд╛рд╕рд╛рд╡рд╢ рдпрд╣ рдкреВрдЫ рд░рд╣рд╛ рд╣реВрдБ рдХрд┐ рдХреНрд╖рддреНрд░рд┐рдп рдХреБрд▓ рдХреЗ рдкрд┐рддрд╛рдорд╣ рд╕реВрд░реНрдп рд╡ рдЪрдиреНрджреНрд░ рдореЗрдВ рд╕реЗ рдЖрдкрдХреЗ рд╡рдВрд╢ рдХреЗ (рдЬрдирдХ) рдХреМрди рд╣реИ?
рд▓рд╡ – рднрдЧрд╡рд╛рди рд╕реВрд░реНрдп
рд░рд╛рдо – рдХреНрдпрд╛ рд╣рдорд╛рд░реЗ рд╣реА рд╡рдВрд╢ рдХреЗ рд╣реИ рдЖрдк рджреЛрдиреЛрдВ? рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ-рдХреНрдпрд╛ рджреЛрдиреЛрдВ рд╕рдЧреЗ рднрд╛рдИ рд╣реИред
рд▓рд╡ – рд╣рдо рджреЛрдиреЛрдВ рд╕рдЧреЗ рднрд╛рдИ рд╣реИред
рд░рд╛рдо – рд░реВрдк рд╕рдорд╛рди рд╣реИ рдПрд╡рдВ рд╢рд░реАрд░ рд╕рдВрд░рдЪрдирд╛ рднреА рд╕рдорд╛рди рд╣реИред рдЖрдпреБ рдХрд╛ рдереЛрдбрд╝рд╛ рднреА рдЕрдиреНрддрд░ рдирд╣реАрдВ рд╣реИред

2. рд▓рд╡: – рдЖрд╡рд╛рдВ рдпрдорд▓реМред
рд░рд╛рдордГ – рд╕рдореНрдкреНрд░рддрд┐ рдпреБрдЬреНрдпрддреЗред рдХрд┐рдВ рдирд╛рдордзреЗрдпрдореН?
рд▓рд╡рдГ – рдЖрд░реНрдпрд╕реНрдп рд╡рдиреНрджрдирд╛рдпрд╛рдВ рд▓рд╡ рдЗрддреНрдпрд╛рддреНрдорд╛рдирдВ рд╢реНрд░рд╛рд╡рдпрд╛рдорд┐ (рдХреБрд╢рдВ рдирд┐рд░реНрджрд┐рд╢реНрдп) рдЖрд░реНрдпреЛрдВрд╜рдкрд┐ рдЧреБрд░реБрдЪрд░рдгрд╡рдиреНрджрдирд╛рдпрд╛рдореН ………..
рдХреБрд╢рдГ – рдЕрд╣рдордкрд┐ рдХреБрд╢ рдЗрддреНрдпрд╛рддреНрдорд╛рдирдВ рд╢реНрд░рд╛рд╡рдпрд╛рдорд┐ред
рд░рд╛рдордГ – рдЕрд╣реЛ! рдЙрджрд╛рддреНрддрд░рдореНрдпрдГ рд╕рдореБрджрд╛рдЪрд╛рд░рдГред
рдХрд┐рдВ рдирд╛рдордзреЗрдпреЛ рднрд╡рддреЛрд░реНрдЧреБрд░реБрдГ?
рд▓рд╡рдГ – рдирдиреБ рднрдЧрд╡рд╛рдиреН рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐рдГред
рд░рд╛рдордГ – рдХреЗрди рд╕рдореНрдмрдиреНрдзреЗрди?
рд▓рд╡: – рдЙрдкрдирдпрдиреЛрдкрджреЗрд╢реЗрдиред
рд░рд╛рдордГ – рдЕрд╣рдорддреНрд░рднрд╡рддреЛрдГ рдЬрдирдХрдВ рдирд╛рдорддреЛ рд╡реЗрджрд┐рддреБрдорд┐рдЪреНрдЫрд╛рдорд┐ред
рд▓рд╡: – рди рд╣рд┐ рдЬрд╛рдирд╛рдореНрдпрд╕реНрдп рдирд╛рдордзреЗрдпрдореНред рди рдХрд╢реНрдЪрд┐рджрд╕реНрдорд┐рдиреН рддрдкреЛрд╡рдиреЗ рддрд╕реНрдп рдирд╛рдо рд╡реНрдпрд╡рд╣рд░рддрд┐ред
рд░рд╛рдордГ – рдЕрд╣реЛ рдорд╛рд╣рд╛рддреНрдореНрдпрдореНред
рдХреБрд╢: – рдЬрд╛рдирд╛рдореНрдпрд╣рдВ рддрд╕реНрдп рдирд╛рдордзреЗрдпрдореНред
рд░рд╛рдордГ – рдХрдереНрдпрддрд╛рдореНред
рдХреБрд╢рдГ – рдирд┐рд░рдиреБрдХреНрд░реЛрд╢реЛ рдирд╛рдо….
рд░рд╛рдо: – рд╡рдпрд╕реНрдп, рдЕрдкреВрд░реНрд╡рдВ рдЦрд▓реБ рдирд╛рдордзреЗрдпрдореНред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – (рд╡рд┐рдЪрд┐рдиреНрддреНрдп) рдПрд╡рдВ рддрд╛рд╡рддреН рдкреГрдЪреНрдЫрд╛рдорд┐ рдирд┐рд░рдиреБрдХреНрд░реЛрд╢ рдЗрддрд┐ рдХ рдПрд╡рдВ рднрдгрддрд┐?
рдХреБрд╢: – рдЕрдореНрдмрд╛ред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – рдХрд┐рдВ рдХреБрдкрд┐рддрд╛ рдПрд╡рдВ рднрдгрддрд┐, рдЙрдд рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рд╕реНрдерд╛?
рдХреБрд╢: – рдпрджреНрдпрд╛рд╡рдпреЛрд░реНрдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡рдЬрдирд┐рддрдВ рдХрд┐рдЮреНрдЪрд┐рджрд╡рд┐рдирдпрдВ рдкрд╢реНрдпрддрд┐ рддрджрд╛ рдПрд╡рдореН рдЕрдзрд┐рдХреНрд╖рд┐рдкрддрд┐-рдирд┐рд░рдиреБрдХреНрд░реЛрд╢рд╕реНрдп рдкреБрддреНрд░реМ, рдорд╛ рдЪрд╛рдкрд▓рдореН рдЗрддрд┐ред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – рдПрддрдпреЛрд░реНрдпрджрд┐ рдкрд┐рддреБрд░реНрдирд┐рд░рдиреБрдХреНрд░реЛрд╢ рдЗрддрд┐ рдирд╛рдордзреЗрдпрдореН рдПрддрдпреЛрд░реНрдЬрдирдиреА рддреЗрдирд╛рд╡рдорд╛рдирд┐рддрд╛ рдирд┐рд░реНрд╡рд╛рд╕рд┐рддрд╛ рдПрддреЗрди рд╡рдЪрдиреЗрди рджрд╛рд░рдХреЛ рдирд┐рд░реНрднрд░реНрддреНрд╕рдпрддрд┐ред
рд░рд╛рдордГ – (рд╕реНрд╡рдЧрддрдореН) рдзрд┐рдЩреН рдорд╛рдореЗрд╡рдВрднреВрддрдореНред рд╕рд╛ рддрдкрд╕реНрд╡рд┐рдиреА рдорддреНрдХреГрддреЗрдирд╛рдкрд░рд╛рдзреЗрди рд╕реНрд╡рд╛рдкрддреНрдпрдореЗрд╡рдВ рдордиреНрдпреБрдЧрднреИрд░рдХреНрд╖рд░реИрд░реНрдирд┐рд░реНрднрд╕рдВрдпрддрд┐ред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде:
рдпрдорд▓реМ – рдпреБрдЧрд▓реМ (рдЬреБрдбрд╝рд╡рд╛рдБ)
рд╢рд░реАрд░рд╕рдиреНрдирд┐рд╡реЗрд╢рдГ – рдЕрдЩреНрдЧ-рд░рдЪрдирд╛рд╡рд┐рдиреНрдпрд╛рд╕рдГ (рд╢рд░реАрд░ рдХреА рдмрдирд╛рд╡рдЯ)
рдЙрджрд╛рддреНрддрд░рдореНрдпрдГ – рдЕрддреНрдпрдиреНрддрдГ рд░рдордгреАрдпрдГ (рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХ рдордиреЛрд╣рд░)
рд╕рдореБрджрд╛рдЪрд╛рд░рдГ – рд╢рд┐рд╖реНрдЯрд╛рдЪрд╛рд░рдГ (рд╢рд┐рд╖реНрдЯрд╛рдЪрд╛рд░)
рдЙрдкрдирдпрдиреЛрдкрджреЗрд╢реЗрди – рдЙрдкрдирдпрдирд╕реНрдп рдЙрдкрджреЗрд╢реЗрди (рдЙрдкрдирдпрди-рд╕рдВрд╕реНрдХрд╛рд░рджреАрдХреНрд╖рдпрд╛)
(рдЙрдкрдирдпрди рдХреА рджреАрдХреНрд╖рд╛ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг)
рдирд╛рдордзреЗрдпрдореН – рдирд╛рдо (рдирд╛рдо)
рдирд┐рд░рдиреБрдХреНрд░реЛрд╢рдГ – рдирд┐рд░реНрджрдпрдГ (рджрдпрд╛ рд░рд╣рд┐рдд)
рд╡рдпрд╕реНрдп – рдорд┐рддреНрд░ (рдорд┐рддреНрд░)
рднрдгрддрд┐ – рдХрдердпрддрд┐ (рдХрд╣рддрд╛ рд╣реИ)
рдЕрдореНрдмрд╛ – рдЬрдирдиреА (рдорд╛рддрд╛)
рдЙрдд – рдЕрдерд╡рд╛ (рдЕрдерд╡рд╛)
рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рд╕реНрдерд╛ – рд╕рд╛рдорд╛рдиреНрдпрд╛ рдордирдГрд╕реНрдерд┐рддрд┐рдГ (рд╕реНрд╡рд╛рднрд╛рд╡рд┐рдХ рд░реВрдк рд╕реЗ)
рдЕрдзрд┐рдХреНрд╖рд┐рдкрддрд┐ – рдЕрдзрд┐рдХреНрд╖реЗрдкрдВ рдХрд░реЛрддрд┐ (рдлрдЯрдХрд╛рд░рддреА рд╣реИ)
рдЪрд╛рдкрд▓рдореН – рдЪрдкрд▓рддрд╛рдореН (рдЪрдВрдЪрд▓рддрд╛)
рдЕрд╡рдорд╛рдирд┐рддрд╛ – рддрд┐рд░рд╕реНрдХреГрддрд╛ (рдЕрдкрдорд╛рдирд┐рдд)
рджрд╛рд░рдХреЛ – рдкреБрддреНрд░реМ (рдкреБрддреНрд░)
рдирд┐рд░реНрднрджреНрдпрддрд┐ – рддрд░реНрдЬрдпрддрд┐ (рдзрдордХрд╛рддреА рд╣реИ)

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде:
рд▓рд╡ – рд╣рдо рджреЛрдиреЛрдВ рдЬреБрдбрд╝рд╡реЗ рднрд╛рдИ рд╣реИред
рд░рд╛рдо – рддрдм рдареАрдХ рд╣реИ рдирд╛рдо рдХреНрдпрд╛ рд╣реИ?
рд▓рд╡ – рдЖрд░реНрдп (рдЖрдк рдХреА рд╕реНрддреБрддрд┐ рдореЗрдВ рдЕрдкрдиреЗ рдЖрдкрдХреЛ рд▓рд╡ рд╕реБрдирд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣реВрдБ) (рдХреБрд╢рдХреА рддрд░рдл рдЗрд╢рд╛рд░рд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП) рдЖрд░реНрдп рднреА рдЧреБрд░реВрдЪрд░рдгреЛрдВ рдХреА рдмрдВрджрдирд╛ рдореЗрдВред
рдХреБрд╢ – рдореИрдВ рднреА рдЕрдкрдиреЗ рдЖрдкрдХреЛ рдХреБрд╢ рдмрддрд╛рддрд╛ рд╣реВрдБред
рд░рд╛рдо – рдЕрд╣реЛрдВ! рд╢рд┐рд╖реНрдЯрд╛рдЪрд╛рд░ рдЕрддрд┐ рдЙрддреНрддрдо рд╣реИред рдЖрдк рджреЛрдиреЛрдВ рдХреЗ рдЧреБрд░реВ рдХрд╛ рдХреНрдпрд╛ рдирд╛рдо рд╣реИ?
рд▓рд╡ – рднрдЧрд╡рдиреН рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐ред
рд░рд╛рдо – рдХрд┐рд╕ рд╕рдореНрдмрдиреНрдз рд╕реЗред
рд▓рд╡ – рдЙрдкрдирдпрди рд╕рдВрд╕реНрдХрд╛рд░ рдХреА рджреАрдХреНрд╖рд╛ рджреЗрдиреЗ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдгред
рд░рд╛рдо – рдореИрдВ рдЖрдк рджреЛрдиреЛрдВ рдХреЗ рдкрд┐рддрд╛ рдХреЛ рдирд╛рдо рдЬрд╛рдирдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣реВрдБред
рд▓рд╡ – рдореИрдВ рдЙрдирдХрд╛ рдирд╛рдо рдирд╣реАрдВ рдЬрд╛рдирддрд╛ рд╣реВрдБ рддрдкреЛрд╡рди рдореЗрдВ рдХреЛрдИ рднреА рдЙрдирдХрд╛ рдирд╛рдо рдирд╣реАрдВ рд▓реЗрддрд╛ рд╣реИред рд░рд╛рдо-рдЕрд░реЗ! рдмрд╣реБрдд рдЕрдЪреНрдЫрд╛ (рдорд╣рд╛рди) рд╣реИред
рдХреБрд╢ – рдореИрдВ рдЬрд╛рдирддрд╛ рд╣реВрдБ рдЙрдирдХрд╛ рдирд╛рдоред
рд░рд╛рдо – рдХрд╣рд┐рдП рдХреБрд╢-“рдирд┐рд░реНрджрдп” рдирд╛рдо рд╣реИред
рд░рд╛рдо – рдорд┐рддреНрд░, рдирд┐рд╢реНрдЪрдд рд╣реА рдЕрдиреЛрдЦрд╛ рдирд╛рдо рд╣реИред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ – (рд╕реЛрдЪрдХрд░) рдпрд╣ рдкреВрдЫ рд░рд╣рд╛ рд╣реВрдБ рдХрд┐ рдЙрдиреНрд╣реЗрдВ рдирд┐рд░реНрджрдп рдХреМрди рдХрд╣рддрд╛ рд╣реИ?
рдХреБрд╢ – рдорд╛рдБ рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ-рдХреНрдпрд╛ рд╡реЗ рдЧреБрд╕реНрд╕реЗ рдореЗрдВрдРрд╕рд╛ рдХрд╣рддреА рд╣реИ рдпрд╛ рд╡рд╛рд╕реНрддрд╡рд┐рдХ рд░реВрдк рдореЗрдВ рдРрд╕рд╛ рдХрд╣рддреА рд╣реИред
рдХреБрд╢ – рдпрджрд┐ рд╣рдо рджреЛрдиреЛрдВ рдХреА рдмрд╛рд▓рднрд╛рд╡ рд╕реЗ рдЙрддреНрдкрдиреНрди рдЙрджреНрджрдгреНрдбрддрд╛ рджреЗрдЦрддреА рд╣реИ, рддрдм рдРрд╕рд╛ (рдХрд╣рдХрд░) рдлрдЯрдХрд╛рд░рддреА рд╣реИ-‘рдирд┐рд░реНрджрдп рдХреЗ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ, рдЪрдЮреНрдЪрд▓рддрд╛ рдордд рдХрд░реЛ’ рдРрд╕рд╛ред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ – рдпрджрд┐ рдЗрдирдХреЗ рдкрд┐рддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдирд┐рд░реНрджрдп рд╣реИ рддреЛ рдЗрдирдХреА рдорд╛рддрд╛ рдЙрд╕рд╕реЗ рдЕрдкрдорд╛рдирд┐рдд рд╡ рдирд┐рд╕реНрдХрд╛рд╕рд┐рдд рд╣реЛрдиреЗ рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдЗрдиреНрд╣реЗрдВ рдлрдЯрдХрд╛рд░рддреА рд╣реИред
рд░рд╛рдо – (рдЕрдкрдиреЗ рдорди рдореЗрдВ) рдРрд╕реЗ рдореБрдЭрдХреЛ рдзрд┐рдореНрдХрд╛рд░ рд╣реИ рд╡рд╣ рддрдкрд╕реНрд╡рд┐рдиреА рдореЗрд░реЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрд┐рдП рдЧрдП рдЕрдкрд░рд╛рдз рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рдЕрдкрдиреА рд╕рдиреНрддрд╛рди рдХреА рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдЕрд╣рдВрдХрд╛рд░ рдпреБрдХреНрдд рд╢рдмреНрджреЛрдВ рд╕реЗ рдлрдЯрдХрд╛рд░рддреА рд╣реИред (рдирдо рдЖрдБрдЦреЛрдВ рд╕реЗ рджреЗрдЦрдиреЗ рд▓рдЧрддреЗ рд╣реИ)

3. рд░рд╛рдордГ – рдЕрддрд┐рджреАрд░реНрдШрдГ рдкреНрд░рд╡рд╛рд╕реЛрд╜рдпрдВ рджрд╛рд░реБрдгрд╢реНрдЪред (рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдорд╡рд▓реЛрдХреНрдп рдЬрдирд╛рдиреНрддрд┐рдХрдореН) рдХреБрддреВрд╣рд▓реЗрдирд╛рд╡рд┐рд╖реНрдЯреЛ рдорд╛рддрд░рдордирдпреЛрдирд╛рдорддреЛ рд╡реЗрджрд┐рддреБрдорд┐рдЪреНрдЫрд╛рдорд┐ред рди рдпреБрдХреНрддрдВ рдЪ рд╕реНрддреНрд░реАрдЧрддрдордиреБрдпреЛрдХреНрддреБрдореН, рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рддрд╕реНрддрдкреЛрд╡рдиреЗред рддрддреН рдХреЛрд╜рддреНрд░рд╛рднреНрдпреБрдкрд╛рдпрдГ?
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – (рдЬрдирд╛рдиреНрддрд┐рдХрдореН) рдЕрд╣рдВ рдкреБрдирдГ рдкреГрдЪреНрдЫрд╛рдорд┐ред (рдкреНрд░рдХрд╛рд╢рдореН) рдХрд┐рдВ рдирд╛рдордзреЗрдпрд╛ рдпреБрд╡рдпреЛрд░реНрдЬрдирдиреА?
рд▓рд╡рдГ – рддрд╕реНрдпрд╛рдГ рджреНрд╡реЗ рдирд╛рдордиреАред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – рдХрдердорд┐рд╡? рд▓рд╡:-рддрдкреЛрд╡рдирд╡рд╛рд╕рд┐рдиреЛ рджреЗрд╡реАрддрд┐ рдирд╛рдореНрдирд╛рд╣реНрд╡рдпрдиреНрддрд┐, рднрдЧрд╡рд╛рдиреН рд╡рд╛рд▓реНрдореАрдХрд┐рд░реНрд╡рдзреВрд░рд┐рддрд┐ред
рд░рд╛рдо: – рдЕрдкрд┐ рдЪ рдЗрддрд╕реНрддрд╛рд╡рджреН рд╡рдпрд╕реНрдп! рдореБрд╣реВрд░реНрддреНрддрдорд╛рддреНрд░рдореНред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХрдГ – (рдЙрдкрд╕реГрддреНрдп) рдЖрдЬреНрдЮрд╛рдкрдпрддреБ рднрд╡рд╛рдиреНред
рд░рд╛рдо: – рдЕрдкрд┐ рдХреБрдорд╛рд░рдпреЛрд░рдирдпреЛрд░рд╕реНрдорд╛рдХрдВ рдЪ рд╕рд░реНрд╡рдерд╛ рд╕рдорд░реВрдк: рдХреБрдЯреБрдореНрдмрд╡реГрддреНрддрд╛рдиреНрддрдГ?
(рдиреЗрдкрдереНрдпреЗ)
рдЗрдпрддреЛ рд╡реЗрд▓рд╛ рд╕рдЮреНрдЬрд╛рддрд╛ рд░рд╛рдорд╛рдпрдгрдЧрд╛рдирд╕реНрдп рдирд┐рдпреЛрдЧрдГ рдХрд┐рдорд░реНрде рди рд╡рд┐рдзреАрдпрддреЗ?
рдЙрднреМ-рд░рд╛рдЬрдиреН! рдЙрдкрд╛рдзреНрдпрд╛рдпрджреВрддреЛрд╜рд╕реНрдорд╛рдиреН рддреНрд╡рд░рдпрддрд┐ред
рд░рд╛рдордГ-рдордпрд╛рдкрд┐ рд╕рдореНрдорд╛рдирдиреАрдп рдПрд╡ рдореБрдирд┐рдирд┐рдпреЛрдЧрдГред рддрдерд╛рд╣рд┐
рднрд╡рдиреНрддреМ рдЧрд╛рдпрдиреНрддреМ рдХрд╡рд┐рд░рдкрд┐ рдкреБрд░рд╛рдгреЛ рд╡реНрд░рддрдирд┐рдзрд┐рд░реН
рдЧрд┐рд░рд╛рдВ рд╕рдиреНрджрд░реНрднреЛрд╜рдпрдВ рдкреНрд░рдердордорд╡рддреАрд░реНрдгреЛ рд╡рд╕реБрдорддреАрдореНред рдХрдерд╛
рдЪреЗрдпрдВ рд╢реНрд▓рд╛рдШреНрдпрд╛ рд╕рд░рд╕рд┐рд░реБрд╣рдирд╛рднрд╕реНрдп рдирд┐рдпрддрдВ,
рдкреБрдирд╛рддрд┐ рд╢реНрд░реЛрддрд╛рд░рдВ рд░рдордпрддрд┐ рдЪ рд╕реЛрд╜рдпрдВ рдкрд░рд┐рдХрд░рдГредред
рд╡рдпрд╕реНрдп! рдЕрдкреВрд░реНрд╡реЛрд╜рдпрдВ рдорд╛рдирд╡рд╛рдирд╛рдВ рд╕рд░рд╕реНрд╡рддреНрдпрд╡рддрд╛рд░рдГ, рддрджрд╣рдВ
рд╕реБрд╣реГрдЬреНрдЬрдирд╕рд╛рдзрд╛рд░рдгрдВ рд╢реНрд░реЛрддреБрдорд┐рдЪреНрдЫрд╛рдорд┐ред рд╕рдиреНрдирд┐рдзреАрдпрдиреНрддрд╛рдВ рд╕рднрд╛рд╕рджрдГ,
рдкреНрд░реЗрд╖реНрдпрддрд╛рдорд╕реНрдорджрдиреНрддрд┐рд╡рдВ рд╕реМрдорд┐рддреНрд░рд┐рдГ,
рдЕрд╣рдордкреНрдпреЗрддрдпреЛрд╢реНрдЪрд┐рд░рд╛рд╕рдирдкрд░рд┐рдЦреЗрджрдВ рд╡рд┐рд╣рд░рдгрдВ рдХреГрддреНрд╡рд╛ рдЕрдкрдирдпрд╛рдорд┐ ред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 4 рд╢рд┐рд╢реБрд▓рд╛рд▓рдирдореН

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрдердГ –
рдкреНрд░рд╡рд╛рд╕:-рд╡рд┐рджреЗрд╢ рдЧрдордирдореН (рд╡рд┐рджреЗрд╢ рдХреЛ рдЬрд╛рдирд╛), рджрд╛рд░реВрдг-рднреАрд╖рдгрдГ (рднрдпрдВрдХрд░), рдЕрд╡рд▓реЛрдХреНрдп-рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ (рджреЗрдЦрдХрд░), рдЖрд╣реНрд╡рдпрдиреНрддрд┐-рд╢рдмреНрджрд╛рдкрдпрдиреНрддрд┐ (рдкреБрдХрд╛рд░рддреЗ рд╣реИ). рдЖрдЬреНрдЮрд╛рдпрдкрддреБ-рдЖрджреЗрд╢рдпрддреБ (рдЖрдЬреНрдЮрд╛ рджреАрдЬрд┐рдП). рдЙрдкрд╛рдзреНрдпрд╛рдпрдГ-рдЖрдЪрд╛рд░реНрдп рд╢рд┐рдХреНрд╖рдХ: (рд╢рд┐рдХреНрд╖рдХ), рд╢рд▓рд╛рд╣реНрдпрд╛-рдкреНрд░рд╢рдВрд╕рдиреАрдпрд╛ (рдкреНрд░рд╢рдВрд╕рд╛ рдпреЛрдЧреНрдп), рд╕рд░рд╕рд┐рд░реВрд╣рдирд╛рднрд╕реНрдп-рд╡рд┐рд╖реНрдгреЛрдВ (рд╡рд┐рд╖реНрдгреБ рдХрд╛), рдирд┐рдГрд╢реНрд╡рд╕реНрдп-рджреАрд░реНрдз рд╢реНрд╡рд╛рд╕, рдЧреНрд░рд╣реАрддреНрд╡рд╛-рд▓рдореНрдмреА рд╢реНрд╡рд╛рд╕ рд▓реЗрдХрд░, рд╕реНрд╡рд╛рдкрддреНрдпрдореН-рд╕реНрд╡рд╕рдиреНрддрддрд┐рдореН (рдЕрдкрдиреА рд╕рдВрддрд╛рди рдХреЛ)

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде: –
рд░рд╛рдо – рдпрд╣ рдкреНрд░рд╡рд╛рд╕ рдмрд╣реБрдд рд▓рдореНрдмрд╛ рд╡ рднрдВрдпрдХрд░ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ (рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ рдХреЛ рджреЗрдЦрдХрд░ рдЕрдХреЗрд▓реЗ рдореЗрдВ) рдЗрдирдХреА рдорд╛рддрд╛ рдХреЛ рдЫреБрдЯреЗ рд╣реБрдП рдирд╛рдо рд╕реЗ рдЬрд╛рдирдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣реВрдБ рдЕрд░реНрдерд╛рдд рд╡рд╛рд╕реНрддрд╡рд┐рдХ рдирд╛рдо рд╕реЗ рдЬрд╛рдирдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣реИред рд╕реНрддреНрд░реА рдХреЗ рдмрд╛рд░реЗ рдореЗрдВ рдкреВрдЫ рддрд╛рдЫ рдЙрдЪрд┐рдд рдирд╣реАрдВ рд╣реИрдВ, рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рд░реВрдк рд╕реЗ рддрдкреЛрд╡рди рдореЗрдВ, рддреЛ рдлрд┐рд░ рдХреНрдпрд╛ рдЙрдкрд╛рдп рд╣реИред
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ – (рдЕрдХреЗрд▓реЗ рдореЗ) рдлрд┐рд░ рдореИрдВ рдкреВрдЫ рд▓реЗрддрд╛ рд╣реВрдБред (рдкреНрд░рдХрд╛рд╢ рдореЗрдВ) рддреБрдо рджреЛрдиреЛрдВ рдХреА рдорд╛рддрд╛ рдХрд╛ рдирд╛рдо рдХреНрдпрд╛ рд╣реИ? рд▓рд╡-рдЙрд╕рдХреЗ рджреЛ рдирд╛рдо рд╣реИ
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ – рдХреИрд╕реЗ?
рд▓рд╡ – рддрдкреЛрд╡рдирд╡рд╛рд╕реЛ рдЙрд╕реЗ “рджреЗрд╡рд╛” рдХреЗ рдирд╛рдо рд╕реЗ рдкреБрдХрд╛рд░рддреЗ рд╣реИ рдПрд╡рдВ рднрдЧрд╡рд╛рди рд╡рд╛рдореАрдХрд┐ ‘рд╡рдзреВ’ рдЗрд╕ рдирд╛рдо рд╕реЗред
рд░рд╛рдо – рдорд┐рддреНрд░, рдЗрд╕рдХреЗ рдЕрд▓рд╛рд╡рд╛ рдХреНрдпрд╛ рд╣реИ?
рд╡рд┐рджреВрд╖рдХ – (рдкрд╛рд╕ рдЬрд╛рдХрд░) рдЖрдЬреНрдЮрд╛ рджреАрдЬрд┐рдП рдЖрдкред
рд░рд╛рдо – рдХреНрдпрд╛ рдЗрди рджреЛрдиреЛрдВ рдХреБрдорд╛рд░реЛрдВ рдФрд░ рд╣рдорд╛рд░реЗ рд╡реЗрд╢ рдХрд╛ рд╡реГрддреНрддрд╛рдиреНрдд
рдкреВрд░реНрдгрддрдГ рд╕рдорд╛рди рд╣реИ? (рдкрд░реНрджреЗ рд╕реЗ) рдЗрддрдирд╛ рд╕рдордп рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ, рд░рд╛рдорд╛рдпрдг рдХреЗ рдЧрд╛рдпрди рдХреА рддреИрдпрд╛рд░реА рдХреНрдпреЛрдВ рдирд╣реАрдВ рдХреА рдЬрд╛ рд░рд╣реА рд╣реИ?
рджреЛрдиреЛрдВ – рд╣реЗ рд░рд╛рдЬрдиреН! рдЙрдкрд╛рдзреНрдпрд╛рдп рдХрд╛ рджреВрдд рд╣рдореЗрдВ рд╢реАрдШреНрд░рддрд╛ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдХрд╣ рд░рд╣рд╛ рд╣реИред
рд░рд╛рдо – рдореБрдирд┐ рдХреА рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрдерд╛ рд╣рдорд╛рд░реЗ рд▓рд┐рдП рднреА рд╕рдореНрдорд╛рдиреАрдп рд╣реИ рдХреНрдпреЛрдВрдХрд┐-рдЖрдк рджреЛрдиреЛрдВ рдЗрд╕ рдХрдерд╛ рдХрд╛ рдЧрд╛рди рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд╣реИрдВ, рддрдкреЛрдирд┐рдзрд┐ рдкреБрд░рд╛рдг рдореБрдирд┐ рдЗрд╕ рд░рдЪрдирд╛ рдХреЗ рдХрд╡рд┐ рд╣реИрдВ, рдз рд░рддреА рдкрд░ рдкреНрд░рдердо рдмрд╛рд░ рдЕрд╡рддрд░рд┐рдд рд╣реЛрдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╕реНрдлреБрдЯ рд╡рд╛рдгреА рдХрд╛ рдпрд╣ рдХрд╛рд╡реНрдп рд╣реИ рдФрд░ рдЗрд╕рдХреА рдХрдерд╛ рдХрдорд▓рдирд╛рднрд┐ рд╡рд┐рд╖реНрдгреБ рд╕реЗ рд╕рдореНрдмрджреНрдз рд╣реИ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдирд┐рд╢реНрдЪрдп рд╣реА рдпрд╣ рд╕рдВрдпреЛрдЧ рд╢реНрд░реЛрддрд╛рдУрдВ рдХреЛ рдкрд╡рд┐рддреНрд░ рдФрд░ рдЖрдирдиреНрджрд┐рдд рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓рд╛ рд╣реИред’ рдорд┐рддреНрд░! рд╕рд░рд╕реНрд╡рддреА рдХрд╛ рдпрд╣ рдЕрд╡рддрд╛рд░ рдорд╛рдирд╡реЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдЕрдиреЛрдЦрд╛ рд╣реИ, рдореИрдВ рдЙрд╕ рдЬрдирд╕рд╛рдзрд╛рд░рдг рдХреЗ рд╣реГрджрдп (рдореЗрдВ рд╕реНрдерд┐рдд) рднрд╛рд╡ рдХреЛ рд╕реБрдирдирд╛ рдЪрд╛рд╣рддрд╛ рд╣реВрдБ! рд╕рднреА рд╕рднрд╛рд╕рдж рдмреИрда рдЬрд╛рдПрдБред рд▓рдХреНрд╖реНрдордг рдХреЛ рдореЗрд░реЗ рдкрд╛рд╕ рднреЗрдЬрд╛ рдЬрд╛рдПред рдореИрдВ рднреА рдЙрди рджреЛрдиреЛрдВ рдХреЗ рдЪрд┐рд░рдХрд╛рд▓рдЬрдирд┐рдд рдХрд╖реНрдЯ рдХреЛ рд╡рд┐рд╣рд╛рд░ рдХрд░рдХреЗ рджреВрд░ рдХрд░ рджреЗрддрд╛ рд╣реВрдБред (рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕рднреА рдирд┐рдХрд▓ рдЬрд╛рддреЗ рд╣реИрдВред)

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

Detailed, Step-by-Step NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ Questions and Answers were solved by Expert Teachers as per NCERT (CBSE) Book guidelines covering each topic in chapter to ensure complete preparation.

Shemushi Sanskrit Class 10 Solutions Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдореН рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛ рд▓рд┐рдЦрдд-

(рдХ) рд╕рдорд╕реНрддрд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░ рдХреАрджреГрд╢реЗ рдЙрд▓реНрд▓рд╛рд╕реЗ рдордЧреНрдирдореН рдЖрд╕реАрддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдорд╕реНрддрд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░ рдиреГрддреНрдп рдЧреАрдд-рд╡рд╛рджрд┐рддреНрд░рд╛рдгрд╛рдореН рдЙрд▓реНрд▓рд╛рд╕реЗ рдордЧреНрдирдореН рдЖрд╕реАрддреНред

(рдЦ) рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрдп рдХреЗрдиреНрджреНрд░рдмрд┐рдиреНрджреБрдГ рдХрдГ рдЬрдирдкрджрдГ рдЖрд╕реАрддреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрдп рдХреЗрдиреНрджреНрд░рдмрд┐рдиреНрджреБрдГ тАЬрдХрдкреНрдЫтАЭ рдЗрддрд┐ рдЬрдирдкрдж: рдЖрд╕реАрддреНред

(рдЧ) рдкреГрдерд┐рд╡реНрдпрд╛рдГ рд╕реНрдЦрд▓рдирд╛рддреН рдХрд┐рдВ рдЬрд╛рдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреГрдерд┐рд╡реНрдпрд╛рдГ рд╕реНрдЦрд▓рдирд╛рддреН рдорд╣рд╛рдХрдореНрдкрдирдВ рдЬрд╛рдпрддреЗред

(рдШ) рд╕рдордЧреНрд░рдВ рд╡рд┐рд╢реНрд╡рдВ рдХреИрдГ рдЖрддрдВрдХрд┐рдд: рджреГрд╢реНрдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдордЧреНрд░реЛ рд╡рд┐рд╢реНрд╡рдГ рдЕрд╢рд╛рдВрдд рдкрдЮреНрдЪрддрддреНрд╡реИрдГ рдЖрддрдВрдХрд┐рдд: рджреГрд╢реНрдпрддреЗред

(рдЩ) рдХреЗрд╖рд╛рдВ рд╡рд┐рд╕реНрдлреЛрдЯреИрд░рдкрд┐ рднреВрдХрдореНрдкреЛ рдЬрд╛рдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬреНрд╡рд╛рд▓рд╛рдореБрдЦ рдкрд░реНрд╡рддрдирд╛рдо рд╡рд┐рд╕реНрдлреЛрдЯреИрд░рдкрд┐ рднреВрдХрдореНрдкреЛ рдЬрд╛рдпрддреЗред

(рдЪ) рдХреАрджреГрд╢рд╛рдирд┐ рднрд╡рдирд╛рдирд┐ рдзрд░рд╛рд╢рд╛рдпреАрдирд┐ рдЬрд╛рдпрдиреНрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрд╣реБрднреВрдорд┐рдХрд╛рдирд┐ рднрд╡рдирд╛рдирд┐ рдзрд░рд╛рд╢рд╛рдпреАрдирд┐ рдЬрд╛рдпрдиреНрддреЗред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рд╕реНрдереВрд▓рдкрджрд╛рдирд┐ рдЖрдзреГрддреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдХреБрд░реБрдд-

(рдХ) рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реЗрдг рдХрдЪреНрдЫрдЬрдирдкрдж рдзреНрд╡рдВрд╕рд╛рд╡рд╢реЗрд╖реЗрд╖реБ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрд┐рддрд╡рддреАред
рдЙрддреНрддрд░:
рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реЗрдг рдХрдЪреНрдЫрдЬрдирдкрджрдВ рдХреЗрд╖реБ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрд┐рддрд╡рддреА?

(рдЦ) рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХрд╛рдГ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ рдпрддреН рдкреГрдерд┐рд╡реНрдпрд╛рдГ рдЕрдиреНрддрд░реНрдЧрд░реНрднреЗ, рдкрд╛рд╖рд╛рдгрд╢рд┐рд▓рд╛рдирд╛рдВ рд╕рдВрдШрд░реНрд╖рдгреЗрди рдХрдореНрдкрдирдВ рдЬрд╛рдпрддреЗред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреЗрдГ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ рдпрддреН рдкреГрдерд┐рд╡реНрдпрд╛рдГ рдЕрдиреНрддрд░реНрдЧрд░реНрдн, рдкрд╛рд╖рд╛рдгрд╢рд┐рд▓рд╛рдирд╛рдВ рд╕рдВрдШрд░реНрд╖рдгреЗрди рдХрдореНрдкрдирдВ рдЬрд╛рдпрддреЗ?

(рдЧ) рд╡рд┐рд╡рд╢рд╛рдГ рдкреНрд░рд╛рдгрд┐рдирдГ рдЖрдХрд╛рд╢реЗ рдкрд┐рдкреАрд▓рд┐рдХрд╛рдГ рдЗрд╡ рдирд┐рд╣рдиреНрдпрдиреНрддреЗред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рд╡рд╢рд╛: рдкреНрд░рд╛рдгрд┐рдирдГ рдХреБрддреНрд░ рдкрд┐рдкреАрд▓рд┐рдХрд╛рдГ рдЗрд╡ рдирд┐рд╣рдиреНрдпрдиреНрддреЗ?

(рдШ) рдПрддрд╛рджреГрд╢реА рднрдпрд╛рд╡рд╣рдШрдЯрдирд╛ рдЧрдврд╡рд╛рд▓рдХреНрд╖реЗрддреНрд░реЗ рдШрдЯрд┐рддрд╛ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреАрджреГрд╢реА рднрдпрд╛рд╡рд╣рдШрдЯрдирд╛ рдЧрдврд╡рд╛рд▓рдХреНрд╖реЗрддреНрд░реЗ рдШрдЯрд┐рддрд╛?

(рдЩ) рддрджрд┐рджрд╛рдиреАрдореН рднреВрдХрдореНрдкрдХрд╛рд░рдгрдВ рд╡рд┐рдЪрд╛рд░рдгреАрдпрдВ рддрд┐рд╖реНрдарддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рддрджрд┐рджрд╛рдиреАрдореН рдХрд┐рдореН рд╡рд┐рдЪрд╛рд░рдгреАрдпрдВ рддрд┐рд╖реНрдарддрд┐?

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
‘рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рд╖рдпреЗ’ рдкрдЮреНрдЪрд╡рд╛рдХреНрдпрдорд┐рддрдореН рдЕрдиреБрдЪреНрдЫреЗрджрдВ рд▓рд┐рдЦрддред
рдЙрддреНрддрд░:

  1. рднреМрдЧрд░реНрдорд┐рдХ рд╣рд┐рд▓рдЪрд▓реИрдГ рднреВрдХрдореНрдкрдГ рдЬрд╛рдпрддреЗред
  2. рднреВрдХрдореНрдкрдГ рдкреНрд░рд╛рдХреГрддрд┐рдХ рдЖрдкрджрд╛ рдЗрддрд┐ рдХрдереНрдпрддреЗред
  3. рдЕрдпрдВ (рднреВрдХрдореНрдкрдГ) рдорд╣рд╛ рд╡рд┐рдирд╛рд╢рдХрд╛рд░реА рдЖрд╕реНрддрд┐ред
  4. рдорд╛рдирд╡рдГ рднреВрдХрдореНрдк рд╕рдордп рдХреЛрд╜рдкрд┐ рдХрд░реНрддреБрдореН рди рд╕рдорд░реНрдереЛ рдЕрд╕реНрддрд┐ред
  5. рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрдп рд╡рд┐рд╖рдпреЗ рдЬрд╛рдЧрд░реВрдХрддрд╛ рдХрд░рдгреАрдпрд╛ред

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
рдХреЛрд╖реНрдардХреЗрд╖реБ рджрддреНрддреЗрд╖реБ рдзрд╛рддреБрд╖реБ рдирд┐рд░реНрджреЗрд╢рд╛рдиреБрд╕рд╛рд░рдВ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрдирдВ рд╡рд┐рдзрд╛рдп рд░рд┐рдХреНрддрд╕реНрдерд╛рдирд╛рдирд┐ рдкреВрд░рдпрдд-

(рдХ) рд╕рдордЧреНрд░рдВ рднрд╛рд░рддрдореН рдЙрд▓реНрд▓рд╛рд╕реЗ рдордЧреНрдирдГ ___________ред (рдЕрд╕реН + рд▓рдЯреН рд▓рдХрд╛рд░реЗ)
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрд╕реНрддрд┐

(рдЦ) рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рдХрдЪреНрдЫрдЬрдирдкрджрдВ рд╡рд┐рдирд╖реНрдЯрдВ __________ред (рдХреГ + рдХреНрддрд╡рддреБ + рдЩреАрдкреН)
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреГрддрд╡рддреА

(рдЧ) рдХреНрд╖рдгреЗрдиреИрд╡ рдкреНрд░рд╛рдгрд┐рдирдГ рдЧреГрд╣рд╡рд┐рд╣реАрдирд╛рдГ ____________ред (рднреВ + рд▓рдЩ, рдкреНрд░рдердо-рдкреБрд░реБрд╖рдГ рдмрд╣реБрд╡рдЪрдирдореН)
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрднрд╡рдиреН

(рдШ) рд╢рд╛рдиреНрддрд╛рдирд┐ рдкрдЮреНрдЪрддрддреНрддреНрд╡рд╛рдирд┐ рднреВрддрд▓рд╕реНрдп рдпреЛрдЧрдХреНрд╖реЗрдорд╛рднреНрдпрд╛рдВ ___________ред (рднреВ + рд▓рдЯреН, рдкреНрд░рдердо-рдкреБрд░реБрд╖рдГ рдмрд╣реБрд╡рдЪрдирдореН)
рдЙрддреНрддрд░:
рднрд╡рдиреНрддрд┐

(рдЩ) рдорд╛рдирд╡рд╛рдГ ____________ рдпрддреН рдмрд╣реБрднреВрдорд┐рдХрднрд╡рдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдХрд░рдгреАрдпрдореН рди рд╡рд╛? (рдкреНрд░рдЪреНрдЫреН + рд▓рдЯреН, рдкреНрд░рдердо-рдкреБрд░реБрд╖рдГ рдмрд╣реБрд╡рдЪрдирдореН)
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреГрдЪреНрдЫрдиреНрддрд┐

(рдЪ) рдирджреАрд╡реЗрдЧреЗрди рдЧреНрд░рд╛рдорд╛рдГ рддрджреБрджрд░реЗ _____________ред (рд╕рдореН + рдЖ + рд╡рд┐рд╢реН + рд╡рд┐рдзрд┐рд▓рд┐рдЩ, рдкреНрд░рдердо рдкреБрд░реБрд╖рдГ рдПрдХрд╡рдЪрдирдореН)
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдорд╡рд┐рд╢реЗрдпреБрдГред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 5.
рд╕рдиреНрдзрд┐рдВ/рд╕рдиреНрдзрд┐рд╡рд┐рдЪреНрдЫреЗрджрдВ рдЪ рдХреБрд░реБрдд-
(рдЕ) рдкрд░рд╕рд╡рд░реНрдгрд╕рдиреНрдзрд┐рдирд┐рдпрдорд╛рдиреБрд╕рд╛рд░рдореН-

(рдХ) рдХрд┐рдЮреНрдЪ = __________ + рдЪ
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд┐рдЮреНрдЪ = рдХрд┐рдореН + рдЪ

(рдЦ) __________ = рдирдЧрд░рдореН + рддреБ
рдЙрддреНрддрд░:
рдирдЧрд░рдиреНрддреБ = рдирдЧрд░рдореН + рддреБ

(рдЧ) рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдЮреНрдЪ = ________ + _________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдЮреНрдЪ = рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдореН + рдЪ

(рдШ) __________ = рдХрд┐рдореН + рдиреБ
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд┐рдиреНрдиреБ – рдХрд┐рдореН + рдиреБ

(рдЩ) рднреБрдЬрдирдЧрд░рдиреНрддреБ = __________ + ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рднреБрдЬрдирдЧрд░рдиреНрддреБ = рднреБрдЬрдирдЧрд░рдВ + рддреБ

(рдЪ) ___________ – рд╕рдореН + рдЪрдпрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдЮреНрдЪрдпрдГ = рд╕рдореН + рдЪрдпрдГ

(рдЖ) рд╡рд┐рд╕рд░реНрдЧрд╕рдиреНрдзрд┐рдирд┐рдпрдорд╛рдиреБрд╕рд╛рд░рдореН-

(рдХ) рд╢рд┐рд╢рд╡рд╕реНрддреБ = __________ + ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╢рд┐рд╢рд╡рд╕реНрддреБ = рд╢рд┐рд╢рд╡рдГ + рддреБ

(рдЦ) __________ = рд╡рд┐рд╕реНрдлреЛрдЯреИрдГ + рдЕрдкрд┐
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рд╕реНрдлреЛрдЯреИрд░рдкрд┐ = рд╡рд┐рд╕реНрдлреЛрдЯрдГ + рдЕрдкрд┐

(рдЧ) рд╕рд╣рд╕реНрд░рд╢реЛрд╜рдиреНрдпреЗ = ___________ + рдЕрдиреНрдпреЗ
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд╣рд╕реНрд░рд╢реЛрд╜рдиреНрдпреЗ = рд╕рд╣рд╕реНрддреНрд░рд╢рдГ + рдЕрдиреНрдпреЗ

(рдШ) рд╡рд┐рдЪрд┐рддреНрд░реЛрд╜рдпрдореН = рд╡рд┐рдЪрд┐рддреНрд░рдГ + __________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рдЪрд┐рддреНрд░реЛрд╜рдпрдореН = рд╡рд┐рдЪрд┐рддреНрд░рдГ + рдЕрдпрдореН

(рдЩ) ___________ – рднреВрдХрдореНрдкрдГ + рдЬрд╛рдпрддреЗ
рдЙрддреНрддрд░:
рднреВрдХрдореНрдкреЛрдЬрд╛рдпрддреЗ = рднреВрдХрдореНрдкрдГ + рдЬрд╛рдпрддреЗ

(рдЪ) рд╡рд╛рдордирдХрд▓реНрдк рдПрд╡ = ___________ + ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд╛рдордирдХрд▓реНрдк рдПрд╡ = рд╡рд╛рдордирдХрд▓реНрдк + рдПрд╡

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
(рдЕ) ‘рдХ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рдкрджрд╛рдирд┐ рджрддреНрддрд╛рдирд┐ ‘рдЦ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рд╡рд┐рд▓реЛрдордкрджрд╛рдирд┐, рддрдпреЛрдГ рд╕рдВрдпреЛрдЧрдВ рдХреБрд░реБрдд-
рдХ – рдЦ
рд╕рдореНрдкрдиреНрдирдореН – рдкреНрд░рд╡рд┐рд╢рдиреНрддреАрднрд┐рдГ
рдзреНрд╡рд╕реНрддрднрд╡рдиреЗрд╖реБ – рд╕реБрдЪрд┐рд░реЗрдгреИрд╡
рдирд┐рд╕реНрд╕рд░рдиреНрддреАрднрд┐рдГ – рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдореН
рдирд┐рд░реНрдорд╛рдп – рдирд╡рдирд┐рд░реНрдорд┐рддрднрд╡рдиреЗрд╖реБ
рдХреНрд╖рдгреЗрдиреИрд╡ – рд╡рд┐рдирд╛рд╢реНрдп
рдЙрддреНрддрд░:
рдХ – рдЦ
рд╕рдореНрдкрдиреНрдирдореН – рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдореН
рдзреНрд╡рд╕реНрддрднрд╡рдиреЗрд╖реБ – рдирд╡рдирд┐рд░реНрдорд┐рддрднрд╡рдиреЗрд╖реБ
рдирд┐рд╕реНрд╕рд░рдиреНрддреАрднрд┐рдГ – рдкреНрд░рд╡рд┐рд╢рдиреНрддреАрднрд┐
рдирд┐рд░реНрдорд╛рдп – рд╡рд┐рдирд╛рд╢реНрдп
рдХреНрд╖рдгреЗрдиреИрд╡ – рд╕реБрдЪрд┐рд░реЗрдгреЗрд╡

(рдЖ) ‘рдХ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рдкрджрд╛рдирд┐ рджрддреНрддрд╛рдирд┐ ‘рдЦ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рд╕рдорд╛рдирд╛рд░реНрдердХрдкрджрд╛рдирд┐ рддрдпреЛрдГ рд╕рдВрдпреЛрдЧрдВ рдХреБрд░реБрдд-
рдХ – рдЦ
рдкрд░реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдореН – рдирд╖реНрдЯрд╛рдГ
рд╡рд┐рд╢реАрд░реНрдгрд╛рдГ – рдХреНрд░реЛрдзрдпреБрдХреНрддрд╛рдореН
рдЙрдЧрд┐рд░рдиреНрддрдГ – рд╕рдВрддреНрд░реЛрдЯреНрдп
рд╡рд┐рджрд╛рд░реНрдп – рд╡реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдореН
рдкреНрд░рдХреБрдкрд┐рддрд╛рдореН – рдкреНрд░рдХрдЯрдпрдиреНрддрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдХ – рдЦ
рдкрд░реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдореН – рд╡реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдореН
рд╡рд┐рд╢реАрд░реНрдгрд╛рдГ – рдирд╖реНрдЯрд╛рдГ
рдЙрдЧрд┐рд░рдиреНрддрдГ – рдкреНрд░рдХрдЯрдпрдиреНрддрдГ
рд╡рд┐рджрд╛рд░реНрдп – рд╕рдВрддреНрд░реЛрдЯреНрдп
рдкреНрд░рдХреБрдкрд┐рддрд╛рдореН – рдХреНрд░реЛрдзрдпреБрдХреНрддрд╛рдореН

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
(рдЕ) рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдкреНрд░рдХреГрддрд┐-рдкреНрд░рддреНрдпрдпрдпреЛрдГ рд╡рд┐рднрд╛рдЧрдВ рдХреБрд░реБрдд-
рдпрдерд╛ – рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрд┐рддрд╡рддреА – рдкрд░рд┐ + рд╡реГрддреН + рдХреНрддрд╡рддреБ + рдЩреАрдкреН (рд╕реНрддреНрд░реА)

(рдХ) рдзреГрддрд╡рд╛рдиреН – __________ + ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рдзреГрддрд╡рд╛рдиреН – рдзреБ + рдХреНрддрд╡рдд

(рдЦ) рд╣рд╕рдиреН – __________ + ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╣рд╕рдиреН – рд╣рд╕ + рд╢рдд

(рдЧ) рд╡рд┐рд╢реАрд░реНрдгрд╛ – рд╡рд┐ + рд╢рд╕реНрддреНрд░ + рдХреНрдд + ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рд╢реАрд░реНрдгрд╛ – рд╡рд┐ + рд╢рд╕реНрддреНрд░ + рдХреНрдд + рдЯрд╛рдкреВ

(рдШ) рдкреНрд░рдЪрд▓рдиреНрддреА – ___________ + _____________ + рд╢рддреГ + рдЩреАрдкреН (рд╕реНрддреНрд░реА)
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреНрд░рдЪрд▓рдиреНрддреА – рдкреНрд░ + рдЪрд▓ + рд╢рддреГ + рдЩреАрдкреН (рд╕реНрддреНрд░реА)

(рдЩ) рд╣рддрдГ – __________ + ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рд╣рддрдГ – рд╣реБрди + рдХреНрдд

(рдЖ) рдкрд╛рдард╛рддреН рд╡рд┐рдЪрд┐рддреНрдп рд╕рдорд╕реНрддрдкрджрд╛рдирд┐ рд▓рд┐рдЦрдд-

(рдХ) рдорд╣рддреН рдЪ рддрддреН рдХрдореНрдкрдирдВ = ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рдорд╣рд╛рдХрдореНрдкрдирдореН

(рдЦ) рджрд╛рд░реБрдгрд╛ рдЪ рд╕рд╛ рд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ = ___________
рдЙрддреНрддрд░:
рджрд╛рд░реВрдг рд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХ

(рдЧ) рдзреНрд╡рд╕реНрддреЗрд╖реБ рдЪ рддреЗрд╖реБ рднрд╡рдиреЗрд╖реБ = ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рдзреНрд╡рд╕реНрдд рднрд╡рдиреЗрд╖реБ

(рдШ) рдкреНрд░рд╛рдХреНрддрдиреЗ рдЪ рддрд╕реНрдорд┐рдиреН рдпреБрдЧреЗ = ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреНрд░рд╛рдЧреНрдпреБрдЧреЗ

(рдЩ) рдорд╣рддреН рдЪ рддрддреН рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░ рддрд╕реНрдорд┐рдиреН = ____________
рдЙрддреНрддрд░:
рдорд╣рд╛рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реЗред

рдЕрдиреНрдп рдкрд░реАрдХреНрд╖реЛрдкрдпреЛрдЧреА рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдкрд╛рдард╛рддреН рд╕рдореБрдЪрд┐рдд-рд╡рд┐рд▓реЛрдордкрджрд╛рдирд┐ рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрдд-
(рдкрд╛рда рд╕реЗ рдЙрдЪрд┐рдд рд╡рд┐рд▓реЛрдо рд╢рдмреНрджреЛрдВ рдХреЛ рдЪреБрдирдХрд░ рд▓рд┐рдЦрд┐рдП)

(рдХ) рдкреНрд░рд╕рд╛рджрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдкреНрд░рдХреЛрдкрдГ

(рдЦ) рдЕрд╡рд┐рдЪрд▓рдирдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдВрд╕реНрдЦрд▓рдореН

(рдЧ) рдорд░рдгрдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬреАрд╡рдирдореН

(рдШ) рдЕрдЦрдгреНрдбрд╛, рдЕрдЦрдгреНрдбрд┐рддрд╛
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рднрд╛рддрд╛

(рдЪ) рд╡реНрдпрд╡рд╕реНрдерд┐рддрдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рдкрд░реНрдпрд╕реНрддрдореН

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
рдкрд╛рдард╛рддреН рд╕рдореБрдЪрд┐рдд-рдкрд░реНрдпрд╛рдп-рдкрджрд╛рдирд┐ рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рд▓рд┐рдЦрдд-

(рдХ) рдХрдХреНрд╖реМ
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрджрд░реЗ

(рдЦ) рд╡рд┐рдЪрд▓рдирдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рд╕реНрдЦрд╕рд▓рдирдореН

(рдЧ) рдирд┐рд░реНрдЧрдЪреНрдЫрдиреНрддреАрднрд┐рдЬреНрдЮрдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдирд┐рд╕реНрд╕рдиреНрддреАрднрд┐рдГ

(рдШ) рдЙрддреНрдкрд╛рдЯрд┐рддрд╛рдГ
рдЙрддреНрддрд░:
рдЙрддреНрдЦрд╛рддрд╛:

(рдЪ) рд╡рд┐рдкрддреНрддреНрдпреБрд┐рдХреНрддрдореН
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдореНред

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рд░реЗрдЦрд╛рдЗрдХрд┐рдд-рдкрджрд╛рдирд┐ рдЖрдзреГрддреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдХреБрд░реБрдд-
(рд░реЗрдЦрд╛рдВрдХрд┐рдд рд╢рдмреНрджреЛрдВ рдХреЗ рдЖрдзрд╛рд░ рдкрд░ рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдХреАрдЬрд┐рдП)

(рдХ) рдзрд░рд╛рдВ рд╡рд┐рджрд╛рд░реНрдп рдмрд╣рд┐рд░реНрдирд┐рд╖реНрдХреНрд░рд╛рдорддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд╛ рд╡рджрд╛рд░реНрдп рд╡рд╣рд┐рдирд┐рд╖реНрдХреНрд░рд╛рдорддрд┐?

(рдЦ) рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреЗ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ред

(рдЧ) рдХрд░реБрдгрдХрд░реБрдгрдВ рдХреНрд░рдиреНрджреНрд░рдиреНрддрд┐ рд╕реНрдоред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреАрджреГрд╢рдВ рдХреНрд░рдиреНрджрдиреНрддрд┐ рд╕реНрдо?

(рдШ) рднреВрдорд┐рдГ рдлрд╛рд▓рджреНрд╡рдпреЗ рд╡рд┐рднрдХреНрддрд╛ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд╛ рдлрд╛рд▓рджреНрд╡рдпреЗ рд╡рд┐рднрдХреНрддрд╛?

(рдЪ) рдЗрдпрдВ рднрдХрдореНрдкрд╕реНрдп рд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рдЖрд╕реАрддред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЗрдпрдВ рдХрд╕реНрдп рд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рдЖрд╕реАрддреНред

рдпреЛрдЧреНрдпрддрд╛рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░рдГ

рднреВрдХрдореНрдк рдкрд░рд┐рдЪрдп-рднреВрдорд┐ рдХрд╛ рдХрдореНрдкрди рднреВрдХрдореНрдк рдХрд╣рд▓рд╛рддрд╛ рд╣реИред рд╡рд╣ рдмрд┐рдиреНрджреБ рднреВрдХрдореНрдк рдХрд╛ рдЙрджреНрдЧрдо рдХреЗрдиреНрджреНрд░ рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИ, рдЬрд┐рд╕ рдмрд┐рдиреНрджреБ рдкрд░ рдХрдореНрдкрди рдХреА рдЙрддреНрдкрддреНрддрд┐ рд╣реЛрддреА рд╣реИред рдХрдореНрдкрди рддрд░рдВрдЧ рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рд╡рд┐рднрд┐рдиреНрди рджрд┐рд╢рд╛рдУрдВ рдореЗрдВ рдЖрдЧреЗ рдЪрд▓рддрд╛ рд╣реИред рдпреЗ рддрд░рдВрдЧреЗрдВ рд╕рднреА – рджрд┐рд╢рд╛рдУрдВ рдореЗрдВ рдЙрд╕реА рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдлреИрд▓рддреА рд╣реИрдВ рдЬреИрд╕реЗ рдХрд┐рд╕реА рд╢рд╛рдиреНрдд рддрд╛рд▓рд╛рдм рдореЗрдВ рдкрддреНрдерд░ рдХреЗ рдЯреБрдХрдбрд╝реЛрдВ рдХреЛ рдлреЗрдВрдХрдиреЗ рд╕реЗ рддрд░рдВрдЧреЗрдВ рдЙрддреНрдкрдиреНрди рд╣реЛрддреА рд╣реИрдВред

рдзрд░рд╛рддрд▓ рдкрд░ рдХреБрдЫ рд╕реНрдерд╛рди рдРрд╕реЗ рд╣реИрдВ рдЬрд╣рд╛! рднреВрдХрдореНрдк рдкреНрд░рд╛рдпрдГ рдЖрддреЗ рд╣реА рд░рд╣рддреЗ рд╣реИрдВред рдЙрджрд╛рд╣рд░рдг рдХреЗ рдЕрдиреБрд╕рд╛рд░- рдкреНрд░рд╢рд╛рдиреНрдд рдорд╣рд╛рд╕рд╛рдЧрд░ рдХреЗ рдЪрд╛рд░реЛрдВ рдУрд░ рдХреЗ рдкреНрд░рджреЗрд╢, рд╣рд┐рдорд╛рдЪрд▓ рдкреНрд░рджреЗрд╢, рдЧрдВрдЧред рдПрд╡рдВ рдмрд╣реНрдордкреБрддреНрд░ рдХрд╛ рддрдЯреАрдп рднрд╛рдЧ, рдЗрди рдХреНрд╖реЗрддреНрд░реЛрдВ рдореЗрдВ рдЕрдиреЗрдХ рднреВрдХрдореНрдк рдЖрдП рдЬрд┐рдирдореЗрдВ рд╕реЗ рдХреБрдЫ рддреЛ рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХ рднрдпрд╛рд╡рд╣ рдФрд░ рд╡рд┐рдирд╛рд╢рдХрд╛рд░реА рдереЗред рд╕реБрдирд╛рдореА рднреА рдПрдХ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдХрд╛ рднреВрдХрдореНрдкрди рд╣реА рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ рднреВрдорд┐ рдХреЗ рднреАрддрд░ рдЕрддреНрдпрдиреНрдд рдЧрд╣рд░рд╛рдИ рд╕реЗ рддреАрди рдХрдореНрдкрди рдЙрддреНрдкрдиреНрди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рдпрд╣реА рдХрдореНрдкрди рд╕рдореБрджреНрд░ рдХреЗ рдЬрд▓ рдХреЛ рдХрд╛рдлреА рдКрдБрдЪрд╛рдИ рддрдХ рддреАрд╡реНрд░рддрд╛ рдкреНрд░рджрд╛рди рдХрд░рддрд╛ рд╣реИред рдлрд▓рд╕реНрд╡рд░реВрдк рддрдЯреАрдп рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рд╕рд░реНрд╡рд╛рдзрд┐рдХ рдкреНрд░рднрд╛рд╡рд┐рдд рд╣реЛрддреЗ рд╣реИрдВред рд╕реБрдирд╛рдореА рдХрд╛ рднреАрд╖рдг рдкреНрд░рдХреЛрдк 20 рд╕рд┐рддрдореНрдмрд░ 2004 рдХреЛ рд╣реБрдЖред рдЬрд┐рд╕рдХреА рдЪрдкреЗрдЯ рдореЗрдВ рднрд╛рд░рддреАрдп рдкреНрд░рд╛рдпрджреНрд╡реАрдк рд╕рд╣рд┐рдд рдЕрдиреЗрдХ рджреЗрд╢ рдЖ рдЧрдпреЗред рдХреНрд╖рд┐рддрд┐, рдЬрд▓, рдкрд╛рд╡рдХ, рдЧрдЧрди рдФрд░ рд╕рдореАрд░ рдЗрди рдкрд╖реНрдЯреБрдЪрддрддреНрд╡реЛрдВ рдореЗрдВ рд╕рдиреНрддреБрд▓рди рдмрдирд╛рдП рд░рдЦрдХрд░ рдкреНрд░рд╛рдЫрддрд┐рдХ рдЖрдкрджрд╛рдУрдВ рд╕реЗ рдмрдЪрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕рдХреЗ рд╡рд┐рдкрд░реАрдд рдЕрд╕рдиреНрддреБрд▓рд┐рдд рдкрд╖реНрдЯреНрдЪрддрддреНрд╡реЛрдВ рд╕реЗ рд╕реГрд╖реНрдЯрд┐ рд╡рд┐рдирд╖реНрдЯ рд╣реЛ рд╕рдХрддреА рд╣реИ?

рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рд╖рдпреЗ рдкреНрд░рд╛рдЪреАрдирдорддрдореН
рдкреНрд░рд╛рдЪреАрдирдГ рд╖рд┐рднрд┐рдГ рдЕрдкрд┐ рд╕реНрд╡рд╕реНрд╡рдЧреНрд░рдиреНрдереЗрд╖реБ рднреВрдХрдореНрдкреЛрд▓реНрд▓реЗрдЦрдГ рдЫрдд: рдпреЗрди рд╕реНрдкрд╖реНрдЯрдВ рднрд╡рддрд┐ рдпрддреН рднреВрдХрдореНрдкрд╛рдГ рдкреНрд░рд╛рдЪреАрдирдХрд╛рд▓реЗрд╜рдкрд┐ рдЖрдпрд╛рдиреНрддрд┐ рд╕реНрдорд╛
рдпрдерд╛-
рд╡рд░рд╛рд╣рд╕рдВрд╣рд┐рддрд╛рдпрд╛рдореН
рдХреНрд╖рд┐рддрд┐рдХрдореНрдкрдорд╛рд╣реБрд░реЗрдХреЗ рдорд╣реНрдпрдиреНрддрд░реНрдЬрд▓рдирд┐рд╡рд╛рд╕рд┐рд╕рддреНрддреНрд╡рдХреГрддрдореН
рднреВрднрд╛рд░рдЦрд┐рдиреНрдирджрд┐рдЧреНрдЧрдЬрдирд┐рдГ рд╢реНрд╡рд╛рд╕рд╕рдореБрджреНрднрд╡рдВ рдЪрд╛рдиреНрдпреЗред
рдЕрдирд┐рд▓реЛрд╜рдирд┐рд▓реЗрди рдирд┐рд╣рд┐рддрдГ рдХреНрд╖рд┐рддреМ рдкрддрдиреН рд╕рд╕реНрд╡рдирдВ рдХрд░реЛрддреНрдпрдиреНрдпреЗ
рдХреЗрдЪрд┐рддреН рддреНрд╡рджреГрд╖реНрдЯрдХрд╛рд░рд┐рддрдорд┐рджрдордиреНрдпреЗ рдкреНрд░рд╛рд╣реБрд░рд╛рдЪрд╛рд░реНрдпрд╛рдГредред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рдордпреВрд░рдЪрд┐рддреНрд░реЗ
рдХрджрд╛рдЪрд┐рддреН рднреВрдХрдореНрдкрдГ рд╢реНрд░реЗрдпрд╕реЗрд╜рдкрд┐ рдХрд▓реНрдкрддреЗред рдПрддрд╛рджреГрд╢рд╛рдГ рдЕрдкрд┐ рдЙрд▓реНрд▓реЗрдЦрд╛рдГ рдЕрд╕реНрдорд╛рдХрдВ рд╕рд╛рд╣рд┐рддреНрдпреЗ рд╕рдореБрдкрд▓рднреНрдпрдиреНрддреЗ рдпрдерд╛ рд╡рд╛рд░реБрдгрдордгреНрдбрд▓рдореМрд╢рдирд╕реЗ-
рдкреНрд░рддреАрдЪреНрдпрд╛рдВ рдпрджрд┐ рдХрдореНрдкреЗрдд рд╡рд╛рд░реБрдгреЗ рд╕рдкреНрддрдХреЗ рдЧрдгреЗ,
рджреНрд╡рд┐рддреАрдпрдпрд╛рдореЗ рд░рд╛рддреНрд░реМ рддреБ рддреГрддреАрдпреЗ рд╡рд╛рд░реБрдгрдВ рд╕реНрдореГрддрдореНред
рдЕрддреНрд░ рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рд╢реНрдЪ рдорд╣рддреА рд╢рд╕реНрдпрд╡реГрджреНрдзрд┐рд╕реНрддрдереИрд╡ рдЪ,
рдкреНрд░рдЬреНрдЮрд╛ рдорд╛рд░реНрдорд░рддрд╛рд╢реНрдЪреИрд╡ рднрдпрд░реЛрдЧрд╡рд┐рд╡рд░реНрдЬрд┐рддрд╛рдГ редред
рдЙрд▓реНрдХрд╛рднреВрдХрдореНрдкрджрд┐рдЧреНрджрд╛рд╣рд╕рдореНрднрд╡рдГ рд╢рд╕реНрдпрд╡реГрджреНрдзрдпреЗред
рдХреНрд╖реЗрдорд╛рд░реЛрдЧреНрдпрд╕реБрднрд┐рдХреНрд╖рд╛рд░реНрде рд╡реГрд╖реНрдЯрдпреЗ рдЪ рд╕реБрдЦрд╛рдп рдЪред
рднреВрдХрдореНрдкрд╕рдорд╛ рдПрд╡ рдЕрдЧреНрдирд┐рдХрдореНрдкрдГ, рд╡рд╛рдпреБрдХрдореНрдкрдГ, рдЕрдореНрдмреБрдХрдореНрдкрдГ рдЗрддреНрдпреЗрд╡рдордиреНрдпреЗрд╜рдкрд┐ рднрд╡рдиреНрддрд┐ред

Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ Summary Translation in Hindi and English

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдп-
рд╣рдорд╛рд░реЗ рд╡рд╛рддрд╛рд╡рд░рдг рдореЗрдВ рднреМрддрд┐рдХ рд╕реБрдЦ-рд╕рд╛рдзрдиреЛрдВ рдХреЗ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рдЕрдиреЗрдХреЛрдВ рдЖрдкрджрд╛рдП! рднреА рд▓рдЧреА рд░рд╣рддреА рд╣реИрдВред рдкреНрд░рд╛рдХреГрддрд┐рдХ рдЖрдкрджрд╛рдП! рдЬреАрд╡рди рдХреЛ рдЕрд╕реНрдд-рд╡реНрдпрд╕реНрдд рдХрд░ рджреЗрддреА рд╣реИрдВред рдХрднреА рдХрд┐рд╕реА рдорд╣рд╛рдорд╛рд░реА рдХреА рдЖрдкрджрд╛, рдмрд╛рдврд╝ рддрдерд╛ рд╕реВрдЦреЗ рдХреА рдЖрдкрджрд╛ рдпрд╛ рддреВрдлрд╛рди рдХреЗ рд░реВрдк рдореЗрдВ рднрдпрдЩреНрдХрд░ рдкреНрд░рд▓рдЩреНрдХрд░ рдкреНрд░рд▓рдп-рдпреЗ рд╕рдм рд╣рдо рдЕрдкрдиреЗ рдЬреАрд╡рди рдореЗрдВ рджреЗрдЦрддреЗ рддрдерд╛ рд╕реБрдирддреЗ рд░рд╣рддреЗ рд╣реИрдВред рднреВрдХрдореНрдк рднреА рдРрд╕реА рд╣реА рдЖрдкрджрд╛ рд╣реИ, рдЬрд┐рд╕ рдкрд░ рдпрд╣рд╛рдБ рджреГрд╖реНрдЯрд┐рдкрд╛рдд рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕ рдкрд╛рда рдХреЗ рдорд╛рдзреНрдпрдо рд╕реЗ рдпрд╣ рдмрддрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ рдХрд┐ рдХрд┐рд╕реА рднреА рдЖрдкрджрд╛ рдореЗрдВ рдмрд┐рдирд╛ рдХрд┐рд╕реА рдШрдмрд░рд╛рд╣рдЯ рдХреЗ, рд╣рд┐рдореНрдордд рдХреЗ рд╕рд╛рде рдХрд┐рд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╣рдо рдЕрдкрдиреА рд╕реБрд░рдХреНрд╖рд╛ рд╕реНрд╡рдпрдВ рдХрд░ рд╕рдХрддреЗ рд╣реИрдВред

(1)

рдПрдХреЛрддреНрддрд░ рджреНрд╡рд┐рд╕рд╣рд╕реНрд░рдЦреАрд╖реНрдЯрд╛рдмреНрджреЗ (2001 рдИрд╕реНрд╡реАрдпреЗ рд╡рд░реНрд╖реЗ) рдЧрдгрддрдиреНрддреНрд░-рджрд┐рд╡рд╕-рдкрд░реНрд╡рдгрд┐ рдпрджрд╛ рд╕рдордЧреНрд░рдордкрд┐ рднрд╛рд░рддрд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░ рдиреГрддреНрдпрдЧреАрддрд╡рд╛рджрд┐рддреНрд░рд╛рдгрд╛рдореН рдЙрд▓реНрд▓рд╛рд╕реЗ рдордЧреНрдирдорд╛рд╕реАрддреН рддрджрд╛рдХрд╕реНрдорд╛рджреЗрд╡ рдЧреБрд░реНрдЬрд░- рд░рд╛рдЬреНрдпрдВ рдкрд░реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдВ, рд╡рд┐рдкрд░реНрдпрд╕реНрддрдореН, рдХреНрд░рдиреНрджрдирд╡рд┐рдХрд▓рдВ рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдЮреНрдЪ рдЬрд╛рддрдореНред рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрдп рджрд╛рд░реБрдг-рд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рд╕рдорд╕реНрддрдордкрд┐ рдЧреБрд░реНрдЬрд░рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реЗрдг рдЪ рдХрдЪреНрдЫрдЬрдирдкрджрдВ рдзреНрд╡рдВрд╕рд╛рд╡рд╢реЗрд╖реБ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрд┐рддрд╡рддреАред рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрдп рдХреЗрдиреНрджреНрд░рднреВрддрдВ рднреБрдЬрдирдЧрд░рдВ рддреБ рдореГрддреНрддрд┐рдХрд╛рдХреНрд░реАрдбрдирдХрдорд┐рд╡ рдЦрдгреНрдбрдЦрдгреНрдбрдореН рдЬрд╛рддрдореНред рдмрд╣реБрднреВрдорд┐рдХрд╛рдирд┐ рднрд╡рдирд╛рдирд┐ рдХреНрд╖рдгреЗрдиреИрд╡ рдзрд░рд╛рд╢рд╛рдпреАрдирд┐ рдЬрд╛рддрд╛рдирд┐ред рдЙрддреНрдЦрд╛рддрд╛ рд╡рд┐рджреНрдпреБрджреНрджреАрдкрд╕реНрддрдореНрднрд╛рдГред рд╡рд┐рд╢реАрд░реНрдгрд╛рдГ рдЧреГрд╣рд╕реЛрдкрд╛рди-рдорд╛рд░реНрдЧрд╛рдГред рдлрд╛рд▓рджреНрд╡рдпреЗ рд╡рд┐рднрдХреНрддрд╛ рднреВрдорд┐рдГред рднреВрдорд┐рдЧ рджреБрдкрд░рд┐ рдирд┐рд╕реНрд╕рд░рдиреНрддреАрднрд┐рдГ рджреБрд░реНрд╡рд╛рд░-рдЬрд▓рдзрд╛рд░рд╛рднрд┐рдГ рдорд╣рд╛рдкреНрд▓рд╛рд╡рдирджреГрд╢реНрдпрдореН рдЙрдкрд╕реНрдерд┐рддрдореНред рд╕рд╣рд╕реНрд░рдорд┐рддрд╛рдГ рдкреНрд░рд╛рдгрд┐рдирд╕реНрддреБ рдХреНрд╖рдгреЗрдиреИрд╡ рдореГрддрд╛рдГред рдзреНрд╡рд╕реНрддрднрд╡рдиреЗрд╖реБ рд╕рдореНрдкреАрдбрд┐рддрд╛ рд╕рд╣рд╕реНрд░рд╢реЛрд╜рдиреНрдпреЗ рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛рд░реНрдердВ рдХрд░реБрдгрдХрд░реБрдгрдВ рдХреНрд░рдиреНрджрдиреНрддрд┐ рд╕реНрдоред рд╣рд╛ рджреИрд╡! рдХреНрд╖реБрддреНрдХреНрд╖рд╛рдордХрдгреНрдард╛рдГ рдореГрддрдкреНрд░рд╛рдпрд╛рдГ рдХреЗрдЪрди рд╢рд┐рд╢рд╡рд╕реНрддреБ рдИрд╢реНрд╡рд░рдХреГрдкрдпрд╛ рдПрд╡ рджреНрд╡рд┐рддреНрд░рд╛рдгрд┐ рджрд┐рдирд╛рдирд┐ рдЬреАрд╡рдирдВ рдзрд╛рд░рд┐рддрд╡рдиреНрддрдГред

рдЗрдпрдорд╛рд╕реАрддреН рднреИрд░рд╡рд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ рдХрдЪреНрдЫ-рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрдпред рдкрдЮреНрдЪреЛрддреНрддрд░-рджреНрд╡рд┐рд╕рд╣рд╕реНрд░рдЦреАрд╖реНрдЯрд╛рдмреНрджреЗ (2005 рдИрд╕реНрд╡реАрдпреЗ рд╡рд░реНрд╖реЗ) рдЕрдкрд┐ рдХрд╢реНрдореАрд░-рдкреНрд░рд╛рдиреНрддреЗ рдкрд╛рдХрд┐рд╕реНрддрд╛рди-рджреЗрд╢реЗ рдЪ рдзрд░рд╛рдпрд╛рдГ рдорд╣рддреНрдХрдореНрдкрдирдВ рдЬрд╛рддрдореНред рдпрд╕реНрдорд╛рддреНрдХрд╛рд░рдгрд╛рддреН рд▓рдХреНрд╖рдкрд░рд┐рдорд┐рддрд╛рдГ рдЬрдирд╛рдГ рдЕрдХрд╛рд▓рдХрд╛рд▓рдХрд╡рд▓рд┐рддрд╛рдГред рдкреГрдереНрд╡реА рдХрд╕реНрдорд╛рддреНрдкреНрд░рдХрдореНрдкрддреЗ рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХрд╛рдГ рдЗрддрд┐ рд╡рд┐рд╖рдпреЗ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ рдпрддреН рдкреГрдерд┐рд╡реНрдпрд╛ рдЕрдиреНрддрд░реНрдЧрд░реНрднреЗ рд╡рд┐рджреНрдпрдорд╛рдирд╛рдГ рдмреГрд╣рддреНрдпрдГ рдкрд╛рд╖рд╛рдг-рд╢рд┐рд▓рд╛рдГ рдпрджрд╛ рд╕рдВрдШрд░реНрд╖рдгрд╡рд╢рд╛рддреН рддреНрд░реБрдЯреНрдпрдиреНрддрд┐ рддрджрд╛ рдЬрд╛рдпрддреЗ рднреАрд╖рдгрдВ рд╕рдВрд╕реНрдЦрд▓рдирдореН, рд╕рдВрд╕реНрдЦрд▓рдирдЬрдиреНрдп рдХрдореНрдкрдирдЮреНрдЪред рддрджреИрд╡ рднрдпрд╛рд╡рд╣рдХрдореНрдкрдирдВ рдзрд░рд╛рдпрд╛рдГ рдЙрдкрд░рд┐рддрд▓рдордкреНрдпрд╛рдЧрддреНрдп рдорд╣рд╛рдХрдореНрдкрдирдВ рдЬрдирдпрддрд┐ рдпреЗрди рдорд╣рд╛рд╡рд┐рдирд╛рд╢рджреГрд╢реНрдп рд╕рдореБрддреНрдкрджреНрдпрддреЗред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде:
рдкрд░реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдореН – рдкрд░рд┐рдд:рд╡реНрдпрд╛рдХреБрд▓рдореН (рдЪрд╛рд░реЛрдВ рдУрд░ рд╕реЗ рдмреЗрдЪреИрди)
рд╡рд┐рдкрд░реНрдпрд╕реНрддрдореН – рдЕрд╕реНрддрд╡реНрдпрд╕реНрддрдореН (рдЕрд╕реНрддрд╡реНрдпрд╕реНрдд)
рд╡рд┐рдкрдиреНрдирдореН – рд╡рд┐рдкрдирд┐рдпреБрдХреНрддрдореН (рд╡рд┐рдкрдирд┐рдЧреНрд░рд╕реНрдд) рдореБрд╕реАрдмрдд рдореЗрдВ
рджрд╛рд░реБрдгрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛ – рднрдпрдЯрд░рддреНрд░рд╛рд╕рдГ (рднрдпрдпреБрдХреНрдд)
рдорд╡рдВрд╕рд╛рд╡рд╢реЗрд╖реБ – рдирд╛рд╢реЛрдкрд░рд╛рдиреНрддрдореН рдЕрд╡рд╢рд┐рд╖реНрдЯреЗрд╖реБ (рд╡рд┐рдирд╛рд╢ рдХреЗ рдмрд╛рдж рдмрдЪреА рд╣реБрдИ рд╡рд╕реНрддреБ)
рдореГрдирд┐рдХрд╛рд╡рдбрдирдХрдорд┐рд╡ – рдореГрдирд┐рдХрд╛рдпрд╛рдГ рд╡реИрдбрдирдХрдореН рдЗрд╡ (рдорд┐рдЯреНрдЯреА рдХреЗ рдЦрд┐рд▓реМрдиреЗ рдХреЗ рд╕рдорд╛рди)
рдмрд╣реБрднреВрдорд┐рдХрд╛рдирд┐ рднрд╡рдирд╛рдирд┐ – рдмрд╣рд╡рдГ рднреВрдорд┐рдХрд╛рдГ рдпреЗрд╖реБ рддрд╛рдирд┐ рднрд╡рдирд╛рдирд┐ (рдмрд╣реБрдордВрдЬрд┐рд▓реЗ рдордХрд╛рди)
рдЙрддреНрдЦрд╛рддрд╛рдГ – рдЙрддреНрдкрд╛рдЯрд┐рддрд╛рдГ (рдЙрдЦрд╛рдбрд╝реЗ рдЧрдпреЗ)
рд╡рд┐рд╢реАрд░реНрдгрд╛рдГ – рдирд╖реНрдЯрд╛рдГ (рдмрд┐рдЦрд░ рдЧрдпреЗ)
рдлрд╛рд▓рджреНрд╡рдпреЗ – рдЦрдгреНрдбрджреНрд╡рдпреЗ (рджреЛ рдЦрдгреНрдбреЛрдВ рдореЗрдВ)
рдирд┐рд╕реНрд╕рд░рдиреНрддреАрднрд┐рдГ – рдирд┐рд░реНрдЧрдЪреНрдЫрдиреНрддреАрднрд┐рдГ (рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣реБрдИ)
рджреБрд░реНрд╡рд╛рд░рдГ – рджреБрдГрдЦреЗрди рдирд┐рд╡рд╛рд░рдпрд┐рддреБрдВ рдпреЛрдЧреНрдпрдГ (рдЬрд┐рдирдХреЛ рд╣рдЯрд╛рдирд╛ рдХрдард┐рди рд╣реИ)
рдорд╣рд╛рдкреНрд▓рд╛рд╡рдирдореН – рдорд╣рддреН рдкреНрд▓рд╛рд╡рдирдореН (рд╡рд┐рд╢рд╛рд▓ рдмрд╛рдврд╝)
рдХреНрд╖реБрддреНрдХреНрд╖рд╛рдордХрдгреНрдардГ – рдХреНрд╖реБрдзрд╛ рдХреНрд╖рд╛рдордГ рдХрдгреНрдард╛рдГ рдпреЗрд╖рд╛рдореН рддреЗ (рднреВрдЦ рд╕реЗ рджреБрд░реНрдмрд▓ рдХрдгреНрда рд╡рд╛рд▓реЗ)
рдХрд╛рд▓рдХрд╡рд▓рд┐рддрд╛рдГ – рджрд┐рд╡рдВрдЧрддрд╛рдГ (рдореГрддреНрдпреБ рдХреЛ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рд╣реБрдП)
рд╕рдВрд╕реНрдЦрд▓рдирдореН – рд╡рд┐рдЪрд▓рдирдореН (рд╕реНрдерд╛рди рд╕реЗ рд╣рдЯрдирд╛)
рдЬрдирдпрддрд┐ – рдЙрддреНрдкрдирдВ рдХрд░реЛрддрд┐ (рдЙрддреНрдкрдиреНрди рдХрд░рддреА рд╣реИ)

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде – рд╕рдиреН 2001 рдИ. рдореЗрдВ рдЧрдгрддрдиреНрддреНрд░ рджрд┐рд╡рд╕ рд╕рдорд╛рд░реЛрд╣ рдкрд░ рдЬрдм рдкреВрд░рд╛ рднрд╛рд░рдд рдиреГрддреНрдп-рдЧреАрдд-рд╕рдВрдЧреАрдд рдЖрджрд┐ рдХреЗ рдЙрд▓реНрд▓рд╛рд╕ (рд╣рд░реНрд╖) рдореЗрдВ рдордЧреНрди рдерд╛, рддрднреА рдЕрдХрд╕реНрдорд╛рддреН рдЧреБрдЬрд░рд╛рдд рд░рд╛рдЬреНрдп рдкреВрд░реА рддрд░рд╣ рд╡реНрдпрд╛рдХреБрд▓, рдЕрд╕реНрдд-рд╡реНрдпрд╕реНрдд, рдХрд░реБрдгрд╛ рдЪреАрдЦреЛрдВ рд╕реЗ рдШрд┐рд░рд╛ рд╣реБрдЖ рдФрд░ рдЖрдкрджрд╛ рд╕реЗ рдЧреНрд░рд╕реНрдд рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ред рднреВрдХрдореНрдк рдХреА рднрдВрдпрдХрд░ рдЖрдкрджрд╛ рдиреЗ рд╕рд╛рд░реЗ рдЧреБрдЬрд░рд╛рдд рдХреЛ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рд░реВрдк рд╕реЗ рдХрдЪреНрдЫ рдЬрд┐рд▓реЗ рдХреЛ рдЦрдгреНрдбрд╣рд░реЛрдВ рдореЗрдВ рдмрджрд▓ рджрд┐рдпрд╛ред рднреВрдХрдореНрдк рдХрд╛ рдХреЗрдВрджреНрд░ рднреБрдЬ рдирдЧрд░ рддреЛ рдорд┐рдЯреНрдЯреА рдХреЗ рдЦрд┐рд▓реМрдиреЗ рдХреА рднрд╛рдВрддрд┐ рдЪрдХрдирд╛рдЪреВрд░ рдХрд░ рдЧрдпрд╛ред рдмрд╣реБрдордВрдЬрд┐рд▓реЗ рднрд╡рди рдХреНрд╖рдг-рднрд░ рдореЗрдВ рдзрд░рд╛рд╢рд╛рдпреА рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ред рдмрд┐рдЬрд▓реА рдХреЗ рдЦрдореНрднреЗ рдЙрдЦрдбрд╝ рдЧрдПред рдШрд░ рдХреА рд╕реАрдврд╝рд┐рдпрд╛рдБ рд╡ рд░рд╛рд╕реНрддреЗ рдмрд┐рдЦрд░ рдЧрдПред рдзрд░рддреА рджреЛ рднрд╛рдЧреЛрдВ рдореЗрдВ рдмрдЯреЕрдЧрдИред рдзрд░рддреА рдХреЗ рдЕрдиреНрджрд░ рд╕реЗ рдирд┐рдХрд▓рддреА рд╣реБрдИ рджреБрд░реНрдирд┐рд╡рд╛рд░ рдЬрд▓рдзрд╛рд░рд╛рдУрдВ рд╕реЗ рдмрд╛рдврд╝ рдХрд╛ рджреГрд╢реНрдп рдЙрдкрд╕реНрдерд┐рдд рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ред рд╣рдЬрд╛рд░реЛрдВ рдкреНрд░рд╛рдгреА рддреЛ рдХреНрд╖рдг-рднрд░ рдореЗрдВ рд╣реА рдорд░ рдЧрдПред рдЯреВрдЯреЗ рд╣реБрдП рднрд╡рдиреЛрдВ рдореЗрдВ рджрдмреЗ (рдлрд╕реЗ) рд╣реБрдП рд╣рдЬрд╛рд░реЛрдВ рджреВрд╕рд░реЗ рд▓реЛрдЧ рд╕рд╣рд╛рдпрддрд╛ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдХрд░реБрдг рд╕реНрд╡рд░ рдкреБрдХрд╛рд░ рд░рд╣реЗ рдереЗред рд╣рд╛ рджреИрд╡ рднреВрдЦ рд╕реЗ рд╕реВрдЦреЗ (рджреБрдмрд▓реЗ) рд╣реБрдП рдЧрд▓реЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рдХреБрдЫ рдмрдЪреНрдЪреЗ рддреЛ рдИрд╢реНрд╡рд░ рдХреА рдХреГрдкрд╛ рд╕реЗ рд╣реА рджреЛ-рддреАрди рджрд┐рдиреЛрдВ рддрдХ рдЬреАрд╡рд┐рдд рд░рд╣ рдкрд╛рдпреЗред

рдпрд╣ рдереА рдХрдЪреНрдЫ рдХреЗ рднреВрдХрдореНрдк рдХреА рднрдВрдпрдХрд░ (рднреАрд╖рдг) рдЖрдкрджрд╛ред рд╕рдиреН 2005 рдИ. рдореЗрдВ рднреА рдХрд╢реНрдореАрд░ рдкреНрд░рд╛рдВрдд рдореЗ рдФрд░ рдкрд╛рдХрд┐рд╕реНрддрд╛рди рдореЗрдВ рдмрд╣реБрдд рддреЗрдЬ рднреВрдХрдореНрдк рдЖрдпрд╛ рдерд╛ред рдЬрд┐рд╕рдХрд╛рд░рдг рд╕реЗ рд▓рдЧрднрдЧ рдПрдХ рд▓рд╛рдЦ рд▓реЛрдЧ рдЕрдХрд╛рд▓ рдореМрдд рдХреЛ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рд╣реЛ рдЧрдПред рднреВрдорд┐ рдХреНрдпреЛрдВ рдХрд╛рдБрдкрддреА рд╣реИ? рдЗрд╕ рд╡рд┐рд╖рдп рдореЗрдВ рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдХрд╣рддреЗ рд╣реИрдВ рдХрд┐-рдкреГрдереНрд╡реА рдХреЗ рдЖрдВрддрд░рд┐рдХ рднрд╛рдЧ рдореЗрдВ рд╕реНрдерд┐рдд рдмрдбрд╝реА-рдмрдбрд╝реА рдЪрдЯреНрдЯрд╛рдиреЗрдВ (рдкреНрд▓реЗрдЯреЗрдВ) рдЬрдм рдЖрдкрд╕реА рд░рдЧрдбрд╝ рд╕реЗ рдЯреВрдЯрддреА рд╣реИред рддрдм рднрдпрдВрдХрд░ рд╕реНрдЦрд▓рди (рд╕реНрдерд╛рди-рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрди/рд╕рд░рдХрд╛рд╡) рдФрд░ рд╕реНрдЦрд▓рди рд╕реЗ рдХрдореНрдкрди рдЙрддреНрдкрдиреНрди рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рд╡рд╣реАрднрдпрд╛рдирдХ рдХрдореНрдкрди рдкреГрдереНрд╡реА рдХреЗ рдКрдкрд░реА рддрд▓ рдкрд░ рдЖрдХрд░ рднрдпрдВрдХрд░ рдХрдореНрдкрди (рддрд░рдВрдЧреЗрдВ) рдкреИрджрд╛ рдХрд░рддрд╛ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рд╕реЗ рдорд╣рд╛рд╡рд┐рдирд╛рд╢ рдХрд╛ рджреГрд╢реНрдп рдкреИрджрд╛ рд╣реЛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред

(2)

рдЬреНрд╡рд╛рд▓рд╛рдореБрдЦрдкрд░реНрд╡рддрд╛рдирд╛рдВ рд╡рд┐рд╕реНрдлреЛрдЯреИрд░рдкрд┐ рднреВрдХрдореНрдкреЛ рдЬрд╛рдпрдд рдЗрддрд┐ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдЬреНрдЮрд╛рдГред рдкреГрдерд┐рд╡реНрдпрд╛рдГ рдЧрд░реНрднреЗ рд╡рд┐рджреНрдпрдорд╛рдиреЛрд╜рдЧреНрдирд┐рд░реНрдпрджрд╛ рдЦрдирд┐рдЬрдореГрддреНрддрд┐рдХрд╛рд╢рд┐рд▓рд╛рджрд┐рд╕рдЮреНрдЪрдпрдВ рдХреНрд╡рдердпрддрд┐ рддрджрд╛ рддрддреНрд╕рд░реНрд╡рдореЗрд╡ рд▓рд╛рд╡рд╛рд░рд╕рддрд╛рдореН рдЙрдкреЗрддреНрдп рджреБрд░реНрд╡рд╛рд░рдВрдЧрддреНрдпрд╛ рдзрд░рд╛ рдкрд░реНрд╡рдд рд╡рд╛ рд╡рд┐рджрд╛рд░реНрдп рдмрд╣рд┐рдирд┐рд╖реНрдХреНрд░рд╛рдорддрд┐ред рдзреВрдорднрд╕реНрдорд╛рд╡реГрддрдВ рдЬрд╛рдпрддреЗ рддрджрд╛ рдЧрдЧрдирдореНред рд╕реЗрд▓реНрд╕рд┐рдпрд╢-рддрд╛рдк-рдорд╛рддреНрд░рд╛рдпрд╛ рдЕрд╖реНрдЯрд╢рддрд╛рдИрддрд╛рдореБрдкрдЧрддреЛрд╜рдпрдВ рд▓рд╛рд╡рд╛рд░рд╕реЛ рдпрджрд╛ рдирджреАрд╡реЗрдЧреЗрди рдкреНрд░рд╡рд╣рддрд┐ рддрджрд╛ рдкрд╛рд░реНрд╢реНрд╡рд╕реНрдердЧреНрд░рд╛рдорд╛ рдирдЧрд░рд╛рдгрд┐ рд╡рд╛ рддрджреБрджрд░реЗ рдХреНрд╖рдгреЗрдиреИрд╡ рд╕рдорд╛рд╡рд┐рд╢рдиреНрддрд┐ред

рдирд┐рд╣рдиреНрдпрдиреНрддреЗ рдЪ рд╡рд┐рд╡рд╢рд╛рдГ рдкреНрд░рд╛рдгрд┐рдирдГред рдЬреНрд╡рд╛рд▓рд╛рдореБрдЧрд┐рд░рдиреНрдд рдПрддреЗ рдкрд░реНрд╡рддрд╛ рдЕрдкрд┐ рднреАрд╖рдгрдВ рднреВрдХрдореНрдпрдВ рдЬрдирдпрдиреНрддрд┐ред рдпрджреНрдпрдкрд┐ рджреИрд╡рдГ рдкреНрд░рдХреЛрдкреЛ рднреВрдХрдореНрдкреЛ рдирд╛рдо, рддрд╕реНрдпреЛрдкрд╢рдордирд╕реНрдп рди рдХреЛрд╜рдкрд┐ рд╕реНрдерд┐рд░реЛрдкрд╛рдпреЛ рджреГрд╢реНрдпрддреЗред рдкреНрд░рдХреГрддрд┐рд╕рдордХреНрд╖рдорджреНрдпрд╛рдкрд┐ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рдирдЧрд░реНрд╡рд┐рддреЛ рдорд╛рдирд╡рдГ рд╡рд╛рдордирдХрд▓реНрдк рдПрд╡ рддрдерд╛рдкрд┐ рднреВрдХрдореНрдкрд░рд╣рд╕реНрдпрдЬреНрдЮрд╛рдГ рдХрдердпрдиреНрддрд┐ рдпрддреН рдмрд╣реБрднреВрдорд┐рдХрднрд╡рдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рди рдХрд░рдгреАрдпрдореНред рддрдЯрдмрдиреНрдз рдирд┐рд░реНрдорд╛рдп рдмреГрд╣рдиреНрдорд╛рдирдВ рдирджреАрдЬрд▓рдордкрд┐ рдиреИрдХрд╕реНрдорд┐рдиреН рд╕реНрдерд▓реЗ рдкреБрдЮреНрдЬреАрдХрд░рдгреАрдпрдореН рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рдЕрд╕рдиреНрддреБрд▓рдирд╡рд╢рд╛рджреН рднреВрдХрдореНрдкрд╕реНрд╕рдореНрднрд╡рддрд┐ред рд╡рд╕реНрддреБрддрдГ рд╢рд╛рдиреНрддрд╛рдирд┐ рдПрд╡ рдкрдЮреНрдЪрддрддреНрддреНрд╡рд╛рдирд┐ рдХреНрд╖рд┐рддрд┐рдЬрд▓рдкрд╛рд╡рдХрд╕рдореАрд░рдЧрдЧрдирд╛рдирд┐ рднреВрддрд▓рд╕реНрдп рдпреЛрдЧрдХреНрд╖реЗрдорд╛рднреНрдпрд╛рдВ рдХрд▓реНрдкрдиреНрддреЗред рдЕрд╢рд╛рдиреНрддрд╛рдирд┐ рдЦрд▓реБ рддрд╛рдиреНрдпреЗрд╡ рдорд╣рд╛рд╡рд┐рдирд╛рд╢рдореН рдЙрдкрд╕реНрдерд╛рдкрдпрдиреНрддрд┐ред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде:
рднреВрдХрдореНрдкрд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдЬреНрдЮрд╛рдГ – рднреБрд╡рдГ рдХрдореНрдкрдирд░рд╣рд╕реНрдпрд╕реНрдп рдЬреНрдЮрд╛рддрд╛рд░: (рднреВрдорд┐ рдХреЗ рдХрдореНрдкрди рдХреЗ рд░рд╣рд╕реНрдп рдХреЛ рдЬрд╛рдирдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ)
рдЦрдирд┐рдЬрдореН – рдЙрддреНрдЦрдирдирд╛рддреН рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрдВ рджреНрд░рд╡реНрдпрдореН (рднреВрдорд┐ рдХреЛ рдЦреЛрджрдиреЗ рд╕реЗ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рд╡рд╕реНрддреБ)
рдХреНрд╡рдердпрддрд┐ – рдЙрдирдкреНрддрдВ рдХрд░реЛрддрд┐ (рдЙрдмрд╛рд▓рддреА рд╣реИ, рддрдкрд╛рддреА рд╣реИ)
рд╡рд┐рджрд╛рд░реНрдп – рд╡рд┐рджреАрдгрд╖реНрдЯреНрд╡рджреНрд╡ рдЫрддреНрд╡рд╛, рднрд┐рддреНрд╡рд╛ (рдлрд╛рдбрд╝рдХрд░)
рдкрд╛рд░реНрд╢реНрд╡рд╕реНрде-рдЧреНрд░рд╛рдорд╛рдГ – рдирд┐рдХрдЯрд╕реНрдердГ рдЧреНрд░рд╛рдорд╛рдГ (рд╕рдореАрдк рдХреЗ рдЧрд╛рдБрд╡)
рдЙрджрд░реЗ – рдХреБрдХреНрд╖реМ (рдкреЗрдЯ рдореЗрдВ)
рд╕рдорд╛рд╡рд┐рд╢рдиреНрддрд┐ – рдЕрдиреНрддрдГ рдЧрдЪреНрдЫрдиреНрддрд┐ (рд╕рдорд╛ рдЬрд╛рддреА рд╣реИрдВ)
рдЙрдЧрд┐рд░рдиреНрддрдГ – рдкреНрд░рдХрдЯрдпрдиреНрддрдГ (рдкреНрд░рдХрдЯ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП)
рдЙрдкрд╢рдордирд╕реНрдп – рд╢рд╛рдиреНрддреЗрдГ (рд╢рд╛рдиреНрдд рдХрд░рдиреЗ рдХрд╛)
рд╡рд╛рдордирдХрд▓реНрдкрдГ – рд╡рд╛рдордирд╕рджреГрд╢рдГ (рдмреМрдирд╛)
рдирд┐рд░реНрдорд╛рдп – рдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдЫрддреНрд╡рд╛ (рдмрдирд╛рдХрд░)
рдкреБрдЮреНрдЬреАрдХрд░рдгреАрдпрдореН – рд╕рдВрдЧреНрд░рд╣рдгреАрдпрдореН (рдЗрдХрдЯреНрдард╛ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдП)
рдпреЛрдЧрдХреНрд╖реЗрдорд╛рднреНрдпрд╛рдореН – рдЕрдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд╕реНрдп рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд┐рдГ рдпреЛрдЧрдГ, рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд╕реНрдп рд░рдХреНрд╖рдгрдВ рдХреНрд╖реЗрдордГ рддрд╛рднреНрдпрд╛рдореН (рдЕрдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХреА рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд┐ рдпреЛрдЧ рд╣реИ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХреА рд░рдХреНрд╖рд╛ рдХреНрд╖реЗрдо рд╣реИ-рдЙрди рджреЛрдиреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП)

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде- рднреВрдХрдореНрдк рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдЬреНрдЮ рдХрд╣рддреЗ рд╣реИ рдХрд┐ …….. рдкрд╡рдВрддреЛ рдХреЗ рд╡рд┐рд╕реНрдлрд╛рдЯрд╛ рд╕реЗ рднреА …….. рднреАрддрд░ рд╕реНрдерд┐рдд рдЕрдЧреНрдирд┐ рдЬрдм рдЦрдирд┐рд▓-рдорд┐рдЯреНрдЯреА рдЪрдЯреНрдЯрд╛рдиреЛрдВ рдЖрджрд┐ рдХреЛ рдПрдХ рд╕рд╛рде рджрд╣рдХрд╛рддреА рд╣реИ рддрдм рд╡рд╣ рд╕рд╛рд░рд╛ рд▓рд╛рд╡рд╛ рдмрдирдХрд░ рдЕрдирд┐рд╡рд╛рд░рд╡реАрдп рдЧрддрд┐ (рд╡реЗрдЧ) рд╕реЗ рдзрд░рддреА рдпрд╛ рдкрд░реНрд╡рдд рдХреЛ рдлрд╛рдбрд╝рдХрд░ рдмрд╛рд╣рд░ рдирд┐рдХрд╛рд▓рддрд╛ рд╣реИ рддрдм рдЖрдХрд╛рд╢ рдзреБрдПрдБ рддрдерд╛ рд░рд╛рдЦ рд╕реЗ рдврдХ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИред рд╕реЗрд▓реНрд╕рд┐рдпрд╕ рддрд╛рдк рдХреА рдорд╛рддреНрд░рд╛ 800 рдбрд┐рдЧреНрд░реА рд╣реЛрдиреЗ рдкрд░ рд▓рд╛рд╡рд╛ рдЬрдм рдирджреА рдХреЗ рд╡реЗрдЧ (рд░рдлреНрддрд╛рд░) рд╕реЗ рдмрд╣рддрд╛ рд╣реИ рддрдм рдкрд╛рд╕ рдореЗрдВ рд╕реНрдерд┐рдд рдЧрд╛рдВрд╡ рдпрд╛ рд╢рд╣рд░ рдЙрд╕рдХреЗ рдкреЗрдЯ (рдЧрд░реНрдн) рдореЗрдВ рдХреНрд╖рдгрднрд░ рдореЗрдВ рд╣реА рд╕рдорд╛ рдЬрд╛рддреЗ рд╣реИрдВред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 10 рднреВрдХрдВрдкрд╡рд┐рднреАрд╖рд┐рдХрд╛

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде – рдФрд░ рд╡рд┐рд╡рд╢ рдкреНрд░рд╛рдгреА рдорд╛рд░реЗ рдЬрд╛рддреЗ рд╣реИред рдЬреНрд╡рд╛рд▓рд╛ рдХреЛ рдЙрдЧрд▓рддреЗ рд╣реБрдП рдпреЗ рдкрд░реНрд╡рдд рднреА рднрдпрдВрдХрд░ рднреВрдХрдореНрдк рдЙрддреНрдкрдиреНрди рдХрд░ рджреЗрддреЗ рд╣реИред рдпрджреНрдпрдкрд┐ рднреВрдХрдореНрдк рднрд╛рдЧреНрдп рдХрд╛ рдкреНрд░рдХреЛрдк рд╣реИред рдЗрд╕реЗ рд╢рд╛рдиреНрдд рдХрд░рдиреЗ рдХрд╛ рдХреЛрдИ рднреА рд╕реНрдерд╛рдпреА рдЙрдкрд╛рдп рджрд┐рдЦрд╛рдИ рдирд╣реАрдВ рджреЗрддрд╛ рд╣реИред рдкреНрд░рдХрддрд┐ рдХреЗ рд╕рд╛рдордиреЗ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдХреЗ рдШрдордгреНрдб рд╡рд╛рд▓рд╛ рдорд╛рдирд╡ рдЖрдЬ рднреА рдмреМрдирд╛ рд╣реА рд╣реИ рдлрд┐рд░ рднреА рднреВрдХрдореНрдк рдХрд╛ рд░рд╣рд╕реНрдп рдЬрд╛рдирдиреЗ рд╡рд╛рд▓реЗ рд╡реИрдЬреНрдЮрд╛рдирд┐рдХ рдХрд╣рддреЗ рд╣реИ рдХрд┐ рдмрд╣реБрдордВрдЬрд┐рд▓рд╛ рднрд╡рдиреЛ рдХрд╛ рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдирд╣реАрдВ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рддрдЯ рдХреЛ рдмрд╛рдБрдзрдХрд░ (рдмрд╛рдБрдз) рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг рдХреЗ рд▓рд┐рдП рдирджреА рдХрд╛ рдЬрд▓ рднреА рдПрдХ рд╕реНрдерд╛рди рдкрд░ рд╕рдЮреНрдЪрд┐рдд рдирд╣реАрдВ рдХрд░рдирд╛ рдЪрд╛рд╣рд┐рдПред рдЕрдиреНрдпрдерд╛ рдЕрд╕рдВрддреБрд▓рди рдХреЗ рдХрд╛рд░рдг рднреВрдХрдореНрдк рдкреИрджрд╛ рд╣реЛ рд╕рдХрддреЗ рд╣реИрдВ рд╡рд╕реНрддреБрддрдГ рдкрдЮреНрдЪрддрддреНрд╡- ‘рдкреГрдереНрд╡реА,рдЬрд▓, рдЕрдЧреНрдирд┐, рд╡рд╛рдпреБ рддрдерд╛ рдЖрдХрд╛рд╢’ рд╢рд╛рдиреНрдд рд░рд╣рдХрд░ рд╣реА рднреВрддрд▓ рдХрд╛ рдпреЛрдЧ (рдЕрдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХреА рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд┐) рддрдерд╛ рдХреНрд╖реЗрдо (рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХреА рд░рдХреНрд╖рд╛) рдХрд░ рд╕рдХрддреЗ рд╣реИрдВ рд╡реЗ (рдкрдЮреНрдЪрддрддреНрд╡) рд╣реА рдЕрд╢рд╛рдВрдд рд╣реЛрдХрд░ рдорд╣рд╛рд╡рд┐рдирд╛рд╢ рдХреЛ рдкреИрджрд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реИрдВред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

Detailed, Step-by-Step NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ Questions and Answers were solved by Expert Teachers as per NCERT (CBSE) Book guidelines covering each topic in chapter to ensure complete preparation.

Shemushi Sanskrit Class 10 Solutions Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рдЕрднреНрдпрд╛рд╕рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 1.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддрд╛рдирд╛рдВ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдирд╛рдореН рдЙрддреНрддрд░рд╛рдгрд┐ рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрднрд╛рд╖рдпрд╛ рд▓рд┐рдЦрдд

(рдХ) рдХреГрд╖рдХрдГ рдХрд┐рдВ рдХрд░реЛрддрд┐ рд╕реНрдо?
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреГрд╖рдХ: рдмрд▓реАрд╡рд░реНрджрд╛рднреНрдпрд╛рдВ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдХрд░реНрд╖рдгрдВ рдХрд░реЛрддрд┐ рд╕реНрдоред

(рдЦ) рдорд╛рддрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рдХрд┐рдорд░реНрде рдЕрд╢реНрд░реВрдгрд┐ рдореБрдЮреНрдЪрддрд┐ рд╕реНрдо?
рдЙрддреНрддрд░:
рдорд╛рддрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рддрдВ рджреБрд░реНрдмрд▓рдВ рд╡реГрд╖рднрдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдЕрд╢реНрд░реВрдгрд┐ рдореБрдЮреНрдЪрддрд┐ рд╕реНрдоред

(рдЧ) рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рдЗрдиреНрджреНрд░рд╕реНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирд╕реНрдп рдХрд┐рдореБрддреНрддрд░рдВ рджрджрд╛рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рдЗрдиреНрджреНрд░рд╕реНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирд╕реНрдп рдЙрддреНрддрд░рдВ рджрджрд╛рддрд┐ рдпрддреН, рджреБрд░реНрдмрд▓реЗ рд╕реБрддреЗ рдорд╛рддреБрдГ рдЕрдзрд┐рдХрд╛ рдХреГрдкрд╛ рд╕рд╣рдЬреИрд╡ред

(рдШ) рдорд╛рддреБрдГ рдЕрдзрд┐рдХрд╛ рдХреГрдкрд╛ рдХрд╕реНрдорд┐рдиреН рднрд╡рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдорд╛рддреБрдГ рдЕрдзрд┐рдХрд╛ рдХреГрдкрд╛ рджреБрд░реНрдмрд▓реЗ рд╕реБрддреЗ рднрд╡рддрд┐ред

(рдЩ) рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ рджреБрд░реНрдмрд▓рд╡реГрд╖рднрд╕реНрдп рдХрд╖реНрдЯрд╛рдирд┐ рдЕрдкрд╛рдХрд░реНрддреБрдореН рдХрд┐ рдХреГрддрд╡рд╛рдиреН?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ рджреБрд░реНрдмрд▓рд╡реГрд╖рднрд╕реНрдп рдХрд╖реНрдЯрд╛рдирд┐ рдЕрдкрд╛рдХрд░реНрддреБрдореН рдкреНрд░рд╡рд░реНрд╖рдГ (рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рдГ ) рдХреГрддрд╡рд╛рдиреНред

(рдЪ) рдЬрдирдиреА рдХреАрджреГрд╢реА рднрд╡рддрд┐?
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдп рд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ рднрд╡рддрд┐ред

(рдЫ) рдкрд╛рдареЗрд╜рд╕реНрдорд┐рдиреН рдХрдпреЛрдГ рд╕рдВрд╡рд╛рджрдГ рд╡рд┐рджреНрдпрддреЗ?
рдЙрддреНрддрд░:
рдкрд╛рдареЗрд╜рд╕реНрдорд┐рдиреН рд╕реБрд░рднреАрдиреНрджреНрд░рдпреЛрдГ рд╕рдВрд╡рд╛рдж: рд╡рд┐рдпрддреЗ?

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 2.
‘рдХ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рджрддреНрддрд╛рдирд╛рдВ рдкрджрд╛рдирд╛рдВ рдореЗрд▓рдирдВ ‘рдЦ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рджрддреНрддреИрдГ рд╕рдорд╛рдирд╛рд░реНрдердХрдкрджреИрдГ рдХреБрд░реБрдд

рдХ рд╕реНрддрдореНрдн – рдЦ рд╕реНрддрдореНрдн
(рдХ) рдХреГрдЪреНрдЫреНрд░реЗрдг – (i) рд╡реГрд╖рднрдГ
(рдЦ) рдЪрдХреНрд╖реБрднреНрдпрд╛рдореН – (ii) рд╡рд╛рд╕рд╡рдГ
(рдЧ) рдЬрд╡реЗрди – (iii) рдиреЗрддреНрд░рд╛рднреНрдпрд╛рдореН
(рдШ) рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ – (iv) рдЕрдЪрд┐рд░рдореН
(рдЩ) рдкреБрддреНрд░рд╛рдГ – (v) рджреНрд░реБрддрдЧрддреНрдпрд╛
(рдЪ) рд╢реАрдШреНрд░рдореН – (vi) рдХрд╛рдард┐рдиреНрдпреЗрди
(рдЫ) рдмрд▓реАрд╡рд░реНрджрдГ – (vii) рд╕реБрддрд╛рдГ
рдЙрддреНрддрд░:
(рдХ) рдХреГрдЪреНрдЫреНрд░реЗрдг – рдХрд╛рдард┐рдирдпреЗрдиреН
(рдЦ) рдЪрдХреНрд╖реБрднреНрдпрд╛рдореН – рдиреЗрддреНрд░рд╛рднреНрдпрд╛рдореН
(рдЧ) рдЬрд╡реЗрди – рджрддрдЧрддреНрдпрд╛
(рдШ) рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ – рд╡рд╛рд╕рд╡рдГ
(рдЩ) рдкреБрддреНрд░рд╛рдГ – рд╕реБрддрд╛рдГ
(рдЪ) рд╢реАрдШреНрд░рдореН – рдЕрдЪрд┐рд░рдореН
(рдЫ) рдмрд▓реАрд╡рд░реНрджрдГ – рд╡реГрд╖рднрдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 3.
рд╕реНрдереВрд▓рдкрджрдорд╛рдзреГрддреНрдп рдкреНрд░рд╢реНрдирдирд┐рд░реНрдорд╛рдгрдВ рдХреБрд░реБрдд

(рдХ) рд╕рдГ рдХреГрдЪреНрдЫреНрд░реЗрдг рднрд╛рд░рдореН рдЙрджреНрд╡рд╣рддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рдГ рдХреЗрдиреН рднрд╛рд░рдореН рдЙрджрд╡рд╣рддрд┐?

(рдЦ) рд╕реБрд░рд╛рдзрд┐рдкрдГ рддрд╛рдореН рдЕрдкреГрдЪреНрдЫрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрдГ рддрд╛рдореН рдЕрдкреГрдЪреНрдЫрдд?

(рдЧ) рдЕрдпрдореН рдЕрдиреНрдпреЗрднреНрдпреЛ рджреБрд░реНрдмрд▓рдГред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЕрдпрдореН рдХреЗрднреНрдпреЛ рджреБрд░реНрдмрд▓:?

(рдШ) рдзреЗрдиреВрдирд╛рдореН рдорд╛рддрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рдЖрд╕реАрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХрд╛рдореН рдорд╛рддрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рдЖрд╕реАрдд?

(рдЩ) рд╕рд╣рд╕реНрд░рд╛рдзрд┐рдХреЗрд╖реБ рдкреБрддреНрд░реЗрд╖реБ рд╕рддреНрд╕реНрд╡рдкрд┐ рд╕рд╛ рджреБрдГрдЦреА рдЖрд╕реАрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреЗрд╖реБ рдкреБрддреНрд░реЗрд╖реБ рд╕рддреНрд╕реНрд╡рдкрд┐ рд╕рд╛ рджреБрдГрдЦреА рдЖрд╕реАрдд?

рдкреНрд░рд╢реНрди 4.
рд░реЗрдЦрд╛рдВрдХрд┐рддрдкрджреЗ рдпрдерд╛рд╕реНрдерд╛рдирдВ рд╕рдиреНрдзрд┐ рд╡рд┐рдЪреНрдЫреЗрдж рд╡рд╛ рдХреБрд░реБрдд

(рдХ) рдХреГрд╖рдХрдГ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдХрд░реНрд╖рдгрдВ рдХреБрд░реНрд╡рдиреН + рдЖрд╕реАрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреБрд░реНрд╡рдиреНрдирд╛рд╕реАрдд

(рдЦ) рддрдпреЛрд░реЗрдХ: рд╡реГрд╖рдн: рджреБрд░реНрдмрд▓рдГ рдЖрд╕реАрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рддрдпреЛрдГ + рдПрдХрдГ

(рдЧ) рддрдерд╛рдкрд┐ рд╡реГрд╖рдГ рди + рдЙрддреНрдерд┐рддрдГред
рдЙрддреНрддрд░:
рдиреЛрддреНрдерд┐рддрдГ

(рдШ) рд╕рддреНрд╕реНрд╡рдкрд┐ рдмрд╣реБрд╖реБ рдкреБрддреНрд░реЗрд╖реБ рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рд╡рд╛рддреНрд╕рд▓реНрдпрдВ рдХрдердореН?
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕рддреНрд╕реБ+рдЕрдкрд┐

(рдЩ) рддрдерд╛ + рдЕрдкрд┐ + рдЕрд╣рдореН + рдПрддрд╕реНрдорд┐рдиреН рд╕реНрдиреЗрд╣рдореН рдЕрдиреБрднрд╡рд╛рдорд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рддрдерд╛рдкреНрдпрд╛рд╣рдореЗрддрд╕реНрдорд┐рдиреН

(рдЪ) рдореЗ рдмрд╣реВрдирд┐ + рдЕрдкрддреНрдпрд╛рдирд┐ рд╕рдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдмрд╣реВрдиреНрдпрдкрддреНрдпрд╛рдирд┐

(рдЫ) рд╕рд░реНрд╡рддреНрд░ рдЬрд▓реЛрдкрдкреНрд▓рд╡: рд╕рдВрдЬрд╛рдд:ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрд▓+рдЙрдкрдкреНрд▓рд╡:

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 5.
рдЕрдзреЛрд▓рд┐рдЦрд┐рддреЗрд╖реБ рд╡рд╛рдХреНрдпреЗрд╖реБ рд░реЗрдЦрд╛рдВрдХрд┐рддрд╕рд░реНрд╡рдирд╛рдордкрдж рдХрд╕реНрдореИ рдкреНрд░рдпреБрдХреНрддрдореН

(рдХ) рд╕рд╛ рдЪ рдЕрд╡рджрддреН рднреЛ рд╡рд╛рд╕рд╡! рдЕрд╣рдореН рднреГрд╢рдВ рджреБрдГрдЦрд┐рддрд╛ рдЕрд╕реНрдорд┐ ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрд░рднрд┐рдГ

(рдЦ) рдкреБрддреНрд░рд╕реНрдп рджреИрдиреНрдпрдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдЕрд╣рдореН рд░реЛрджрд┐рдорд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрд░рднрд┐рдГ

(рдЧ) рд╕рдГ рджреАрдирдГ рдЗрддрд┐ рдЬрд╛рдирдиреН рдЕрдкрд┐ рдХреГрд╖рдХ: рддрдВ рдкреАрдбрдпрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реГрд╖рднрдГ (рджреБрд░реНрдмрд▓)

(рдШ) рдореЗ рдмрд╣реВрдирд┐ рдЕрдкрддреНрдпрд╛рдирд┐ рд╕рдиреНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрд░рднрд┐рдГ

(рдЩ) рд╕рдГ рдЪ рддрд╛рдореН рдПрд╡рдореН рдЕрд╕рд╛рдиреНрддреНрд╡рдпрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ

(рдЪ) рд╕рд╣рд╕реНрд░реЗрд╖реБ рдкреБрддреНрд░реЗрд╖реБ рд╕рддреНрд╕реНрд╡рдкрд┐ рддрд╡ рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреН рдкреНрд░реАрддрд┐рдГ рдЕрд╕реНрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╕реБрд░рднрд┐рдГ

рдкреНрд░рд╢реНрди 6.
рдЙрджрд╛рд╣рд░рдгрдордиреБрд╕реГрддреНрдп рдкрд╛рдард╛рддреН рдЪрд┐рддреНрд╡рд╛ рдкреНрд░рдХреГрддрд┐ рдкреНрд░рддреНрдпрдп рд╡рд┐рднрд╛рдЧ рдХреБрд░реБрддрдГ

рдпрдерд╛ – рд╕реБрд░рднрд┐рд╡рдЪрдирдВ рд╢реНрд░реБрддреНрд╡рд╛ рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ рд╡рд┐рд╕реНрдорд┐рддрдГред (рд╢реНрд░реБ+рдХреНрддреНрд╡рд╛)
(рдХ) рдмрд▓реАрд╡рд╛рднреНрдпрд╛ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдХрд░реНрд╖рдгрдВ рдХреБрд░реНрд╡рдиреНрдирд╛рд╕реАрддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдХреБрд░реНрд╡рдиреН + рд╢рддреН + рдЖрд╕реАрдд

(рдЦ) рд╕реНрд╡рдкреБрддреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рд╕рд░реНрд╡рдзреЗрдиреВрдирд╛ рдорд╛рддреБрдГ рдиреЗрддреНрд░рд╛рднреНрдпрд╛рдВ рдЕрд╢реНрд░реВрдгрд┐ рдЖрд╡рд┐рд░рд╛рд╕рдиреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рджреГрд╢реН + рдХрддреНрд╡рд╛

(рдЧ) рд╕рдГ рджреАрдирдГ рдЗрддрд┐ рдЬрд╛рдирдиреН рдЕрдкрд┐ рдкреАрдбрдпрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рдЬрдиреН + рд╢рдд

(рдШ) рдзреБрд░ рд╡реЛрдвреБрдВ рд╕рдГ рди рд╢рдХреНрдиреЛрддрд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡реЛрдбрд╝ + рддреБрдореБрди (рдЙрджрдзрд╛рддреБ)

(рдЩ) рд╡рд┐рд╢рд┐рд╖реНрдп рдЖрддреНрдорд╡реЗрджрдирд╛рдиреБрднрд╡рд╛рдорд┐ред
рдЙрддреНрддрд░:
рд╡рд┐ + рд╢рд┐рд╖реН + рд▓реНрдпрдкреН

(рдЪ) рд╡реГрд╖рднреЛ рдиреАрддреНрд╡рд╛ рдЧреГрд╣рдордЧрд╛рддреНред
рдЙрддреНрддрд░:
рдиреА + рдХрддреНрд╡рд╛

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рдкреНрд░рд╢реНрди 7.
‘рдХ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдгрдкрджрдВ рд▓рд┐рдЦрд┐рддрдореН, ‘рдЦ’ рд╕реНрддрдореНрднреЗ рдкреБрдирдГ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖реНрдпрдкрджрдореНред рддрдпреЛрдГ рдореЗрд▓рдирдВ рдХреБрд░реБрдд

рдХ рд╕реНрддрдореНрдн – рдЦ рд╕реНрддрдореНрдн
(рдХ) рдХрд╢реНрдЪрд┐рддреН – (i) рд╡реГрд╖рднрдореН
(рдЦ) рджреБрд░реНрдмрд▓рдореН – (ii) рдХреГрдкрд╛
(рдЧ) рдХреНрд░реБрджреНрдзрдГ – (iii) рдХреГрд╖реАрд╡рд▓:
(рдШ) рд╕рд╣рд╕реНрд░рд╛рдзрд┐рдХреЗрд╖реБ – (iv) рдЖрдЦрдгреНрдбрд▓:
(рдЩ) рдЕрднреНрдпрдзрд┐рдХрд╛ – (v) рдЬрдирдиреА
(рдЪ) рд╡рд┐рд╕реНрдорд┐рддрдГ – (vi) рдкреБрддреНрд░реЗрд╖реБ
(рдЫ) рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ – (vii) рдХреГрд╖рдХ:
рдЙрддреНрддрд░:
(рдХ) – (vii)
(рдЦ) – (i)
(рдЧ) – (iii)
(рдШ) – (vi)
(рдЩ) – (ii)
(рдЪ) – (iv)
(рдЫ) – (v)

рдпреЛрдЧреНрдпрддрд╛рд╡рд┐рд╕реНрддрд╛рд░рдГ

рдкреНрд░рд╕реНрддреБрдд рдкрд╛рдареНрдпрд╛рдВрд╢ рдорд╣рд╛рднрд╛рд░рдд рд╕реЗ рдЙрджреНрдзреГрдд рд╣реИ, рдЬрд┐рд╕рдореЗрдВ рдореБрдЦреНрдпрддрдГ рд╡реНрдпрд╛рд╕ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдзреГрддрд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░ рдХреЛ рдПрдХ рдХрдерд╛ рдХреЗ рдорд╛рдзреНрдпрдо рд╕реЗ рдпрд╣ рд╕рдВрджреЗрд╢ рджреЗрдиреЗ рдХрд╛ рдкреНрд░рдпрд╛рд╕ рдХрд┐рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ рдХрд┐ рддреБрдо рдкрд┐рддрд╛ рд╣реЛ рдФрд░ рдПрдХ рдкрд┐рддрд╛ рд╣реЛрдиреЗ рдХреЗ рдирд╛рддреЗ рдЕрдкрдиреЗ рдкреБрддреНрд░реЛрдВ рдХреЗ рд╕рд╛рде-рд╕рд╛рде рдЕрдкрдиреЗ рднрддреАрдЬреЛрдВ рдХреЗ рд╣рд┐рдд рдХрд╛ рдЦреНрдпрд╛рд▓ рд░рдЦрдирд╛ рднреА рдЙрдЪрд┐рдд рд╣реИред рдЗрд╕ рдкреНрд░рд╕рдВрдЧ рдореЗрдВ рдЧрд╛рдп рдХреЗ рдорд╛рддреГрддреНрд╡ рдХреА рдЪрд░реНрдЪрд╛ рдХрд░рддреЗ рд╣реБрдП рдЧреЛрдорд╛рддрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐ рдФрд░ рдЗрдиреНрджреНрд░ рдХреЗ рд╕рдВрд╡рд╛рдж рдХреЗ рдорд╛рдзреНрдпрдо рд╕реЗ рдпрд╣ рдмрддрд╛рдпрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ рдХрд┐ рдорд╛рддрд╛ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╕рднреА рд╕рдиреНрддрд╛рди рдмрд░рд╛рдмрд░ рд╣реЛрддреА рд╣реИрдВред рдЙрд╕рдХреЗ рд╣реГрджрдп рдореЗрдВ рд╕рдмрдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╕рдорд╛рди рд╕реНрдиреЗрд╣ рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред рдЗрд╕ рдХрдерд╛ рдХрд╛ рдЖрдзрд╛рд░ рдорд╣рд╛рднрд╛рд░рдд, рд╡рдирдкрд░реНрд╡, рджрд╢рдо рдЕрдзреНрдпрд╛рдп, рд╢реНрд▓реЛрдХ рд╕рдВрдЦреНрдпрд╛ 8 рд╕реЗ рд╢реНрд▓реЛрдХ рд╕рдВрдЦреНрдпрд╛ 16 рддрдХ рд╣реИред рдорд╣рд╛рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рд╡рд┐рд╖рдп рдореЗрдВ рдПрдХ рд╢реНрд▓реЛрдХ рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рд╣реИ,

рдзрд░реНрдореЗ рдЕрд░реНрдереЗ рдЪ рдХрд╛рдореЗ рдЪ рдореЛрдХреНрд╖реЗ рдЪ рднрд░рддрд░реНрд╖рднред
рдпрджрд┐рд╣рд╛рд╕реНрддрд┐ рддрд╡рдиреНрдпрддреНрд░ рдпрдиреНрдиреЗрд╣рд╛рд╕реНрддрд┐ рди рддрддреН рдХреНрд╡рдЪрд┐рддреН редред

рдЕрд░реНрдерд╛рддреН- рдзрд░реНрдо, рдЕрд░реНрде, рдХрд╛рдо рдФрд░ рдореЛрдХреНрд╖ рдЗрди рдкреБрд░реБрд╖рд╛рд░реНрде-рдЪрддреБрд╖реНрдЯрдп рдХреЗ рдмрд╛рд░реЗ рдореЗрдВ рдЬреЛ рдмрд╛рддреЗрдВ рдпрд╣рд╛рдБ рд╣реИрдВ рд╡реЗ рддреЛ рдЕрдиреНрдпрддреНрд░ рдорд┐рд▓ рд╕рдХрддреА рд╣реИрдВ, рдкрд░ рдЬреЛ рдХреБрдЫ рдпрд╣рд╛рдБ рдирд╣реАрдВ рд╣реИ, рд╡рд╣ рдЕрдиреНрдпрддреНрд░ рдХрд╣реАрдВ рднреА рдЙрдкрд▓рдмреНрдз рдирд╣реАрдВ рд╣реИред
рдЙрдкрд░реЛрдХреНрдд рдкрд╛рда рдореЗрдВ рдорд╛рдирд╡реАрдп рдореВрд▓реНрдпреЛрдВ рдХреА рдкрд░рд╛рдХрд╛рд╖реНрдард╛ рджрд┐рдЦрд╛рдИ рдЧрдИ рд╣реИред рдпрджреНрдпрдкрд┐ рдорд╛рддрд╛ рдХреЗ рд╣реГрджрдп рдореЗрдВ рдЕрдкрдиреА рд╕рднреА рд╕рдиреНрддрддрд┐рдпреЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рд╕рдорд╛рди рдкреНрд░реЗрдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИ, рдкрд░ рдЬреЛ рдХрдордЬреЛрд░ рд╕рдиреНрддрд╛рди рд╣реЛрддреА рд╣реИ рдЙрд╕рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдЙрд╕рдХреЗ рдорди рдореЗрдВ рдЕрддрд┐рд╢рдп рдкреНрд░реЗрдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣реИред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рдорд╛рддреГрдорд╣рддреНрддреНрд╡рд╡рд┐рд╖рдпрдХ рд╢реНрд▓реЛрдХ
рдирд╛рд╕реНрддрд┐ рдорд╛рддреГрд╕рдорд╛ рдЫрд╛рдпрд╛, рдирд╛рд╕реНрддрд┐ рдорд╛рддреГрд╕рдорд╛ рдЧрддрд┐рдГред
рдирд╛рд╕реНрддрд┐ рдорд╛рддреГрд╕рдордВ рддреНрд░рд╛рдгрдВ, рдирд╛рд╕реНрддрд┐ рдорд╛рддреГрд╕рдорд╛ рдкреНрд░рд┐рдпрд╛ред
– рд╡реЗрджрд╡реНрдпрд╛рд╕

рдЙрдкрд╛рдзреНрдпрд╛рдпрд╛рдиреНрд╡рд╢рд╛рдЪрд╛рд░реНрдп, рдЖрд░реНрдЪрд╛рдпреЗрднреНрдпрдГ рд╢рддрдВ рдкрд┐рддрд╛ред
рд╕рд╣рд╕реНрд░рдВ рддреБ рдкрд┐рддреГрдиреН рдорд╛рддрд╛, рдЧреМрд░рд╡реЗрдгрд╛рддрд┐рд░рд┐рдЪреНрдпрддреЗрее
-рдордиреБрд╕реНрдореГрддрд┐

рдорд╛рддрд╛ рдЧреБрд░реБрддрд░рд╛ рднреВрдореЗрдГ, рдЦрд╛рддреН рдкрд┐рддреЛрдЪреНрдЪрддрд░рд╕реНрддрдерд╛ред
рдордирдГ рд╢реАрдШреНрд░рддрд░рдВ рд╡рд╛рддрд╛рддреН, рдЪрд┐рдиреНрддрд╛ рдмрд╣реБрддрд░реА рддреГрдгрд╛рддреНредред
– рдорд╣рд╛рднрд╛рд░рдд

рдирд┐рд░рддрд┐рд╢рдпрдВ рдЧрд░рд┐рдорд╛рдгрдВ рддреЗрди рдЬрдирдиреНрдпрд╛рдГ рд╕реНрдорд░рдиреНрддрд┐ рд╡рд┐рджреНрд╡рд╛рдВрд╕рдГред
рдпрддреН рдХрдордкрд┐ рд╡рд╣рддрд┐ рдЧрд░реНрднреЗ рдорд╣рддрд╛рдордкрд┐ рд╕ рдЧреБрд░реБрд░реНрднрд╡рддрд┐редред

рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдВрд╕реНрдХреГрддрд┐ рдореЗрдВ рдЧреМ рдХрд╛ рдорд╣рддреНрддреНрд╡ рдЕрдирд╛рджрд┐рдХрд╛рд▓ рд╕реЗ рд░рд╣рд╛ рд╣реИред рд╣рдорд╛рд░реЗ рдпрд╣рд╛рдБ рд╕рднреА рдЗрдЪреНрдЫрд┐рдд рд╡рд╕реНрддреБрдУрдВ рдХреЛ рджреЗрдиреЗ рдХреА рдХреНрд╖рдорддрд╛ рдЧрд╛рдп рдореЗрдВ рд╣реИ, рдЗрд╕ рдмрд╛рдд рдХреЛ рдХрд╛рдордзреЗрдиреБ рдХреА рд╕рдВрдХрд▓реНрдкрдирд╛ рд╕реЗ рд╕рдордЭрд╛ рдЬрд╛ рд╕рдХрддрд╛ рд╣реИред рдХрд╛рдордзреЗрдиреБ рдХреЗ рдмрд╛рд░реЗ рдореЗрдВ рдпрд╣ рдорд╛рдирд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реИ рдХрд┐ рдЙрдирдХреЗ рд╕рд╛рдордиреЗ рдЬреЛ рднреА рдЗрдЪреНрдЫрд╛ рд╡реНрдпрдХреНрдд рдХреА рдЬрд╛рддреА рд╣реИ рд╡рд╣ рддрддреНрдХрд╛рд▓ рдлрд▓рд╡рддреА рд╣реЛ рдЬрд╛рддреА рд╣реИред

рдХрд╛рд▓реЗ рдлрд▓рдВ рдпрд▓реНрд▓рднрддреЗ рдордиреБрд╖реНрдпреЛ
рди рдХрд╛рдордзреЗрдиреЛрд╢реНрдЪ рд╕рдордВ рджреНрд╡рд┐рдЬреЗрднреНрдпрдГрее

рдХрдиреНрдпрд╛рд░рд╡рд╛рдирд╛рдВ рдХрд░рд┐рд╡рд╛рдЬрд┐рдпреБрдХреНрддреИрдГ
рд╢рддреИрдГ рд╕рд╣рд╕реНрд░реИрдГ рд╕рддрддрдВ рджреНрд╡рд┐рдЬреЗрднреНрдпрдГред

рджрддреНрддреИрдГ рдлрд▓рдВ рдпрд▓реНрд▓рднрддреЗ рдордиреБрд╖реНрдпрдГ
рд╕рдордВ рддрдерд╛ рд╕реНрдпрд╛рдиреНрдирддреБ рдХрд╛рдордзреЗрдиреЛрдГредред

рдЧрд╛рдп рдХреЗ рдорд╣рддреНрддреНрд╡ рдХреЗ рд╕рдВрджрд░реНрдн рдореЗрдВ рдорд╣рд╛рдХрд╡рд┐ рдХрд╛рд▓рд┐рджрд╛рд╕ рдХреЗ рд░рдШреБрд╡рдВрд╢ рдореЗрдВ, рд╕рдиреНрддрд╛рди рдкреНрд░рд╛рдкреНрддрд┐ рдХреА рдХрд╛рдордирд╛ рд╕реЗ рдЧрд╝рдЬрд╛ рджрд┐рд▓реАрдк рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдЛрд╖рд┐ рд╡рд╢рд┐рд╖реНрда рдХреА рдХрд╛рдордзреЗрдиреБ рдирдиреНрджрд┐рдиреА рдХреА рд╕реЗрд╡рд╛ рдФрд░ рдЙрдирдХреА рдкреНрд░рд╕рдиреНрдирддрд╛ рд╕реЗ рдкреНрд░рддрд╛рдкреА рдкреБрддреНрд░ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдХрд░рдиреЗ рдХреА рдХрдерд╛ рднреА рдХрд╛рдлреА рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдз рд╣реИред рдЖрдЬ рднреА рдЧрд╛рдп рдХреА рдЙрдкрдпреЛрдЧрд┐рддрд╛ рдкреНрд░рд╛рдп: рд╕рд░реНрд╡рд╕реНрд╡реАрдХреГрдд рд╣реА рд╣реИред

рдПрдХрддреНрд░ рдкреГрдереНрд╡реА рд╕рд░реНрд╡рд╛, рд╕рд╢реИрд▓рд╡рдирдХрд╛рдирдирд╛ред
рддрд╕реНрдпрд╛рдГ рдЧреМрд╛рдпрд╕реА, рд╕рд╛рдХреНрд╖рд╛рджреЗрдХрддреНрд░реЛрднрдпрддреЛрдореБрдЦреАред
рдЧрд╛рд╡реЛ рднреВрддрдВ рдЪ рднрд╡реНрдпрдВ рдЪ, рдЧрд╛рд╡рдГ рдкреБрд╖реНрдЯрд┐рдГ рд╕рдирд╛рддрдиреАред
рдЧрд╛рд╡реЛ рд▓рдХреНрд╖рдореНрдпрд╛рд╕реНрддрдерд╛рднреВрддрдВ, рдЧреЛрд╖реБ рджрддреНрддрдВ рди рдирд╢реНрдпрддрд┐рее

Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ Summary Translation in Hindi and English

рдкрд╛рдардкрд░рд┐рдЪрдп – рдпрд╣ рдХрдерд╛ рдорд╣рд╛рднрд╛рд░рдд рдХреЗ рд╡рдирдкрд░реНрд╡ рд╕реЗ рд▓реА рдЧрдИ рд╣реИ рдорд╣рд╛рднрд╛рд░рдд рдореЗрдВ рдЕрдиреЗрдХ рдРрд╕реЗ рдкреНрд░рд╕рдВрдЧ рд╣реИ рдЬрд┐рд╕рдХреА рдЖрд╡рд╢реНрд╕рдпрдХрддрд╛ рдЖрдЬ рдХреЗ рдпреБрдЧ рдореЗрдВ рд╣реЛ рдпрд╣ рдХрдерд╛ рдХреЗрд╡рд▓ рдордиреБрд╖реНрдпреЛрдВ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд╣реА рдирд╣реАрдВ рдЕрдкрд┐рддреБ рдЬреАрд╡ рдЬрдиреНрддреБрдУрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рднреА рд╕рдорджреГрд╖реНрдЯрд┐ (рд╕рдорд╛рди рднрд╛рд╡) рдкрд░ рдмрд▓ рджреЗрддреА рд╣реИред рд╕рдорд╛рдЬ рдореЗрдВ рдпрд╣ рджреЗрдЦрд╛ рдЧрдпрд╛ рд╣реИ рдХрд┐ рдХрдордЬреЛрд░ рд╡ рджреБрд░реНрдмрд▓ рдЬреАрд╡реЛрдВ рдХреЗ рдкреНрд░рддрд┐ рдорд╛рдБ рдХреА рдордорддрд╛ рдкреНрд░рдЧрд╛рдврд╝ рд╣реЛрддреА рд╣реИред рдпрд╣ рдкрд╛рда рдЗрд╕реА рдорд╛рдБ рдХреА рдордорддрд╛ рдкрд░ рдЕрднрд┐рдкреНрд░реЗрд░рд┐рдд рд╣реИрдВред

1. рдХрд╢реНрдЪрд┐рддреН рдХреГрд╖рдХ: рдмрд▓реАрд╡рднреНрдпрд╛ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдХрд░реНрд╖рдгрдВ рдХреБрд░реНрд╡рдиреНрдирд╛рд╕реАрддреНред рддрдпреЛ : рдмрд▓реАрд╡рд░реНрджрдпреЛ : рдПрдХрдГ рд╢рд░реАрд░реЗрдг рджреБрд░реНрдмрд▓: рдЬрд╡реЗрди рдЧрдиреНрддреБрдорд╢рдХреНрддрд╢реНрдЪрд╛рд╕реАрддреНред рдЕрддрдГ рдХреГрд╖рдХ: рддрдВ рджреБрд░реНрдмрд▓ рд╡реГрд╖рднрдВ рддреЛрджрдиреЗрди рдиреБрджреНрдпрдорд╛рдирдГ рдЕрд╡рд░реНрддрддред рд╕рдГ рдЛрд╖рднрдГ рд╣рд▓рдореВрджрд╡рд╛ рдЧрдиреНрддреБрдорд╢рдХреНрддрдГ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░реЗ рдкрдкрд╛рддред рдХреНрд░реБрджреНрдзрдГ рдХреГрд╖реАрд╡рд▓: рддрдореБрддреНрдерд╛рдкрдпрд┐рддреБрдВ рдмрд╣реБрд╡рд╛рд░рдореН рдпрддреНрдирдордХрд░реЛрддреНред рддрдерд╛рдкрд┐ рд╡реГрд╖рдГ рдиреЛрддреНрдерд┐рддрдГред
рднреВрдореМ рдкрддрд┐рддреЗ рд╕реНрд╡рдкреБрддреНрд░рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рд╕рд░реНрд╡рдзрдиреВрдирд╛рдВ рдорд╛рддреБрдГ рд╕реБрд░рднреЗ: рдиреЗрддреНрд░рд╛рднреНрдпрд╛рдорд╢реНрд░реВрдгрд┐ рдЖрд╡рд┐рд░рд╛рд╕рдиреНред рд╕реБрд░рднреЗрд░рд┐рдорд╛рдорд╡рд╕реНрдерд╛рдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рд╕реБрд░рд╛рдзрд┐рдкрдГ рддрд╛рдордкреГрдЪреНрдЫрддреН-” рдЕрдпрд┐ рд╢реБрднреЗ! рдХрд┐рдореЗрд╡ рд░реЛрджрд┐рд╖рд┐? рдЙрдЪреНрдпрддрд╛рдореН” рдЗрддрд┐ред рд╕рд╛ рдЪ

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рд╡рд┐рдирд┐рдкрд╛рддреЛ рди рд╡рдГ рдХрд╢реНрдЪрд┐рддреН рджреГрд╢реНрдпрддреЗ рддреНрд░рд┐рджрд╢рд╛рдзрд┐рдкрдГред
рдЕрд╣рдВ рддреБ рдкреБрддреНрд░ рд╢реЛрдЪрд╛рдорд┐, рддреЗрди рд░реЛрджрд┐рдорд┐ рдХреМрд╢рд┐рдХ!рее

“рднреЛ рд╡рд╛рд╕рд╡! рдкреБрддреНрд░рд╕реНрдп рджреИрдиреНрдпрдВ рджреГрд╖реНрдЯреНрд╡рд╛ рдЕрд╣рдВ рд░реЛрджрд┐рдорд┐ред рд╕: рджреАрди рдЗрддрд┐ рдЬрд╛рдирдиреНрдирдкрд┐ рдХреГрд╖рдХ: рддрдВ рдмрд╣реБрдзрд╛ рдкреАрдбрдпрддрд┐ред рд╕рдГ рдХреГрдЪреНрдЫреНрд░реЗрдг рднрд╛рд░рдореБрджреНрд╡рд╣рддрд┐ред рдЗрддрд░рдорд┐рд╡ рдзреБрд░рдВ рд╡реЛрдвреБрдВ рд╕рдГ рди рд╢рдХреНрдиреЛрддрд┐ред рдПрддрддреН рднрд╡рд╛рдиреН рдкрд╢реНрдпрддрд┐ рди?” рдЗрддрд┐ рдкреНрд░рддреНрдпрд╡реЛрдЪрддреНред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде:
рдмрд▓реАрд╡рджрд╛рднреНрдпрд╛рдореН – рд╡реГрд╖рднрд╛рднреНрдпрд╛рдореН (рджреЛ рдмреИрд▓реЛрдВ рд╕реЗ)
рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рдХрд░реНрд╖рдгрдореН – рдХреНрд╖реЗрддреНрд░рд╕реНрдп рдХрд░реНрд╖рдгрдореН (рдЦреЗрдд рдХреА рдЬреБрддрд╛рдИ)
рдЬрд╡реЗрди – рддреАрд╡реНрд░рдЧрддреНрдпрд╛ (рддреАрд╡реНрд░рдЧрддрд┐ рд╕реЗ)
рддреЛрджрдиреЗрди – рдХрд╖реНрдЯрдкреНрд░рджрд╛рдиреЗрди (рдХрд╖реНрдЯ рджреЗрдиреЗ рд╕реЗ)
рдиреБрджреНрдпрдорд╛рдирдГ – рдмрд▓реЗрди рдиреАрдпрдорд╛рдирдГ (рдзрдХреЗрд▓рд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реБрдЖ, рд╣рд╛рдБрдХрд╛ рдЬрд╛рддрд╛ рд╣реБрдЖ)
рд╣рд▓рдореВрдвреНрд╡рд╛ – рд╣рд▓рдореН рдЖрджрд╛рдп (рд╣рд▓ рдЙрдард╛рдХрд░, рд╣рд▓ рд╣реЛрдХрд░)
рдкрдкрд╛рдд – рднреВрдореА рдЕрдкрддрддреН (рдЧрд┐рд░ рдЧрдпрд╛)
рдХреГрд╖реАрд╡рд▓: – рдХреГрд╖рдХ: (рдХрд┐рд╕рд╛рди)
рдЙрддреНрдерд╛рдкрдпрд┐рддреБрдо – рдЙрдкрд░рд┐ рдиреЗрддреБрдореН (рдЙрдард╛рдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП)
рд╡реГрд╖рдГ – рд╡реГрд╖рднрдГ (рдмреИрд▓)
рдзреЗрдиреВрдирд╛рдореН – рдЧрд╡рд╛рдореН (рдЧрд╛рдпреЛрдВ рдХреА)
рдиреЗрддреНрд░рд╛рднреНрдпрд╛рдореН – рдЪрдХреНрд╖реБрд╛рдореН, рдирдпрдирд╛рднреНрдпрд╛рдореН (рджреЛрдиреЛрдВ рдЖрдБрдЦреЛрдВ рд╕реЗ)
рдЕрд╢реНрд░реВрдгрд┐ – рдирдпрдирдЬрд▓рдореН (рдЖрдБрд╕реВ)
рдЖрд╡рд┐рд░рд╛рд╕рд╛рд╡рд┐рд░рд╛рд╕рдиреН – рдЖрдЧрддрд╛рдГ (рдЖрдиреЗ рд▓рдЧреЗ, рдЖрдП)
рд╕реБрд░рд╛рдзрд┐рдкрдГ – рд╕реБрд░рд╛рдгрд╛рдВ рд░рд╛рдЬрд╛. (рджреЗрд╡рддрд╛рдУрдВ рдХреЗ рд░рд╛рдЬрд╛) рджреЗрд╡рд╛рдирд╛рдореН рдЕрдзрд┐рдкрдГ
рдЙрдЪреНрдпрддрд╛рдореН – рдХрдереНрдпрддрд╛рдореН (рдХрд╣реЗрдВ. рдХрд╣рд╛ рдЬрд╛рдП)
рд╡рд╛рд╕рд╡ – рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ, рджреЗрд╡рд░рд╛рдЬрдГ (рдЗрдиреНрджреНрд░)
рдХреГрдЪреНрдЫреНрд░реЗрдг – рдХрд╛рдард┐рдиреНрдпреЗрди (рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд╕реЗ)
рдЗрддрд░рдорд┐рд╡ – рднрд┐рдиреНрдирдореН рдЗрд╡ (рджреВрд╕рд░реЛрдВ рдХреЗ рд╕рдорд╛рди)
рдзреБрд░рдореН – рдзреБрд░рдореН (рдЬреБрдП рдХреЛ (рдЧрд╛рдбреА рдХреЗ рдЬреБрдП рдХрд╛ рд╡рд╣ рднрд╛рдЧ) рдЬреЛ рдмреЗрд▓реЛрдВ рдХреЗ рдХрдВрдзреЛрдВ рдкрд░ рд░рдЦрд╛ рд░рд╣рддрд╛ рд╣реИ)
рд╡реЛрдвреБрдореН – рд╡рд╣рдирд╛рдп рдпреЛрдЧреНрдпрдореН (рдвреЛрдиреЗ рдХреЗ рд▓рд┐рдП)
рдкреНрд░рддреНрдпрд╡реЛрдЪрдд – рдЙрддреНрддрд░рдВ рджрддреНрддрд╡рд╛рдиреН (рдЬрд╡рд╛рдм рджрд┐рдпрд╛)

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде: –
(рдХрд┐рд╕реА рд╕рдордп) рдХреЛрдИ рдХрд┐рд╕рд╛рди рджреЛ рдмреИрд▓реЛрдВ рд╕реЗ рдЦреЗрдд рдХреА рдЬреБрддрд╛рдИ рдХрд░ рд░рд╣рд╛ рдерд╛ред рдЙрдирдХреЗ рджреЛ рдмреИрд▓реЛрдВ рдореЗрдВ рд╕реЗ рдПрдХ рд╢рд░реАрд░ рд╕реЗ рддреАрд╡реНрд░рдЧрддрд┐ рд╕реЗ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реЛрддрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рдерд╛ рдЕрддрдГ рдХрд┐рд╕рд╛рди рдЙрд╕ рдХрдордЬреЛрд░ рдмреИрд▓ рдХреЛ рдХрд╖реНрдЯ рджреЗрддреЗ рд╣реБрдП рд╣реЙрдХрд╛ рдЬрд╛ рд░рд╣рд╛ рдерд╛ рд╡рд╣ рдмреИрд▓ рд╣рд▓ рдХреЛ рдЙрдард╛рдиреЗ рдореЗрдВ рдЕрд╕рдХреНрд╖рдо рд╣реЛрддрд╛ рд╣реБрдЖ рдЦреЗрдд рдореЗрдВ рдЧрд┐рд░ рдЧрдпрд╛ред рдХреНрд░реЛрдзрд┐рдд рдХрд┐рд╕рд╛рди рдиреЗ рдЙрд░реБрдХреЛ рдЙрдард╛рдиреЗ рдХреА рдХрд┐рддрдиреА рд╣реА рдмрд╛рд░ рдХреЛрд╢рд┐рд╢ рдХреАред рдлрд┐рд░ рднреА рд╡рд╣ рдирд╣реАрдВ рдЙрдард╛ред рднреВрдорд┐ рдкрд░ рдкрдбрд╝реЗ рд╣реБрдП рдЕрдкрдиреЗ рдкрддреНрд░ рдХреЛ рджреЗрдЦрдХрд░ рд╕рднреА рдЧрд╛рдпреЛрдВ рдХреА рдорд╛рддрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐ рдЖрдБрдЦреЛ рдореЗрдВ рдЖрдБрд╕реВ рдЖрдиреЗ рджрд╢рд╛ рдореЗрдВ рджреЗрдЦрдХрд░ рд░рд╛рдЬрд╛ рд▓рдЧреЗред рд╕реБрд░рднрд┐ рдХреА рдЗрд╕ рджрд╢рд╛ рдореЗрдВ рджреЗрдЦрдХрд░ рд░рд╛рдЬрд╛ рдЗрдиреНрджреНрд░ рдиреЗ рдкреВрдЫрд╛рдГ “рд╣реЗ рд╕реБрд░рднрд┐ рдХреНрдпреЛрдВ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рд╕реЗ рд░рд╣реА рд╣реЛ? рдХрд╣реЛред

рдРрд╕рд╛ рдФрд░ рд╡рд╣ рд╣реИ рдХреЛрд╢рд┐рдХ (рдЗрдиреНрджреНрд░) рдЙрд╕ рдХреЗ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдЧрд┐рд░рд╛рдпрд╛ рд╣реБрдЖ рд╡рд╣ (рдмреИрд▓) рдХреНрдпрд╛ рдЖрдкрдХреЛ рдирд╣реАрдВ рджрд┐рдЦ рд░рд╣рд╛ рд╣реИ рдореЗрдВ (рдкреНрд░рдХрддрд┐ рдорд╛рддрд╛) рддреЛ рдЙрд╕ рдкреБрддреНрд░ рдХреЗ рд▓рд┐рдП рд░реЛ рд░рд╣реА рд╣реИред рд╣реЗ рд╡рд╛рд╕рд╡ (рдЗрдиреНрджреНрд░) рдкреБрддреНрд░ рдХреА рджреАрди рд╣реАрди рджрд╢рд╛ рджреЗрдЦрдХрд░ рд╕реЗ рд░рд╣реА рд╣реВрдБред рд╡рд╣ рдХрдордЬреЛрд░ рд╣реИ рдЬрд╛рдирддреЗ рд╣реБрдП рднреА рдХрд┐рд╕рд╛рди рдЙрд╕ (рдмреИрд▓) рдХреЛ рдХрд╖реНрдЯ рджреЗ рд░рд╣рд╛ рд╣реИ рд╡рд╣ рдХрдард┐рдирд╛рдИ рд╕реЗ рднрд╛рд░ рдЙрдард╛ рдкрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣реИ рджреВрд╕рд░реЗ рдмреИрд▓ рдХреА рддрд░рд╣ рдзреБрд░реА (рдЬреБрдИ рдХрд╛ рднрд╛рд░ рдирд╣реАрдВ рдЙрдард╛ рдкрд╛ рд░рд╣рд╛ рд╣реИ рдРрд╕рд╛ рдЖрдк рдирд╣реАрдВ рджреЗрдЦ рд░рд╣реЗ рд╣реИ рдХреНрдпрд╛ “рдРрд╕рд╛ рдЬрд╡рд╛рдм рджрд┐рдпрд╛ред

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

2. тАЬрднрджреНрд░реЗ! рдиреВрдирдореНред рд╕рд╣рд╕реНрд░рд╛рдзрд┐рдХреЗрд╖реБ рдкреБрддреНрд░реЗрд╖реБ рд╕рддреНрд╕реНрд╡рдкрд┐ рддрд╡ рдЕрд╕реНрдорд┐рдиреНрдиреЗрд╡ рдПрддрд╛рджреГрд╢рдВ рд╡рд╛рддреНрд╕рд▓реНрдпрдВ рдХрдердореН?” рдЗрддрд┐ рдЗрдиреНрджреНрд░реЗрдг рдкреГрд╖реНрдЯрд╛ рд╕реБрд░рднрд┐рдГ рдкреНрд░рддреНрдпрд╡реЛрдЪрддреН

рдпрджрд┐ рдкреБрддреНрд░рд╕рд╣рд╕реНрд░ рдореЗ, рд╕рд░реНрд╡рддреНрд░ рд╕рдордореЗрд╡ рдореЗред
рджреАрдирд╕реНрдп рддреБ рд╕рддрдГ рд╢рдХреНрд░! рдкреБрддреНрд░рд╕реНрдпрд╛рднреНрдпрдзрд┐рдХрд╛ рдХреГрдкрд╛редред

“рдмрд╣реВрдиреНрдпрдкрддреНрдпрд╛рдирд┐ рдореЗ рд╕рдиреНрддреАрддрд┐ рд╕рддреНрдпрдореНред рддрдерд╛рдкреНрдпрд╣рдореЗрддрд╕реНрдорд┐рдиреН рдкреБрддреНрд░реЗ рд╡рд┐рд╢рд┐рд╖реНрдп рдЖрддреНрдорд╡реЗрджрдирд╛рдордиреБрднрд╡рд╛рдорд┐ред рдпрддреЛ рд╣рд┐ рдЕрдпрдордиреНрдпреЗрднреНрдпреЛ рджреБрд░реНрдмрд▓рдГред рд╕рд░реНрджреЗрд╖реНрд╡рдкрддреНрдпреЗрд╖реБ рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ рдПрд╡ред рддрдерд╛рдкрд┐ рджреБрд░реНрдмрд▓реЗ рд╕реБрддреЗ рдорд╛рддреБрдГ рдЕрднреНрдпрдзрд┐рдХрд╛ рдХреГрдкрд╛ рд╕рд╣рдЬреИрд╡” рдЗрддрд┐ред рд╕реБрд░рднрд┐рд╡рдЪрдирдВ рд╢реНрд░реБрддреНрд╡рд╛ рднреГрд╢рдВ рд╡рд┐рд╕реНрдорд┐рддрд╕реНрдпрд╛рдЦрдгреНрдбрд▓рд╕реНрдпрд╛рдкрд┐ рд╣реГрджрдпрдорджреНрд░рд╡рддреНред рд╕ рдЪ рддрд╛рдореЗрд╡рдорд╕рд╛рдиреНрддреНрд╡рдпрддреН-” рдЧрдЪреНрдЫ рд╡рддреНрд╕реЗ! рд╕рд░реНрд╡ рднрджреНрд░рдВ рдЬрд╛рдпреЗрддред”
рдЕрдЪрд┐рд░рд╛рджреЗрд╡ рдЪрдгреНрдбрд╡рд╛рдвреЗрди рдореЗрдШрд░рд╡реИрд╢реНрдЪ рд╕рд╣ рдкреНрд░рд╡рд░реНрд╖рдГ рд╕рдордЬрд╛рдпрддред рдкрд╢реНрдпрддрдГ рдПрд╡ рд╕рд░реНрд╡рддреНрд░ рдЬрд▓реЛрдкрдкреНрд▓рд╡рдГ рд╕рдЮреНрдЬрд╛рддрдГред
рдХреГрд╖рдХ: рд╣рд░реНрд╖рддрд┐рд░реЗрдХреЗрдг рдХрд░реНрд╖рдгрд╛рд╡рд┐рдореБрдЦрдГ рд╕рдиреН рд╡реГрд╖рднреМ рдиреАрддреНрд╡рд╛ рдЧреГрд╣рдордЧрд╛рддреНред

рдЕрдкрддреНрдпреЗрд╖реБ рдЪ рд╕рд░реНрд╡реЗрд╖реБ рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ред
рдкреБрддреНрд░реЗ рджреАрдиреЗ рдд, рд╕рд╛ рдорд╛рддрд╛ рдХреГрдкрд╛рджрдИ рджрдпрд╛ рднрд╡рддреЗ редред

рд╢рдмреНрджрд╛рд░реНрде:
рдиреВрдирдореН – рдирд┐рд╢реНрдЪрдпреЗрди (рдирд┐рд╢реНрдЪрдп рд╣реА)
рд╕рд╣рд╕реНрд░рдореН – рджрд╢рд╢рддрдореН (рд╣рдЬрд╛рд░)
рд╡рд╛рддреНрд╕рд▓реНрдпрдореН – рд╕реНрдиреЗрд╣рднрд╛рд╡рдГ (рд╡рд╛рддреНрд╕рд▓реНрдп) (рдкреНрд░реЗрдорднрд╛рд╡)
рдЕрдкрддреНрдпрд╛рдирд┐ – рд╕рдиреНрддрддрдпрдГ (рд╕рдиреНрддрд╛рди)
рд╡рд┐рд╢рд┐рд╖реНрдп – рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рддрдГ (рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдХрд░)
рд╡реЗрджрдирд╛рдореН – рдкреАрдбрд╝рд╛рдореН, рджреБрдГрдЦрдореН (рдХрд╖реНрдЯ рдХреЛ)
рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ – рд╕рдорд╕реНрдиреЗрд╣рдпреБрддрд╛ (рд╕рдорд╛рди рд░реВрдк рд╕реЗ рдкреНрдпрд╛рд░ рдХрд░рдиреЗ рд╡рд╛рд▓реА)
рд╕реБрддрдГ – рдкреБрддреНрд░:/рддрдирдпрдГ (рдкреБрддреНрд░)
рднреГрд╢рдореН – рдЕрддреНрдпрдзрд┐рдХрдореН (рдмрд╣реБрдд рдЕрдзрд┐рдХ)
рдЖрдЦрдгреНрдбрд▓рд╕реНрдп – рджреЗрд╡рд░рд╛рдЬрд╕реНрдп рдЗрдиреНрджреНрд░рд╕реНрдп (рдЗрдиреНрджреНрд░ рдХрд╛)
рдЕрд╕рд╛рдиреНрддреНрд╡рдпрддреН – рд╕рд╛рдиреНрддреНрд╡рдирд╛ рджрддреНрддрд╡рд╛рдиреН, (рд╕рд╛рдиреНрддреНрд╡рдирд╛ рджреА) (рджрд┐рд▓рд╛рд╕рд╛ рджреА) рд╕рдорд╛рд╢реНрд╡рд╛рд╕рдпрддреН
рдЕрдЪрд┐рд░рд╛рддреН – рд╢реАрдШреНрд░рдореН (рд╢реАрдШреНрд░ рд╣реА)
рдЪрдгреНрдбрд╡рд╛рддреЗрди – рд╡реЗрдЧрдпреБрддрд╛ рд╡рд╛рдпреБрдирд╛ (рдкреНрд░рдЪрдгреНрдб (рддреАрд╡реНрд░) рд╣рд╡рд╛ рд╕реЗ)
рдореЗрдШрд░рд╡реИрдГ – рдореЗрдШрд╕реНрдп рдЧрд░реНрдЬрдиреЗрди (рдмрд╛рджрд▓реЛрдВ рдХреЗ рдЧрд░реНрдЬрди
рдкреНрд░рд╡рд░реНрд╖рдГ – рд╡реГрд╖реНрдЯрд┐рдГ (рд╡рд░реНрд╖рд╛)
рдЬрд▓реЛрдкрдкреНрд▓рд╡рдГ – рдЬрд▓рд╕реНрдп рд╡рд┐рдкрддреНрддрд┐рдГ (рдЬрд▓рд╕рдВрдХрдЯ) (рдЙрдкрдкреНрд▓рд╡рдГ рд╡рд┐рдкрддреНрддрд┐)
рдХрд░реНрд╖рдгрд╡рд┐рдореБрдЦрдГ – рдХрд░реНрд╖рдгрдХрд░реНрдордгрд╛ рд╡рд┐рдореБрдЦрдГ (рдЬреЛрддрдиреЗ рдХреЗ рдХрд╛рдо рд╕реЗ рд╡рд┐рдореБрдЦ рд╣реЛрдХрд░)
рд╡реГрд╖рднреМ – рд╡реГрд╖реМ (рджреЛрдиреЛрдВ рдмреИрд▓реЛрдВ рдХреЛ)
рдЕрдЧрд╛рддреН – рдЧрддрд╡рд╛рдиреН, рдЕрдЧрдЪреНрдЫрддреН (рдЧрдпрд╛)
рддреНрд░рд┐рджрд╢рд╛рдзрд┐рдкрдГ – рддреНрд░рд┐рджрд╢рд╛рдирд╛рдореН
рдЕрдзрд┐рдк: – рдЗрдиреНрджреНрд░рдГ,(рджреЗрд╡рддрд╛рдУрдВ рдХрд╛ рд░рд╛рдЬрд╛-рдЗрдиреНрджреНрд░)
рдкреНрд░рддреЛрджреЗрди – рдЕрддреНрдпрдзрд┐рд╡реЗрди рдХрд╖реНрдЯрдкреНрд░рджрджрдгреНрдбреЗрди (рдХрд╖реНрдЯрджрд╛рдпрдХ рдбрдгреНрдбреЗ рд╕реЗ)
рдЕрднрд┐рдирдиреНрддрдореН – рдорд╛рд░рдпрдиреНрддрдореН (рдорд╛рд░рддреЗ рд╣реБрдП)
рд▓рд╛рдЩреНрдЧрд▓реЗрди – рд╣рд▓реЗрди (рд╣рд▓ рд╕реЗ)
рдирд┐рдкреАрдбрд┐рддрдореН – рдкреАрдбрд╝рд┐рддреЛрд╜рднрд╡рддреН (рдкреАрдбрд╝рд┐рдд рд╣реЛрддреЗ рд╣реБрдП)

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Shemushi Chapter 5 рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдпрд╡рддреНрд╕рд▓рд╛

рд╕рд░рд▓рд╛рд░реНрде: –
рд╣реЗ рднреЗрджреНрд░ (рд╕реБрд░рднрд┐) рдирд┐рд╢реНрдЪрдп рд╣реА рд╣рдЬрд╛рд░реЛрдВ рдкреБрддреНрд░ рдЖрдкрдХреЗ рд╣реИ, рдлрд┐рд░ рдЗрд╕ рдкреБрддреНрд░ рдкрд░ рдЗрддрдирд╛ рдкреНрдпрд╛рд░ рдХреНрдпреЛрдВ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдЗрдиреНрджреНрд░ рдиреЗ рд╕реБрд░рднрд┐ рд╕реЗ рдкреВрдЫрд╛-рдФрд░ рд╕реБрд░рднрд┐ рдиреЗ рдЗрд╕ рдкреНрд░рдХрд╛рд░ рдЙрддреНрддрд░ рджрд┐рдпрд╛ред
” рдпрджрд┐ рдореЗрд░реЗ рд╣рдЬрд╛рд░реЛрдВ рдкреБрддреНрд░ рд╣реИ рддреЛ рд╡реЗ рд╕рдм рдореЗрд░реЗ рд▓рд┐рдП рд╕рдорд╛рди рд╣реИ рд▓реЗрдХрд┐рди рд╣реЗ рдЗрдиреНрджреНрд░! рдХрдордЬреЛрд░ рдкреБрддреНрд░ (рдЧрд░реАрдм) рдкреБрддреНрд░ рдкрд░ рдорд╛рдБ рдХреА рдордорддрд╛ (рдХреГрдкрд╛) рдЕрдзрд┐рдХ рд╣реЛрддреА рд╣реИред”
“рдореЗрд░реЗ рдмрд╣реБрдд рд╕реА рд╕рдВрддрд╛рдиреЗ рд╣реИ рдпрд╣ рд╕рддреНрдп рд╣реИред рдлрд┐рд░ рднреА рдЗрд╕ рдкреБрддреНрд░ рдореЗрдВ рдореЗрд░реА рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рдЖрддреНрдо рд╡реЗрджрдирд╛ рдЕрдиреБрднрд╡ рдХрд░ рд░рд╣реА рд╣реВрдБ рдХреНрдпреЛрдВ рдХрд┐ рдпрд╣ рджреВрд╕рд░реЛрдВ рд╕реЗ рджреБрд░реНрдмрд▓ (рдХрдордЬреЛрд░) рд╣реИред рд╕рднреА рд╕рдВрддрд╛рдиреЛрдВ рдкрд░ рдорд╛рдБ рдХреА рдордорддрд╛ рд░рд╣рддреА рд╣реИ рдлрд┐рд░ рднреА рджреБрд░реНрдмрд▓ рд╕рдВрддрд╛рди рдкрд░ рдорд╛рдБ рдХреА рдордорддрд╛ рдЕрдзрд┐ рдХ рд╣реЛрддреА рд╣реИ рдпрд╣ рд╕рд╣рдЬ рд╣реИред”

рд╕реБрд░рднрд┐ рдХреЗ рд╡рдЪрди рд╕реБрдирдХрд░ рдмрд╣реБрдд рдЕрдзрд┐рдХ рд╡рд┐рд╕реНрдорд┐рдд рдЗрдиреНрджреНрд░ рдХрд╛ рд╣реГрджрдп рднреА рджреНрд░рд╡рд┐рдд рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ рдФрд░ рдЗрдиреНрджреНрд░ рдиреЗ рд╕реБрд░рднрд┐ рдХреЛ рд╕рд╛рдВрддреНрд╡рдирд╛ рджреА (рджрд┐рд▓рд╛рд╕рд╛ рджреА) рд╣реИ рд╡рддреНрд╕ рдЬрд╛рдУрдВ рд╕рдм рдареАрдХ рд╣реЛ рдЬрд╛рдПрдЧрд╛ред рд╢рд┐рдШреНрд░ рд╣реА рдкреНрд░рдЪрдВрдб рд╡рд╛рдпреБ рдХреЗ рд╡реЗрдЧ рд╕реЗ рдмрд╛рджрд▓реЛрдВ рдХреА рдЧрд░реНрдЬрдирд╛ рдХреЗ рд╕рд╛рде рд╡рд░реНрд╖рд╛ рд╣реЛ рдЧрдпреА рд╕рднреА рдФрд░ рдЬрд▓ рд╣реА рдЬрд▓ рд╣реЛ рдЧрдпрд╛ред рдХрд┐рд╕рд╛рди рдкреНрд░рд╕рдиреНрди рд╣реЛрдХрд░ рдЬреЛрддрдиреЗ рдХреЗ рдХрд╛рдо рд╕реЗ рд╡рд┐рдореБрдЦ рд╣реЛрдХрд░ рджреЛрдиреЛрдВ рдмреИрд▓реЛрдВ рдХреЛ рдШрд░ рд▓реЗ рдЖрдпрд╛ред

рд╢реНрд▓реЛрдХрд╛рдиреНрд╡рдпрдГ рд╕рд░реНрд╡реЗрд╖реБ рдЕрдкрд╡реНрдпреЗрд╖реБ рдЬрдирдиреА рддреБрд▓реНрдп рд╡рддреНрд╕рд▓рд╛ рдЪ (рдкрд░) рджреАрдиреЗ рдкреБрддреНрд░реЗ (рддреБ) рдорд╛рддрд╛ рдЖрдИ рд╣реГрджреНрдзрдпрд╛ рдХреГрдкрд╛ рднрд╡реЗрдд “рд╕рднреА рд╕рдВрддрд╛рдиреЛрдВ рдкрд░ рдорд╛рдБ рдХреА рдордорддрд╛ рд╕рдорд╛рди рд╣реЛрддреА рд╣реИ рд▓реЗрдХрд┐рди рдХрдордЬреЛрд░ рдкрд░ рдорд╛рдВ рдХреА рдХреГрдкрд╛ рдЖрд░реНрджреНрд░рджреНрдзрдп (рд╡рд┐рд╢реЗрд╖) рд╣реЛрддреА рд╣реИред”

error: Content is protected !!