Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

We are offering NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Grammar Book पुरुषबोधनम् Questions and Answers can be used by students as a reference during their preparation.

Sanskrit Vyakaran Class 6 Solutions पुरुषबोधनम्

प्रश्न 1.
प्रथमपुरुषः कः भवति?
(प्रथम पुरुष क्या होता है?)
उत्तर:
यः अन्यस्य बोधकः शब्दः सः प्रथमपुरुषः (Third Person) भवति।
(जो दूसरे को बोधक शब्द होता है, वह प्रथम पुरुष होता है।)
उदाहरणम्-सः (वह), तौ (वे दो), ते (वे सब), सा (वह स्त्री), ते (वे दो स्त्रियाँ), ताः (वे सब स्त्रियाँ), तत् (वह-फलादि), ते (वे दो-फलादि), तानि (वे सब-फलादि), तम् (उसे) तेन-तया (उसके द्वारा), तस्य (उसका) इत्यादि।

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

प्रश्न 2.
मध्यमपुरुषः कः भवति?
(मध्यम पुरुष कौन होता है?)
उत्तर:
वक्ता येन सह वार्ता करोति सः मध्यमपुरुषः (Second Person) भवति।
(वक्ता जिससे बात करता है, वह मध्यम पुरुष होता है।)
उदाहरणम्-त्वम् (तू), युवाम् (तुम दो), यूयम् (तुम सब), त्वाम् (तुझे), त्वया (तेरे द्वारा), तव (तेरा) इत्यादि।

प्रश्न 3.
उत्तमपुरुषः कः भवति?
(उत्तम पुरुष कौन होता है?)
उत्तर:
वक्ता स्वयं उत्तमपुरुषः (First Person) भवति।
(बोलने वाला स्वयं उत्तम पुरुष होता है।)
उदाहरणम्-अहम् (मैं), आवाम् (हम दो), वयम् (हम सब), माम् (मुझे), मया (मेरे द्वारा), मम (मेरा) इत्यादि।

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम् 1
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम् 2

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

प्रथम पुरुष के उदाहरण
Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम् 3

अभ्यासः

प्रश्न 1.
अधोलिखितेषु उत्तमपुरुषवाचकानि पदानि लिखत
(निम्नलिखित में से उत्तम पुरुष के वाचक पदों को लिखो)
उत्तर:
तव। मम। तस्य। त्वाम्। माम्। तम्। त्वम्। अहम्। सः।

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

प्रश्न 2.
अधोलिखितेषु प्रथमपुरुषवाचकानि पदानि लिखत
(निम्नलिखित में से प्रथम पुरुष के वाचक पदों को लिखो)
उत्तर:
तया। तेन। मया। त्वयां। तानि। एतानि। तत्। आवाम् ।

बहुविकल्पीयप्रश्नाः

अधोलिखितेषु विकल्पेषु समुचितम् उत्तरं चित्वा लिखत (निम्नलिखित विकल्पों में से उचित उत्तर चुनकर लिखें।
(After choosing the proper answer among the following, rewrite it.)

प्रश्न 1.
उ.पु. एकवचने रूपं लिखत।
(क) अहम्
(ख) सः
(ग) आवाम्
(घ) यूयम्।
उत्तर:
(क) अहम्

प्रश्न 2.
म.पु. द्विवचने रूपं लिखत।
(क) त्वम्
(ख) युवाम्
(ग) अहम्
(घ) सः।
उत्तर:
(ख) युवाम्

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

प्रश्न 3.
पुल्लिङ्ग बहुवचने रूपं लिखत।।
(क) फलानि
(ख) के
(ग) छात्राः
(घ) ताः।
उत्तर:
(ग) छात्राः

प्रश्न 4.
स्त्रीलिङ्ग एकवचने रूपं लिखत।
(क) किम्
(ख) पत्रम्
(ग) तत्
(घ) सा।
उत्तर:
(घ) सा।

प्रश्न 5.
नपुंसकलिङ्ग द्विवचने रूपं लिखत।
(क) पत्रे
(ख) छात्रे
(ग) सः
(घ) तो।
उत्तर:
(क) पत्रे

प्रश्न 6.
पुंल्लिङ्ग एकवचने रूपं लिखत।
(क) छात्राः
(ख) बालकः
(ग) तत्
(घ) बालिके।
उत्तर:
(ख) बालकः

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

प्रश्न 7.
स्त्रीलिङ्ग द्विवचने रूपं लिखत।
(क) का
(ख) छात्राः
(ग) बालिके
(घ) ताः।
उत्तर:
(ग) बालिके

प्रश्न 8.
नपुंसकलिङ्ग बहुवचने रूपं लिखत।
(क) फले
(ख) के
(ग) ते
(घ) फलानि।
उत्तर:
(घ) फलानि।

प्रश्न 9.
स्त्रीलिङ्ग द्विवचने रूपं लिखत।
(क) ते
(ख) सा
(ग) ताम्
(घ) तानि।
उत्तर:
(क) ते

प्रश्न 10.
स्त्रीलिङ्ग एकवचने रूपं लिखत।
(क) किम्
(ख) का
(ग) कः
(घ) कौ।
उत्तर:
(ख) का

Class 6 Sanskrit Grammar Book Solutions पुरुषबोधनम्

प्रश्न 11.
मध्यम पुरुष एकवचने रूपं लिखत।।
(क) अहम्
(ख) सः
(ग) त्वम्
(घ) त्वाम्।
उत्तर:
(ग) त्वम्

प्रश्न 12.
नपुंसकलिने बहुवचनान्त रूपं लिखत।
(क) फलम्
(ख) फले
(ग) पत्रम्
(घ) फलानि।
उत्तर:
(घ) फलानि।

प्रश्न 13.
उत्तम पुरुष बहुवचने रूपं लिखत।
(क) वयम्
(ख) त्वम्
(ग) अहम्
(घ) यूयम्।
उत्तर:
(क) वयम्

error: Content is protected !!