{"id":2561,"date":"2022-05-13T18:00:03","date_gmt":"2022-05-13T12:30:03","guid":{"rendered":"http:\/\/mcq-questions.com\/?p=2561"},"modified":"2022-05-09T10:19:25","modified_gmt":"2022-05-09T04:49:25","slug":"ncert-solutions-for-class-10-hindi-sparsh-chapter-16","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-10-hindi-sparsh-chapter-16\/","title":{"rendered":"NCERT Solutions for Class 10 Hindi Sparsh Chapter 16\u00a0\u092a\u0924\u091d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u091f\u0942\u091f\u0940 \u092a\u0924\u094d\u0924\u093f\u092f\u093e\u0901"},"content":{"rendered":"

NCERT Solutions for Class 10 Hindi Sparsh Chapter 16\u00a0\u092a\u0924\u091d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u091f\u0942\u091f\u0940 \u092a\u0924\u094d\u0924\u093f\u092f\u093e\u0901<\/h2>\n

These Solutions are part of NCERT Solutions for Class 10 Hindi<\/a>. Here we have given NCERT Solutions for Class 10 Hindi Sparsh Chapter 16 \u092a\u0924\u091d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u091f\u0942\u091f\u0940 \u092a\u0924\u094d\u0924\u093f\u092f\u093e\u0901.<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928-\u0905\u092d\u094d\u092f\u093e\u0938<\/strong><\/span><\/p>\n

(\u092a\u093e\u0920\u094d\u092f\u092a\u0941\u0938\u094d\u0924\u0915 \u0938\u0947)<\/strong><\/span><\/p>\n

\u092e\u094c\u0916\u093f\u0915<\/strong><\/p>\n

\u0928\u093f\u092e\u094d\u0928\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924 \u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930 \u090f\u0915-\u0926\u094b \u092a\u0902\u0915\u094d\u0924\u093f\u092f\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u0940\u091c\u093f\u090f|<\/strong><\/p>\n

I.<\/strong><\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 1.<\/strong>
\n\u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0938\u094b\u0928\u093e \u0914\u0930 \u0917\u093f\u0928\u094d\u0928\u0940 \u0915\u093e \u0938\u094b\u0928\u093e \u0905\u0932\u0917 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948?
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0938\u094b\u0928\u093e \u092c\u093f\u0928\u093e \u0915\u093f\u0938\u0940 \u092e\u093f\u0932\u093e\u0935\u091f \u0915\u0947 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0939 \u092a\u0942\u0930\u0940 \u0924\u0930\u0939 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0917\u093f\u0928\u094d\u0928\u0940 \u0915\u0947 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0924\u093e\u0901\u092c\u0947 \u0915\u0940 \u092e\u093f\u0932\u093e\u0935\u091f \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0940 \u0924\u093e\u0901\u092c\u0947 \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0917\u093f\u0928\u094d\u0928\u0940 \u0915\u093e \u0938\u094b\u0928\u093e \u091c\u094d\u092f\u093e\u0926\u093e \u091a\u092e\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u092e\u0947\u0902 \u092e\u091c\u092c\u0942\u0924 \u092d\u0940 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0914\u0930\u0924\u0947\u0902 \u0905\u0915\u0938\u0930 \u0917\u093f\u0928\u094d\u0928\u0940 \u0915\u0947 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0917\u0939\u0928\u0947 \u092c\u0928\u0935\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 2.<\/strong>
\n\u092a\u094d\u0930\u0948\u0915\u094d\u091f\u093f\u0915\u0932 \u0906\u0908\u0921\u093f\u092f\u093e\u0932\u093f\u0938\u094d\u091f \u0915\u093f\u0938\u0947 \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902?
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u092a\u094d\u0930\u0948\u0915\u094d\u091f\u093f\u0915\u0932 \u0906\u0907\u0921\u093f\u092f\u093e\u0932\u093f\u0938\u094d\u091f \u0935\u0947 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u094b \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936\u094b\u0902 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092f\u094b\u0917 \u0905\u092a\u0928\u0947 \u0935\u094d\u092f\u0935\u0939\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936\u094b\u0902 \u0914\u0930 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0915\u0947 \u092e\u0947\u0932 \u0938\u0947 \u0909\u0938\u0947 \u0935\u094d\u092f\u0935\u0939\u093e\u0930 \u092f\u094b\u0917\u094d\u092f \u092c\u0928\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 3.<\/strong>
\n\u092a\u093e\u0920 \u0915\u0947 \u0938\u0902\u0926\u0930\u094d\u092d \u092e\u0947\u0902 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0915\u094d\u092f\u093e \u0939\u0948?
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u092a\u093e\u0920 \u0915\u0947 \u0906\u0927\u093e\u0930 \u092a\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0939\u0948 \u091c\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0940 \u0915\u094b\u0908 \u092e\u093f\u0932\u093e\u0935\u091f \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0909\u0938\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936\u094b\u0902 \u092a\u0930 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0939\u093e\u0935\u0940 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0939\u094b\u0924\u0940\u0964 \u091c\u093f\u0938\u092e\u0947\u0902 \u092a\u0942\u0930\u0947 \u0938\u092e\u093e\u091c \u0915\u0940 \u092d\u0932\u093e\u0908 \u091b\u093f\u092a\u0940 \u0939\u0941\u0908 \u0939\u094b \u0924\u0925\u093e \u091c\u094b \u0938\u092e\u093e\u091c \u0915\u0947 \u0936\u093e\u0936\u094d\u0935\u0924 \u092e\u0942\u0932\u094d\u092f\u094b\u0902 \u0915\u094b \u092c\u0928\u093e\u090f \u0930\u0916\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0915\u094d\u0937\u092e \u0939\u094b, \u0935\u0939\u0940 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

II.<\/strong><\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 4.<\/strong>
\n\u0932\u0947\u0916\u0915 \u0928\u0947 \u091c\u093e\u092a\u093e\u0928\u093f\u092f\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0926\u093f\u092e\u093e\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u2018\u0938\u094d\u092a\u0940\u0921’ \u0915\u093e \u0907\u0902\u091c\u0928 \u0932\u0917\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u092c\u093e\u0924 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902 \u0915\u0939\u0940 \u0939\u0948? |
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u0932\u0947\u0916\u0915 \u0928\u0947 \u091c\u093e\u092a\u093e\u0928\u093f\u092f\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0926\u093f\u092e\u093e\u0917 \u092e\u0947\u0902 ‘\u0938\u094d\u092a\u0940\u0921’ \u0915\u093e \u0907\u0902\u091c\u0928 \u0932\u0917\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u092c\u093e\u0924 \u0907\u0938\u0932\u093f\u090f \u0915\u0939\u0940 \u0939\u0948 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u091c\u093e\u092a\u093e\u0928\u0940 \u0905\u092a\u0928\u0947 \u0915\u093e\u092e \u0915\u094b \u0905\u0924\u094d\u092f\u0902\u0924 \u0926\u094d\u0930\u0941\u0924 \u0917\u0924\u093f \u0938\u0947 \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0909\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u0926\u0947\u0916\u0915\u0930 \u0932\u0917\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0935\u0947 \u092e\u0939\u0940\u0928\u0947 \u092d\u0930 \u0915\u093e \u0915\u093e\u092e \u090f\u0915 \u0939\u0940 \u0926\u093f\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u0928\u093f\u092a\u091f\u093e \u0926\u0947\u0928\u093e \u091a\u093e\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 5.<\/strong>
\n\u091c\u093e\u092a\u093e\u0928\u0940 \u092e\u0947\u0902 \u091a\u093e\u092f \u092a\u0940\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u0935\u093f\u0927\u093f \u0915\u094b \u0915\u094d\u092f\u093e \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902?
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u091c\u093e\u092a\u093e\u0928\u0940 \u092e\u0947\u0902 \u091a\u093e\u092f \u092a\u0940\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u0935\u093f\u0927\u093f \u0915\u094b \u201c\u091a\u093e-\u0928\u094b-\u092f\u0942\u201d \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902, \u091c\u093f\u0938\u0915\u093e \u0905\u0930\u094d\u0925 \u0939\u0948-\u2018\u091f\u0940-\u0938\u0947\u0930\u0947\u092e\u0928\u0940’ \u0914\u0930 \u091a\u093e\u092f \u092a\u093f\u0932\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u093e \u2018\u091a\u093e\u091c\u0940\u0928 \u0915\u0939\u0932\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 6.<\/strong>
\n\u091c\u093e\u092a\u093e\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u091c\u0939\u093e\u0901 \u091a\u093e\u092f \u092a\u093f\u0932\u093e\u0908 \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0909\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093e\u0928 \u0915\u0940 \u0915\u094d\u092f\u093e \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937\u0924\u093e \u0939\u0948?
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u091c\u093e\u092a\u093e\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u091c\u0939\u093e\u0901 \u091a\u093e\u092f \u092a\u093f\u0932\u093e\u0908 \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0935\u0939\u093e\u0901 \u0910\u0938\u0940 \u0936\u093e\u0902\u0924\u093f \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u091c\u0939\u093e\u0901 \u092a\u093e\u0928\u0940 \u0915\u093e \u0916\u0926\u092c\u0926\u093e\u0928\u093e \u092d\u0940 \u0938\u0941\u0928\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0935\u0939 ‘\u091a\u093e\u091c\u0940\u0928’ \u0938\u093e\u0930\u0947 \u0915\u093e\u0930\u094d\u092f \u0905\u0924\u094d\u092f\u0902\u0924 \u0917\u0930\u093f\u092e\u093e\u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u0922\u0902\u0917 \u0938\u0947 \u0936\u093e\u0902\u0924 \u0935\u093e\u0924\u093e\u0935\u0930\u0923 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u0930\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924<\/strong><\/p>\n

(\u0915) \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924 \u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930 (25-30 \u0936\u092c\u094d\u0926\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902) \u0932\u093f\u0916\u093f\u090f|<\/strong><\/p>\n

I.<\/strong><\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 1.<\/strong>
\n\u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0938\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0914\u0930 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0924\u093e\u0901\u092c\u0947 \u0938\u0947 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0917\u0908 \u0939\u0948? |
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0938\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0907\u0938\u0932\u093f\u090f \u0915\u0940 \u0917\u0908 \u0939\u0948 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u0924\u0930\u0939 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u091c\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 | \u0938\u094b\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u094b\u0908 \u092e\u093f\u0932\u093e\u0935\u091f \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0909\u0938\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u092d\u0940 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0915\u0940 \u092e\u093f\u0932\u093e\u0935\u091f \u0915\u0947 \u092c\u093f\u0928\u093e \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0924\u093e\u0901\u092c\u0947 \u0938\u0947 \u0907\u0938\u0932\u093f\u090f \u0915\u0940 \u0917\u0908 \u0939\u0948 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u091c\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0936\u0941\u0926\u094d\u0927 \u0938\u094b\u0928\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u0924\u093e\u0901\u092c\u093e \u092e\u093f\u0932\u093e\u0915\u0930 \u0909\u0938\u0915\u0940 \u0917\u0941\u0923\u0935\u0924\u094d\u0924\u093e \u0915\u094b \u0938\u0941\u0927\u093e\u0930\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0909\u0938\u092e\u0947\u0902 \u091a\u092e\u0915 \u0909\u0924\u094d\u092a\u0928\u094d\u0928 \u0915\u0940 \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0909\u0938\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936 \u0915\u093e \u0935\u094d\u092f\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0938\u0947 \u092e\u0947\u0932 \u0915\u0930\u0935\u093e\u0915\u0930 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936\u094b\u0902 \u0915\u094b \u092e\u091c\u092c\u0942\u0924 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u091c\u0940\u0935\u0928 \u0915\u0947\u0935\u0932 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936\u094b\u0902 \u0938\u0947 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u091a\u0932\u0924\u093e, \u091c\u0940\u0935\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u0906\u0926\u0930\u094d\u0936\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0938\u093e\u0925-\u0938\u093e\u0925 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0935\u0939\u093e\u0930\u093f\u0915\u0924\u093e \u0915\u093e \u0939\u094b\u0928\u093e \u092d\u0940 \u0906\u0935\u0936\u094d\u092f\u0915 \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0938\u0947 \u0938\u092e\u093e\u091c \u0915\u093e \u0930\u0942\u092a \u092d\u0940 \u0928\u093f\u0916\u0930 \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

II.<\/strong><\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928 2.<\/strong>
\n\u091a\u093e\u091c\u0940\u0928 \u0928\u0947 \u0915\u094c\u0928-\u0938\u0940 \u0915\u094d\u0930\u093f\u092f\u093e\u090f\u0901 \u0917\u0930\u093f\u092e\u093e\u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u0922\u0902\u0917 \u0938\u0947 \u092a\u0942\u0930\u0940 \u0915\u0940\u0902? |
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930<\/strong>
\n\u2018\u091a\u093e\u091c\u0940\u0928’ \u0928\u0947 \u091f\u0940-\u0938\u0947\u0930\u0947\u092e\u0928\u0940 \u092e\u0947\u0902 \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924 \u0915\u094d\u0930\u093f\u092f\u093e\u090f\u0901 \u0917\u0930\u093f\u092e\u093e\u092e\u092f \u0922\u0902\u0917 \u0938\u0947 \u0915\u0940-<\/p>\n