{"id":323,"date":"2021-07-23T11:13:00","date_gmt":"2021-07-23T05:43:00","guid":{"rendered":"http:\/\/mcq-questions.com\/?p=323"},"modified":"2022-03-02T10:23:50","modified_gmt":"2022-03-02T04:53:50","slug":"ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/","title":{"rendered":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)"},"content":{"rendered":"

NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)<\/span><\/h2>\n

These Solutions are part of\u00a0NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics<\/a>. Here we have given NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition.<\/p>\n

[NCERT TEXTBOOK QUESTIONS SOLVED] (\u092a\u093e\u0920\u094d\u092f\u092a\u0941\u0938\u094d\u0924\u0915 \u0938\u0947 \u0939\u0932 \u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928)<\/strong><\/span><\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 1. \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0938\u0947 \u0924\u093e\u0924\u094d\u092a\u0930\u094d\u092f \u0909\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u0938\u0947 \u0939\u0948 \u091c\u092c \u090f\u0915 \u0935\u093f\u0936\u0947\u0937 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917\u0940 \u0917\u0908 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0940 \u0917\u0908 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u0947 \u0928\u093f\u092f\u092e \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u092c\u093e\u0908\u0902 \u0938\u0947 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0915\u0940 \u0913\u0930
\n\u0905\u0927\u093f\u092a\u0924\u093f \u0905\u0927\u093f\u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0909\u0938\u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917\u0940 \u0917\u0908 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092e\u0947\u0902 \u090b\u0923\u093e\u0924\u094d\u092e\u0915 \u0938\u0902\u092c\u0902\u0927 \u0939\u0948\u0964 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0947 \u0928\u093f\u092f\u092e \u0915\u0947 \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u092c\u093e\u0908\u0902 \u0938\u0947 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u090a\u092a\u0930 \u0915\u0940 \u0922\u0932\u093e\u0928\u0935\u093e\u0932\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0914\u0930 \u0909\u0938\u0915\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0940 \u0917\u0908 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0927\u0928\u093e\u0924\u094d\u092e\u0915 \u0938\u0902\u092c\u0902\u0927 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0905\u0924\u0903 \u0926\u093f\u092f\u0947 \u0917\u090f \u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 PD \u090f\u0915 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0915\u0940 \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 SS \u090f\u0915 \u090a\u092a\u0930 \u0915\u0940 \u0913\u0930 \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0939\u0948\u0964 \u091c\u0939\u093e\u0901 \u092a\u0930 DD \u0914\u0930 SS \u090f\u0915 \u0926\u0942\u0938\u0930\u0947 \u0915\u094b \u0915\u093e\u091f\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0935\u0939\u093e\u0901 \u092a\u0930 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u092a\u0930 Dn = Sn \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0930\u0942\u092a \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0926\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0924\u094b \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 \u092f\u0926\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0924\u094b \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0927\u093f\u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 2. \u0939\u092e \u0915\u092c \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0915\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u091c\u092c \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0909\u0938\u0915\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0924\u094b \u0907\u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u0939\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0939 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0907\u0938\u0947 \u0905\u092d\u093e\u0935\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092d\u0940 \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 3. \u0939\u092e \u0915\u092c \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0915\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0905\u0927\u093f\u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u091c\u092c \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0909\u0938\u0915\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u094b \u0907\u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0939\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0939 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0947 \u0905\u092d\u093e\u0935\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092d\u0940 \u0915\u0939\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 4. \u0915\u094d\u092f\u093e \u0939\u094b\u0917\u093e \u092f\u0926\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u091a\u0932\u093f\u0924 \u092e\u0942\u0932\u094d\u092f \u0939\u0948?<\/strong>
\n(a) \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915\u0964<\/strong>
\n(b) \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> (i) \u092f\u0926\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u0948-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0917\u0940
\n\u0905\u0924\u0903 \u0905\u0927\u093f\u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u091c\u0928\u094d\u092e \u0932\u0947\u0917\u0940\u0964
\n(a) \u092f\u0939 \u0905\u0927\u093f\u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u093f\u0915\u094d\u0930\u0947\u0924\u093e\u0913\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u0940 \u0915\u094b \u092c\u0922\u093c\u093e\u092f\u0947\u0917\u0940\u0964
\n(b) \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u093e \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0935\u093f\u0915\u094d\u0930\u0947\u0924\u093e \u0915\u092e \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0932\u0947\u0928\u0947 \u0915\u094b \u0924\u0948\u092f\u093e\u0930 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(c) \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u093f\u0938\u094d\u0924\u0943\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0938\u0902\u0915\u0941\u091a\u093f\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n\u092f\u0939 \u0924\u092c \u0924\u0915 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u092c \u0924\u0915 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0941\u0928\u0903 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0915 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u092a\u0939\u0941\u0901\u091a \u091c\u093e\u0924\u0940\u0964
\n\"NCERT
\n\"NCERT
\n(ii) \u092f\u0926\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u091c\u0928\u094d\u092e \u0932\u0947\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n(a) \u092f\u0939 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u094d\u0930\u0947\u0924\u093e\u0913\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u093e \u0915\u094b \u092c\u0922\u093c\u093e \u0926\u0947\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964
\n(b) \u0907\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u093e \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0915\u094d\u0930\u0947\u0924\u093e \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0926\u0947\u0928\u0947 \u0915\u094b \u0924\u0948\u092f\u093e\u0930 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(c) \u0907\u0938 \u092c\u0922\u093c\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0938\u0902\u0915\u0941\u091a\u093f\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u093f\u0938\u094d\u0924\u0943\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0939 \u0924\u092c \u0924\u0915 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u092c \u0924\u0915 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0941\u0928\u0903 \u0938\u094d\u0925\u093e\u092a\u093f\u0924 \u0928 \u0939\u094b \u091c\u093e\u092f\u0947\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 5. \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0939\u094b\u0928\u0947 \u092a\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u0923 \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948? \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u091c\u092c \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0939\u094b \u0924\u094b \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092c\u093e\u0901\u0908 \u0938\u0947 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0915\u0940 \u0913\u0930 \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0938\u0947 \u092c\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0913\u0930 \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u091c\u0939\u093e\u0902 \u092a\u0930 \u092f\u0947 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u090f\u0915 \u0926\u0942\u0938\u0930\u0947 \u0915\u094b \u0915\u093e\u091f\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0905\u0930\u094d\u0925\u093e\u0924\u094d \u091c\u093f\u0938 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902, \u0935\u0939\u093e\u0901 \u092a\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u0923 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0947 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u093f\u0916\u093e\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 E \u092a\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 DD \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 SS \u090f\u0915 \u0926\u0942\u0938\u0930\u0947 \u0915\u094b \u0915\u093e\u091f \u0930\u0939\u0947 \u0939\u0948\u0902,
\n\u0905\u0924\u0903 \u092f\u0939 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0930\u0942\u092a OP \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0939\u0948 \u0914\u0930 OQ \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0939\u0948\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 6. \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f \u0915\u093f \u0905\u092d\u094d\u092f\u093e\u0938 5 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u0948\u0964 \u0905\u092c \u092f\u0926\u093f \u0939\u092e<\/strong>
\n\u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0926\u0947 \u0926\u0947\u0902 \u0924\u094b \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0907\u0938\u0915\u0947 \u0938\u093e\u0925 \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0938\u092e\u093e\u092f\u094b\u091c\u0928 \u0915\u0930\u0947\u0917\u0940?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong>
\n1. \u092f\u0926\u093f \u0939\u092e \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0926\u0947 \u0926\u0947\u0902 \u0924\u094b \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964
\n2. \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092c\u0922\u093c\u0947\u0917\u0940\u0964
\n3. \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0905\u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0935\u093f\u0932\u0941\u092a\u094d\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u092f\u0947\u0902\u0917\u0947\u0964
\n\u0907\u0938\u0947 \u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0938\u094d\u092a\u0937\u094d\u091f \u0915\u093f\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP \u0925\u0940 \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 (DD) = \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f (SS) \u0925\u0947\u0964 \u0907\u0938 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 AR > AC \u0905\u0924: \u092b\u0930\u094d\u0928\u0947 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0932\u093e\u092d \u0915\u092e\u093e \u0930\u0939\u0940 \u0925\u0940\u0964 \u0939\u092e\u0928\u0947 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0926\u0947 \u0926\u0940 \u0924\u094b \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b \u0917\u0908\u0964 \u092f\u0939 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0924\u092c \u0924\u0915 \u0939\u094b\u0917\u0940 \u091c\u092c \u0924\u0915 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0907\u0924\u0928\u0940 \u0915\u092e \u0928 \u0939\u094b \u091c\u093e\u090f \u0915\u093f AR = Min. AC \u0939\u094b\u0964
\n\"NCERT
\n\u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0948\u0928\u0932 B \u092e\u0947\u0902 \u092b\u0930\u094d\u092e \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 E \u092a\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u0939\u0948 \u091c\u0939\u093e\u0901 MC = MR \u0924\u0925\u093e MC, MR \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0915\u094b \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0938\u0947 \u0915\u093e\u091f \u0930\u0939\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0930\u0942\u092a \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0915 OQ \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092c\u0947\u091a\u0947\u0917\u093e \u091c\u093f\u0938\u0915\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0932\u093e\u0917\u0924 = OC \u0924\u0925\u093e \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f = OP \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0932\u093e\u092d = OP – 0C = PC \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0915\u0941\u0932 \u0932\u093e\u092d = PC x OQ = ar PC ME
\n\u092f\u0939 \u0905\u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0939\u0948, \u0905\u0924\u0903 \u0928\u0908 \u092b\u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0906\u0915\u0930\u094d\u0937\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0902\u0917\u0940 \u0928\u0908 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0938\u0947 \u0915\u0940\u092e\u0924 (Panel A \u092e\u0947\u0902) OP \u0938\u0947 0P, \u0939\u094b \u091c\u093e\u092f\u0947\u0917\u0940\u0964 \u0907\u0938 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0932\u093e\u0917\u0924 = OC, \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f = OC \u0905\u0924\u0903 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0932\u093e\u092d = \u0936\u0942\u0928\u094d\u092f \u0905\u0924\u0903 \u0905\u092c \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u0947\u0935\u0932\u0947 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0905\u0930\u094d\u091c\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0947\u0917\u0940\u0964 \u0928\u094b\u091f-\u0939\u093e\u0928\u093f \u0915\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u093f\u092a\u0930\u0940\u0924 \u0939\u094b\u0917\u093e\u0964 \u0915\u0941\u091b \u092b\u0930\u094d\u092e\u0947 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u091b\u094b\u0921\u093c \u0926\u0947\u0902\u0917\u0940, \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0917\u0940, \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092c\u0922\u093c\u0947\u0917\u0940 \u0914\u0930 \u0939\u093e\u0928\u093f\u092f\u093e\u0901 \u0935\u093f\u0932\u0941\u092a\u094d\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u092f\u0947\u0902\u0917\u0940\u0964\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 7. \u091c\u092c \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0939\u0948, \u0924\u094b \u092b\u0930\u094d\u092e\u0947 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u0947 \u0915\u093f\u0938 \u0938\u094d\u0924\u0930 \u092a\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0902? \u0910\u0938\u0947 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0938\u0947 \u0905\u092d\u093f\u092a\u094d\u0930\u093e\u092f \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0928\u0947 \u0930\u0939\u0915\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u094b\u0908 \u092d\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0928 \u0905\u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0905\u0930\u094d\u091c\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0928 \u0939\u093e\u0928\u093f \u0909\u0920\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u0910\u0938\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u092d\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 \u0915\u093e\u0930\u0923-\u092f\u0926\u093f \u092a\u094d\u0930\u091a\u0932\u093f\u0924 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u092a\u094d\u0930\u0924\u094d\u092f\u0947\u0915 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0905\u0927\u093f\u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0905\u0930\u094d\u091c\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0930\u0939\u0940 \u0939\u0948, \u0924\u094b \u0928\u0908 \u092b\u0930\u094d\u092e\u0947 \u0906\u0915\u0930\u094d\u0937\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0902\u0917\u0940\u0964 \u0907\u0938\u0938\u0947 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0917\u0940, \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0914\u0930 \u0905\u0927\u093f\u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0935\u093f\u0932\u0941\u092a\u094d\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u092f\u0947\u0917\u093e\u0964 \u0907\u0938\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092f\u0926\u093f \u092a\u094d\u0930\u091a\u0932\u093f\u0924 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u092b\u0930\u094d\u0928\u0947 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0932\u093e\u092d \u0905\u0930\u094d\u091c\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0930\u0939\u0940 \u0939\u0948\u0902 \u0924\u094b \u0915\u0941\u091b \u092b\u0930\u094d\u092e\u0947 \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0930 \u091c\u093e\u092f\u0947\u0902\u0917\u0940, \u091c\u093f\u0938\u0938\u0947 \u0932\u093e\u092d \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0914\u0930 \u092a\u094d\u0930\u0924\u094d\u092f\u0947\u0915 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u0947 \u0932\u093e\u092d \u092c\u0922\u093c\u0915\u0930 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0915\u0947 \u0938\u094d\u0924\u0930 \u092a\u0930 \u0906 \u091c\u093e\u092f\u0947\u0902\u0917\u0947\u0964 \u0907\u0938 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u092a\u0930 \u0914\u0930 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u092b\u0930\u094d\u092e\u0902 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u092f\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0915\u0930\u0947\u0902\u0917\u0940\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0930\u094d\u0939\u093f\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0947 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u092a\u094d\u0930\u0924\u094d\u092f\u0947\u0915 \u092b\u0930\u094d\u092e \u092a\u094d\u0930\u091a\u0932\u093f\u0924 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0938\u0926\u0948\u0935 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u093e\u092d \u0905\u0930\u094d\u091c\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0947\u0917\u0940\u0964 \u0938\u0942\u0924\u094d\u0930 \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0930\u0942\u092a \u092e\u0947\u0902 \u091c\u092c \u0924\u0915 AR > AC, \u0928\u0908 \u092b\u0930\u094d\u0928\u0947 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0915\u0930\u0947\u0902\u0917\u0940\u0964 \u092f\u0926\u093f AR < AC \u0924\u094b \u0915\u0941\u091b \u092b\u0930\u094d\u092e\u0947 \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0930\u0947\u0902\u0917\u0940\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0926\u0948\u0935 \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 (AR)P = \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923\u0924\u092f\u093e \u0932\u094b\u091a\u0926\u093e\u0930 \u0939\u094b\u0917\u093e \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f P = \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0915\u0947 \u0938\u094d\u0924\u0930 \u092a\u0930 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u093f\u0924\u0928\u0940 \u092d\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 D \u0907\u0938\u0947 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 E \u092a\u0930 \u0915\u093e\u091f\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u092c \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 = OP \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e = OQ \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 8. \u090f\u0915 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u091c\u092c \u0909\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0939\u094b?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0907\u0938\u0947 \u090f\u0915 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e\u0924\u094d\u092e\u0915 \u0909\u0926\u093e\u0939\u0930\u0923 \u0938\u0947 \u0938\u092e\u091d\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092e\u093e\u0928 \u0932\u094b,
\n\"NCERT
\n\u0905\u0924: \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0914\u0930 \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0947 \u0938\u093e\u0925 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924, \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0924\u0925\u093e \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u094d\u0930\u092e\u0936: 230, 320 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0924\u0925\u093e 4 \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 9. \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u091c\u092c \u0909\u092a\u092d\u094b\u0915\u094d\u0924\u093e\u0913\u0902 \u0915\u0940 \u0906\u092f \u092e\u0947\u0902 (a) \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948 (b) \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0909\u092a\u092d\u094b\u0915\u094d\u0924\u093e \u0915\u0940 \u0906\u092f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092f\u093e \u0915\u092e\u0940 \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0935\u0939 \u0907\u0938 \u092c\u093e\u0924 \u092a\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u092d\u0930 \u0915\u0930\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0939\u0948 \u092f\u093e \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928\u0915\u094b\u091f\u093f \u0915\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u0964
\n(a) \u0909\u092a\u092d\u094b\u0915\u094d\u0924\u093e \u0915\u0940 \u0906\u092f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f
\n\"NCERT
\n(b) \u0909\u092a\u092d\u094b\u0915\u094d\u0924\u093e \u0915\u0940 \u0906\u092f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 10. \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930\u094b\u0902 \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0924\u0947 \u0939\u0941\u090f \u0926\u0930\u094d\u0936\u093e\u0907\u090f \u0915\u093f \u091c\u0942\u0924\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f, \u0916\u0930\u0940\u0926\u0940 \u0935 \u092c\u0947\u091a\u0940 \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0940 \u092e\u094b\u091c\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u091c\u094b\u0921\u093c\u0940 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u094b \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u091c\u0942\u0924\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u091c\u094b\u0921\u093c\u0940 \u0924\u0925\u093e \u092e\u094b\u091c\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u091c\u094b\u0921\u093c\u0940 \u092a\u0942\u0930\u0915 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u090f\u0901 \u0939\u0948\u0964 \u092a\u0942\u0930\u0915 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0914\u0930 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092e\u0947\u0902 \u090b\u0923\u093e\u0924\u094d\u092e\u0915 \u0938\u0902\u092c\u0902\u0927 \u0939\u0948 \u0905\u0930\u094d\u0925\u093e\u0924\u094d X \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092c\u0922\u093c\u0928\u0947 \u092a\u0930 Y \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u092e \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u0925\u093e \u0935\u093f\u092a\u0930\u0940\u0924\u0964 \u0907\u0938\u0932\u093f\u090f \u091c\u0942\u0924\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924\u094b\u0902 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0928\u0947 \u092a\u0930 \u092e\u094b\u091c\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u091c\u094b\u0921\u093c\u0940 \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 \u0924\u0926\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092c\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0916\u093f\u0938\u0915 \u091c\u093e\u092f\u0947\u0917\u093e \u0914\u0930 \u092e\u094b\u091c\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0909\u0938\u0915\u0940 \u0916\u0930\u0940\u0926\u0940 \u0935 \u092c\u0947\u091a\u0940 \u091c\u093e\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 (\u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u0926\u0947\u0916\u0947\u0902\u0964)
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 11. \u0915\u0949\u092b\u0940 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u0928, \u091a\u093e\u092f \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u094b \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0947\u0917\u093e? \u090f\u0915 \u0906\u0930\u0947\u0916 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0915\u094b \u0938\u092e\u091d\u093e\u0907\u090f\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong>
\n\"NCERT
\n\u091a\u093e\u092f \u0914\u0930 \u0915\u0949\u092b\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u0925\u093e\u092a\u0928\u094d\u0928 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u090f\u0901 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u0925\u093e\u092a\u0928 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u0913\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0914\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0927\u0928\u093e\u0924\u094d\u092e\u0915 \u0938\u0902\u092c\u0902\u0927 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0905\u0930\u094d\u0925\u093e\u0924\u094d \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 X \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092c\u0922\u093c\u0928\u0947 \u092a\u0930 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 Y \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092c\u0922\u093c\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0924\u0925\u093e \u0935\u093f\u092a\u0930\u0940\u0924\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0915\u0949\u092b\u0940 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092c\u0922\u093c\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u091a\u093e\u092f \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0917\u0940, \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0928\u0947 \u092a\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092d\u0940 \u092c\u0922\u093c\u0947\u0917\u0940 \u0914\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092d\u0940 \u092c\u0922\u093c\u0947\u0917\u0940\u0964 \u0915\u0949\u092b\u0940 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u091a\u093e\u092f \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092d\u0940 \u0918\u091f\u0947\u0917\u0940 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092d\u0940 \u0918\u091f\u0947\u0917\u0940\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 12. \u091c\u092c \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u094d\u0930\u092f\u0941\u0915\u094d\u0924 \u0906\u0917\u0924\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u0928 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0924\u094b \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0906\u0917\u0924\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u0928 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0914\u0930 \u092b\u0932\u0938\u094d\u0935\u0930\u0942\u092a \u0932\u093e\u092d \u0915\u094b \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0938\u0947 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0915 \u0915\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 13. \u092f\u0926\u093f \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 X \u0915\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093e\u0928\u093e\u092a\u0928\u094d\u0928 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 (Y) \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u094b \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 X \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u0907\u0938\u0915\u093e \u0915\u094d\u092f\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 X \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u092f\u0947\u0902\u0917\u0940\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 14. \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0939\u094b\u0928\u0947 \u092a\u0930 \u0924\u0925\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0915\u0947 \u0938\u094d\u0925\u093e\u0928\u093e\u0928\u094d\u0924\u0930\u0923 \u0915\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092a\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u092f\u0926\u093f \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0939\u0948 \u0924\u094b \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0915\u0947 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0916\u093f\u0938\u0915\u0928\u0947 (\u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f) \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u092c\u0922\u093c\u0947\u0902\u0917\u0947 \u0914\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0915\u0947 \u092c\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0916\u093f\u0938\u0915\u0928\u0947 (\u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940) \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0914\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0902\u0917\u0947\u0964
\n\"NCERT
\n\u092f\u0926\u093f \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0939\u0948 \u0924\u094b P = \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u092a\u0930 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0930\u0939\u0947\u0917\u093e \u0907\u0938 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0915\u094b\u0908 \u092d\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u093f\u0924\u0928\u0940 \u092d\u0940 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u092a\u0930\u0928\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u094b \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u093f\u0924 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0940\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0910\u0938\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092c\u0922\u093c\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092c\u0922\u0947\u0917\u0940, \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0930\u0939\u0947\u0917\u0940 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u092e \u0939\u094b\u0917\u0940, \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0930\u0939\u0947\u0917\u0940\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 15. \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u0926\u093e\u092f\u0940\u0902 \u0913\u0930 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0915\u093e, \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0915\u094b \u090f\u0915 \u0906\u0930\u0947\u0916 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0938\u092e\u091d\u093e\u0907\u090f\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0907\u0938\u092e\u0947\u0902 \u0924\u0940\u0928 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f\u092f\u093e\u0901 \u0938\u0902\u092d\u0935 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(i) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u090f\u0915 \u0926\u0942\u0938\u0930\u0947 \u0915\u094b \u0938\u092e\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0915\u0930 \u0926\u0947\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u091c\u093f\u0924\u0928\u0940 \u0925\u0940 \u0909\u0924\u0928\u0940 \u0939\u0940 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u092a\u0930\u0902\u0924\u0941 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e
\n\u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n(ii) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u2014\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u0947
\n\u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(iii) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 16. \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u092c \u0964<\/strong>
\n(a) \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902, \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0926\u093f\u0936\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902?<\/strong>
\n(b) \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0935\u093f\u092a\u0930\u0940\u0924 \u0926\u093f\u0936\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> (a) \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0926\u093f\u0936\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(b) \u091c\u092c \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b \u0924\u094b \u0924\u0940\u0928 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f\u092f\u093e\u0901 \u0938\u0902\u092d\u0935 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(i) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u090f\u0915 \u0926\u0942\u0938\u0930\u0947 \u0915\u094b \u0938\u092e\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0915\u0930 \u0926\u0947\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u091c\u093f\u0924\u0928\u0940 \u0925\u0940 \u0909\u0924\u0928\u0940 \u0939\u0940 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u092a\u0930\u0902\u0924\u0941 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n(ii) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e
\n\u092e\u0947\u0902 \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(iii) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u2014\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u0905\u0924\u0903 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e | \u092e\u0947\u0902 \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n\"NCERT
\n(c) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u090f\u0915 \u0938\u093e\u0925 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b \u0924\u094b \u0924\u0940\u0928 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f\u092f\u093e\u0901 \u0938\u0902\u092d\u0935 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(i) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u090f\u0915 \u0926\u0942\u0938\u0930\u0947 \u0915\u094b \u0916\u0924\u094d\u092e \u0915\u0930 \u0926\u0947\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u091c\u093f\u0924\u0928\u0940 \u0925\u0940 \u0909\u0924\u0928\u0940 \u0939\u0940 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u092a\u0930\u0902\u0924\u0941 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n(ii) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964
\n(iii) \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948-\u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0938\u0947 \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u091c\u092c\u0915\u093f \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0939\u0932\u0947 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 17. \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0936\u094d\u0930\u092e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092d\u093f\u0928\u094d\u0928 \u0939\u094b\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0936\u094d\u0930\u092e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u094b\u0928\u094b\u0902 \u092e\u0947\u0902 \u0908\u0937\u094d\u091f\u0924\u092e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u0923 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0914\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0936\u0915\u094d\u0924\u093f\u092f\u094b\u0902 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0939\u0940 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092a\u0930\u0928\u094d\u0924\u0941 \u0936\u094d\u0930\u092e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u092a\u0930\u093f\u0935\u093e\u0930 \u0915\u094d\u0937\u0947\u0924\u094d\u0930\u0915 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0938\u0947 \u0906\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u091c\u092c\u0915\u093f \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u0913\u0902 \u0915\u0947 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u0913\u0902 \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u0947 \u092a\u0930\u093f\u0935\u093e\u0930 \u0915\u094d\u0937\u0947\u0924\u094d\u0930\u0915 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0938\u0947 \u0906\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092e\u091c\u0926\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0930\u0947\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0908\u0937\u094d\u091f\u0924\u092e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u0923 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u091a\u094d\u091b\u0947\u0926\u0928 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u092a\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u091c\u0939\u093e\u0901 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u0947\u0902 \u0939\u094b\u0902\u0964 \u0907\u0938\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u0913\u0902 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924\u094b\u0902 \u0924\u0925\u093e \u0908\u0937\u094d\u091f\u0924\u092e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u0923 \u092d\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u091a\u094d\u091b\u0947\u0926\u0928 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u092a\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u091c\u0939\u093e\u0901 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 18. \u090f\u0915 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u0907\u0937\u094d\u091f\u0924\u092e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u092e\u091c\u0926\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0930 \u0914\u0930 \u0908\u0937\u094d\u091f\u0924\u092e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u0923 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u091a\u094d\u091b\u0947\u0926\u0928 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u092a\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 19. \u090f\u0915 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u0940 \u0936\u094d\u0930\u092e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u091c\u0926\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0930 \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948? <\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong>\u00a0 \u090f\u0915 \u0905\u0927\u093f\u0915\u0924\u092e\u0915\u0930\u094d\u0924\u093e \u092b\u0930\u094d\u092e \u0909\u0938 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u0924\u0915 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u093e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0947\u0917\u0940, \u091c\u093f\u0938 \u092a\u0930 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u0905\u0902\u0924\u093f\u092e \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0915\u0947 \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0940
\n\u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0909\u0938 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0938\u0947 \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0932\u093e\u092d \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u0948\u0964 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0915\u094b \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0932\u093e\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u092e\u091c\u0926\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0930 w \u0939\u0948\u0964 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0917\u0924 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0909\u0938\u0915\u093e \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926 \u0924\u0925\u093e \u092a\u094d\u0930\u0924\u094d\u092f\u0947\u0915 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0917\u0924 \u0915\u0947 \u0935\u093f\u0915\u094d\u0930\u092f \u0938\u0947 \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0906\u092f \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u0940 \u0909\u0938 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0938\u0947 \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u092a\u094d\u0930\u0924\u094d\u092f\u0947\u0915 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0909\u0938\u0947 \u091c\u094b \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0932\u093e\u092d \u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u0935\u0939 \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f \u0924\u0925\u093e \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926 \u0915\u0947 \u0917\u0941\u0923\u0928\u092b\u0932 \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0947 \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926 \u0915\u0939\u093e \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0909\u0938 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u0924\u0915 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u094b \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0932\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u091c\u0939\u093e\u0901 \u0964 |
\nw = \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u093e \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926
\n\u0924\u0925\u093e \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u093e \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926 = \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0938\u0902\u092a\u094d\u0930\u093e\u092a\u094d\u0924\u093f x \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u093e \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926
\n\u091c\u092c \u0924\u0915 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0947 \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926 \u0915\u093e \u092e\u0942\u0932\u094d\u092f \u092e\u091c\u0926\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0930 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u0948, \u092b\u0930\u094d\u092e \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u0905\u0924\u093f\u0930\u093f\u0915\u094d\u0924 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0915\u094b \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0932\u093e\u092d \u0905\u0930\u094d\u091c\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u0925\u093e \u092f\u0926\u093f \u0936\u094d\u0930\u092e \u0909\u092a\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0947 \u0915\u093f\u0938\u0940 \u092d\u0940 \u0938\u094d\u0924\u0930 \u092a\u0930 \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0947 \u0938\u0940\u092e\u093e\u0902\u0924 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926 \u0915\u093e \u092e\u0942\u0932\u094d\u092f \u092e\u091c\u0926\u0942\u0930\u0940 \u0926\u0930 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0939\u0948\u0902, \u0924\u094b \u092b\u0930\u094d\u092e \u0936\u094d\u0930\u092e \u0915\u0940 \u090f\u0915 \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0915\u092e \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0905\u092a\u0928\u0947 \u0932\u093e\u092d \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0915\u0930 \u0938\u0915\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 20. \u0915\u094d\u092f\u093e \u0906\u092a \u0915\u093f\u0938\u0940 \u0910\u0938\u0940 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0947 \u0935\u093f\u0937\u092f \u092e\u0947\u0902 \u0938\u094b\u091a \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902, \u091c\u093f\u0938 \u092a\u0930 \u092d\u093e\u0930\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u0940 \u0909\u091a\u094d\u091a\u0924\u092e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0942 \u0939\u0948? \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0909\u091a\u094d\u091a\u0924\u092e \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u0940\u092e\u093e \u0915\u0947 \u0915\u094d\u092f\u093e \u092a\u0930\u093f\u0923\u093e\u092e \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u092d\u093e\u0930\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0910\u0938\u0940 \u0915\u0908 \u0935\u0938\u094d\u0924\u090f\u0901 \u0939\u0948\u0902 \u091c\u0939\u093e\u0901 \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u0941\u091b \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941\u0913\u0902 \u0915\u0940 \u0905\u0927\u093f\u0915\u0924\u092e \u0938\u094d\u0935\u0940\u0915\u093e\u0930\u094d\u092f \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u091c\u0948\u0938\u0947-\u0917\u0947\u0939\u0942\u0901, \u091a\u093e\u0935\u0932, \u092e\u093f\u091f\u094d\u091f\u0940 \u0915\u093e \u0924\u0947\u0932 \u0906\u0926\u093f\u0964 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0926\u093f\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u092a\u0947\u091f\u094d\u0930\u094b\u0932 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 SS \u0924\u0925\u093e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 DD \u0915\u094b \u0926\u0930\u094d\u0936\u093e \u0930\u0939\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0938\u093e\u0930 \u092a\u0947\u091f\u094d\u0930\u094b\u0932 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP \u0924\u0925\u093e OQ \u0939\u0948\u0964 \u092a\u0930\u0928\u094d\u0924\u0941 \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0907\u0938\u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP0 \u092a\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0915\u0930 \u0926\u0947\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u0907\u0938 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0907\u0938\u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 (OQ1) \u0907\u0938\u0915\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f (OQ1) \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u0948\u0964 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0939\u0948\u0964 \u0905\u0924\u0903 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0940 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b \u091c\u093e\u092f\u0947\u0917\u0940\u0964 \u0910\u0938\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u0915\u093e \u092a\u0930\u093f\u0923\u093e\u092e \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928\u0932\u093f\u0916\u093f\u0924 \u0939\u094b \u0938\u0915\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902
\n1. \u0915\u093e\u0932\u093e\u092c\u093e\u091c\u093e\u0930\u0940
\n2. \u0930\u093e\u0936\u0928 \u0915\u0942\u092a\u0928\u094b\u0902 \u0915\u093e \u092a\u094d\u0930\u092f\u094b\u0917 \u0915\u0930\u0915\u0947 \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928 \u0916\u0930\u0940\u0926\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0932\u092e\u094d\u092c\u0940 \u0915\u0924\u093e\u0930\u0947\u0902\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 21, \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0915\u093e \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u0915\u092e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948, \u091c\u092c\u0915\u093f \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f\u092f\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u0915\u0930\u0947\u0902 \u091c\u092c \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0939\u094b\u0964 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0930\u0947\u0902\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u091c\u092c \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0924\u094b \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0915\u093e \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u0915\u092e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0921\u093c\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0915\u0940 \u0913\u0930 \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0926\u093e\u0908\u0902 \u0913\u0930 \u090a\u092a\u0930 \u0915\u0940 \u0913\u0930 \u0922\u0932\u093e\u0928 \u0935\u093e\u0932\u093e \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0947 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0926\u093f\u090f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u093f\u0916\u093e\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u091c\u092c \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 DD \u0938\u0947 D1D1 \u0915\u0940 \u0913\u0930 \u0916\u093f\u0938\u0915 \u0917\u092f\u093e \u0924\u094b \u0928\u0908 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 OP1 \u0924\u0925\u093e \u0928\u092f\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e OQ1 \u092a\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b \u0917\u0908\u0964
\n\u0926\u0942\u0938\u0930\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u091c\u092c \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u0935\u093f\u0915\u093e\u0938 \u0915\u0940\u0964 \u0938\u094d\u0935\u0924\u0902\u0924\u094d\u0930\u0924\u093e \u0939\u094b \u0924\u094b \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923\u0924\u092f\u093e \u092c\u0947\u0932\u094b\u091a\u0926\u093e\u0930 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0910\u0938\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b\u0928\u0947\u092a\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u092a\u0930\u0928\u094d\u0924\u0941 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092c\u0922\u093c \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0902 \u0907\u0938\u0947 \u0928\u0940\u091a\u0947 \u0926\u093f\u090f \u091a\u093f\u0924\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u093f\u0916\u093e\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 DD \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u092a\u0930 \u092f\u0939 D1D1 \u092a\u0930 \u0916\u093f\u0938\u0915 \u091c\u093e\u0924\u093e \u0939\u0948\u0964 \u0907\u0938\u0915\u0947 6 \u0916\u093f\u0938\u0915\u0928\u0947 \u0938\u0947 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0938\u092e\u093e\u0928 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u092a\u0930\u0928\u094d\u0924\u0941 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e OQ1 \u092a\u0930 \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964
\n\u0905\u0924\u0903 \u092f\u0939 \u0915\u0939\u0928\u093e \u092c\u093f\u0932\u094d\u0915\u0941\u0932 \u0909\u091a\u093f\u0924 \u0939\u0948 \u0915\u093f \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0936\u093f\u092b\u094d\u091f \u0915\u093e \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092a\u0930 \u0915\u092e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u0939\u094b\u0924\u093e \u0939\u0948 \u091c\u092c \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0938\u094d\u0925\u093f\u0930 \u0930\u0939\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0909\u0938\u0915\u0940 \u0924\u0941\u0932\u0928\u093e \u092e\u0947\u0902 \u091c\u092c \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u0964 \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0939\u094b\u0964
\n\"NCERT
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 22. \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f, \u090f\u0915 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0923 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f\u0938\u094d\u092a\u0930\u094d\u0927\u093e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 X \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0924\u0925\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0926\u093f\u090f \u0917\u090f \u0939\u0948\u0902\u0964<\/strong>
\n\"NCERT
\n\u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f \u0915\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0938\u092e\u0930\u0942\u092a\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 15 \u20b9 \u0938\u0947 \u0915\u092e, \u0915\u093f\u0938\u0940 \u092d\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 x \u0915\u0940 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0947 \u0936\u0942\u0928\u094d\u092f \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0915\u0940 \u092a\u0939\u091a\u093e\u0928 \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964 \u0907\u0938 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0915\u094d\u092f\u093e \u0939\u094b\u0917\u0940? \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902<\/strong>
\n\u0915\u0940 \u0915\u093f\u0924\u0928\u0940 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093e \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0939\u094b\u0917\u093e?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong>
\n1. 15 \u20b9 \u0938\u0947 \u0915\u092e \u0915\u093f\u0938\u0940 \u092d\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 x \u0915\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u0947 \u0936\u0942\u0928\u094d\u092f \u0939\u094b\u0928\u0947 \u0915\u093e \u0915\u093e\u0930\u0923 \u0939\u0948 \u0915\u093f 15 \u20b9 \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924
\n\u0932\u093e\u0917\u0924 \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0926\u093f \u090f\u0915 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u094b \u0905\u092a\u0928\u0940 \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u091c\u093f\u0924\u0928\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092d\u0940 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u092e\u093f\u0932 \u0930\u0939\u0940 \u0924\u094b \u0935\u0939 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 23. \u0905\u092d\u094d\u092f\u093e\u0938 22 \u092e\u0947\u0902 \u0926\u093f\u090f \u0917\u090f \u0938\u092e\u093e\u0928 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0915\u094b \u0932\u0947\u0924\u0947 \u0939\u0941\u090f, \u0906\u0907\u090f, \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u094b \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 \u0915\u093e \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u092c\u0939\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0926\u0947\u0924\u0947 \u0939\u0948\u0902\u0964 \u092f\u0939 \u092d\u0940 \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f \u0915\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u092e\u093e\u0928\u0930\u0942\u092a\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0938\u0947 \u092c\u0928\u093e \u0939\u0948 \u091c\u094b \u0935\u0938\u094d\u0924\u0941 x \u0915\u093e \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u090f\u0915 \u0905\u0915\u0947\u0932\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0928\u093f\u092e\u094d\u0928 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0939\u0948-<\/strong>
\n\"NCERT
\n(a) P = 20 \u0915\u093e \u0915\u094d\u092f\u093e \u092e\u0939\u0924\u094d\u0935 \u0939\u0948?<\/strong>
\n(b) \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 x \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u093f\u0938 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0939\u094b\u0917\u093e? \u0905\u092a\u0928\u0947 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930 \u0915\u093e \u0915\u093e\u0930\u0923 \u092c\u0924\u093e\u0907\u090f\u0964<\/strong>
\n(c) \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0924\u0925\u093e \u092b\u0930\u094d\u092e\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u093e \u092a\u0930\u093f\u0915\u0932\u0928 \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong>
\n(a) P = 20 \u0915\u093e \u0905\u0930\u094d\u0925 \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0907\u0924\u0928\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u0940 \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0926\u093f \u092f\u0939 \u092d\u0940 \u090f\u0915 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0915\u094b \u0928\u0939\u0940\u0902 \u092e\u093f\u0932\u0924\u0940 \u0924\u094b
\n\u0935\u0939 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u092c\u0902\u0926 \u0915\u0930 \u0926\u0947\u0917\u0940 \u0914\u0930 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0936\u0942\u0928\u094d\u092f \u0915\u0947 \u092c\u0930\u093e\u092c\u0930 \u0939\u094b\u0917\u093e\u0964
\n(b) \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u096a \u0915\u0940 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 P = 20 \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0915\u094d\u092f\u094b\u0902\u0915\u093f \u092f\u0926\u093f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0928\u093f\u0930\u094d\u092c\u093e\u0927 \u092a\u094d\u0930\u0935\u0947\u0936 \u0924\u0925\u093e \u0905\u0927\u093f\u0930\u094d\u0917\u092e\u0928 \u0915\u0940 \u0905\u0928\u0941\u092e\u0924\u093f \u0939\u0948 \u0924\u094b \u0915\u094b\u0908 \u092d\u0940 \u092b\u0930\u094d\u092e \u0928\u094d\u092f\u0942\u0928\u0924\u092e \u0914\u0938\u0924 \u0932\u093e\u0917\u0924 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0932\u0947 \u0938\u0915\u0924\u0940\u0964
\n\"NCERT<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 24. \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f \u0915\u093f \u0928\u092e\u0915 \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0914\u0930 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0907\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0926\u093f\u092f\u093e \u0917\u092f\u093e \u0939\u0948\u0964<\/strong>
\n\"NCERT
\n(a) \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u091c\u094d\u091e\u093e\u0924 \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964<\/strong>
\n(b) \u0905\u092c \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f \u0915\u093f \u0928\u092e\u0915 \u0915\u0947 \u0909\u0924\u094d\u092a\u093e\u0926\u0928 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092a\u094d\u0930\u092f\u0941\u0915\u094d\u0924 \u090f\u0915 \u0906\u0917\u0924 \u0915\u0940 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b \u091c\u093e\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0928\u092f\u093e \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0935\u0915\u094d\u0930 \u0939\u0948 :<\/strong>
\n\"NCERT
\n\u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u093f\u0924 \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948? \u0915\u094d\u092f\u093e \u092a\u0930\u093f\u0935\u0930\u094d\u0924\u0928 \u0906\u092a\u0915\u0940 \u0905\u092a\u0947\u0915\u094d\u0937\u093e \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0915\u0942\u0932 \u0939\u0948?<\/strong>
\n(c) \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f, \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0928\u092e\u0915 \u0915\u0940 \u092c\u093f\u0915\u094d\u0930\u0940 \u092a\u0930 3 \u20b9 \u092a\u094d\u0930\u0924\u093f \u0907\u0915\u093e\u0908 \u0915\u0930 \u0932\u0917\u093e \u0926\u0947\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964 \u092f\u0939 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u0924\u0925\u093e \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u094b \u0915\u093f\u0938 \u092a\u094d\u0930\u0915\u093e\u0930 \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935\u093f\u0924 \u0915\u0930\u0947\u0917\u093e?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong>
\n(a) \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092c\u093f\u0928\u094d\u0926\u0941 \u0935\u0939\u093e\u0901 \u0939\u094b\u0917\u093e \u091c\u0939\u093e\u0901 \u0964
\n\"NCERT
\n\u0905\u0924\u0903 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092e\u0947\u0902 \u0935\u0943\u0926\u094d\u0927\u093f \u0939\u094b \u0917\u0908 \u0914\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b \u0917\u0908\u0964 \u092f\u0939 \u0939\u092e\u093e\u0930\u0940 \u0905\u092a\u0947\u0915\u094d\u0937\u093e \u0915\u0947 \u0905\u0928\u0941\u0915\u0942\u0932 \u0939\u0948\u0964 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u0915\u092e\u0940 \u0939\u094b\u0928\u0947 \u092a\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092c\u0922\u093c\u0924\u0940 \u0939\u0948 \u0914\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u092e\u093e\u0924\u094d\u0930\u093e \u0915\u092e \u0939\u094b\u0924\u0940 \u0939\u0948\u0964<\/p>\n

\u092a\u094d\u0930\u0966 25. \u092e\u093e\u0928 \u0932\u0940\u091c\u093f\u090f \u0915\u093f \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930-\u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u093e \u0907\u0924\u0928\u093e \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u0948 \u0915\u093f \u0938\u093e\u092e\u093e\u0928\u094d\u092f \u0932\u094b\u0917\u094b\u0902 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0935\u0939\u0928 \u0928\u0939\u0940\u0902 \u0915\u093f\u092f\u093e \u091c\u093e \u0938\u0915\u0924\u093e\u0964 \u092f\u0926\u093f \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u093f\u0930\u093e\u090f \u092a\u0930 \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f \u0932\u0947\u0928\u0947 \u0935\u093e\u0932\u094b\u0902 \u0915\u0940 \u092e\u0926\u0926 \u0915\u0930\u0928\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u093e \u0928\u093f\u092f\u0902\u0924\u094d\u0930\u0923 \u0932\u093e\u0917\u0942 \u0915\u0930\u0924\u0940 \u0939\u0948, \u0924\u094b \u0907\u0938\u0915\u093e \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f\u094b\u0902 \u0915\u0947 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092a\u0930 \u0915\u094d\u092f\u093e \u092a\u094d\u0930\u092d\u093e\u0935 \u092a\u0921\u093c\u0947\u0917\u093e?<\/strong>
\n\u0909\u0924\u094d\u0924\u0930:<\/strong> \u0910\u0938\u0947 \u092e\u0947\u0902 \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u092e\u0947\u0902 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0909\u0924\u094d\u092a\u0928\u094d\u0928 \u0939\u094b\u0917\u093e\u0964 \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f \u0932\u0947\u0928\u0947 \u0915\u0940 \u092e\u093e\u0901\u0917 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0939\u094b\u0917\u0940 \u0914\u0930 \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0915\u0940\u092e\u0924 \u092a\u0930 \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u0947 \u0915\u0947 \u0932\u093f\u090f \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f \u0915\u0940 \u092a\u0942\u0930\u094d\u0924\u093f \u0915\u092e \u0939\u094b\u0917\u0940\u0964 \u0907\u0938 \u0938\u094d\u0925\u093f\u0924\u093f \u092e\u0947\u0902 \u092f\u093e \u0924\u094b \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0915\u094b \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930\u0940 \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u0947 \u092a\u0930 \u0926\u0947\u0915\u0930 \u0907\u0938 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u094b \u092a\u0942\u0930\u093e \u0915\u0930\u0928\u093e \u0939\u094b\u0917\u093e \u092f\u093e \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0915\u0940 \u092f\u0939 \u0905\u0927\u093f\u092e\u093e\u0901\u0917 \u0915\u093e\u0932\u093e\u092c\u093e\u091c\u093e\u0930\u0940 \u0915\u094b \u091c\u0928\u094d\u092e \u0926\u0947\u0917\u0940, \u091c\u093f\u0938\u092e\u0947\u0902 \u0905\u092a\u093e\u0930\u094d\u091f\u092e\u0947\u0902\u091f \u0915\u0947 \u092e\u093e\u0932\u093f\u0915 \u0938\u0930\u0915\u093e\u0930 \u0926\u094d\u0935\u093e\u0930\u093e \u0928\u093f\u0930\u094d\u0927\u093e\u0930\u093f\u0924 \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u0947 \u0938\u0947 \u0905\u0927\u093f\u0915 \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u093e \u0935\u0938\u0942\u0932 \u0915\u0930\u0947\u0902\u0917\u0947 \u0914\u0930 \u0909\u0938 \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u0947 \u092a\u0930 \u092d\u0940 \u0909\u0928\u094d\u0939\u0947\u0902 \u0915\u093f\u0930\u093e\u092f\u0947\u0926\u093e\u0930 \u092e\u093f\u0932 \u091c\u093e\u092f\u0947\u0902\u0917\u0947\u0964<\/p>\n

Hope given\u00a0NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5\u00a0are helpful to complete your homework.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) These Solutions are part of\u00a0NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics. Here we have given NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition. [NCERT TEXTBOOK QUESTIONS SOLVED] (\u092a\u093e\u0920\u094d\u092f\u092a\u0941\u0938\u094d\u0924\u0915 \u0938\u0947 \u0939\u0932 \u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928) \u092a\u094d\u0930\u0966 1. \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930: \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0938\u0947 …<\/p>\n

NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)<\/span> Read More »<\/a><\/p>\n","protected":false},"author":5,"featured_media":7015,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"site-sidebar-layout":"default","site-content-layout":"default","ast-main-header-display":"","ast-hfb-above-header-display":"","ast-hfb-below-header-display":"","ast-hfb-mobile-header-display":"","site-post-title":"","ast-breadcrumbs-content":"","ast-featured-img":"","footer-sml-layout":"","theme-transparent-header-meta":"default","adv-header-id-meta":"","stick-header-meta":"default","header-above-stick-meta":"","header-main-stick-meta":"","header-below-stick-meta":"","spay_email":""},"categories":[3],"tags":[],"yoast_head":"\nNCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) - MCQ Questions<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"en_US\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) - MCQ Questions\" \/>\n<meta property=\"og:description\" content=\"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) These Solutions are part of\u00a0NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics. Here we have given NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition. [NCERT TEXTBOOK QUESTIONS SOLVED] (\u092a\u093e\u0920\u094d\u092f\u092a\u0941\u0938\u094d\u0924\u0915 \u0938\u0947 \u0939\u0932 \u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928) \u092a\u094d\u0930\u0966 1. \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930: \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0938\u0947 … NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) Read More »\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"MCQ Questions\" \/>\n<meta property=\"article:publisher\" content=\"https:\/\/www.facebook.com\/NCERTSolutionsGuru\/\" \/>\n<meta property=\"article:published_time\" content=\"2021-07-23T05:43:00+00:00\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2022-03-02T04:53:50+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:width\" content=\"1280\" \/>\n\t<meta property=\"og:image:height\" content=\"720\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:creator\" content=\"@ncertsolguru\" \/>\n<meta name=\"twitter:site\" content=\"@ncertsolguru\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Written by\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"Raju\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:label2\" content=\"Est. reading time\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data2\" content=\"1 minute\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/#website\",\"url\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/\",\"name\":\"MCQ Questions\",\"description\":\"MCQ Questions for Class 1 to 12\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"en-US\"},{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#primaryimage\",\"inLanguage\":\"en-US\",\"url\":\"https:\/\/i2.wp.com\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png?fit=1280%2C720&ssl=1\",\"contentUrl\":\"https:\/\/i2.wp.com\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png?fit=1280%2C720&ssl=1\",\"width\":1280,\"height\":720,\"caption\":\"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)\"},{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#webpage\",\"url\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/\",\"name\":\"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) - MCQ Questions\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#primaryimage\"},\"datePublished\":\"2021-07-23T05:43:00+00:00\",\"dateModified\":\"2022-03-02T04:53:50+00:00\",\"author\":{\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/#\/schema\/person\/af617eea64a84db47d4ed295a25aaa52\"},\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"en-US\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/\"]}]},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Home\",\"item\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)\"}]},{\"@type\":\"Person\",\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/#\/schema\/person\/af617eea64a84db47d4ed295a25aaa52\",\"name\":\"Raju\",\"image\":{\"@type\":\"ImageObject\",\"@id\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/#personlogo\",\"inLanguage\":\"en-US\",\"url\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/38ccf4a5413b0ede9fc79802993d6981?s=96&d=mm&r=g\",\"contentUrl\":\"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/38ccf4a5413b0ede9fc79802993d6981?s=96&d=mm&r=g\",\"caption\":\"Raju\"},\"url\":\"https:\/\/mcq-questions.com\/author\/raju\/\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) - MCQ Questions","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/","og_locale":"en_US","og_type":"article","og_title":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) - MCQ Questions","og_description":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) These Solutions are part of\u00a0NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics. Here we have given NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition. [NCERT TEXTBOOK QUESTIONS SOLVED] (\u092a\u093e\u0920\u094d\u092f\u092a\u0941\u0938\u094d\u0924\u0915 \u0938\u0947 \u0939\u0932 \u092a\u094d\u0930\u0936\u094d\u0928) \u092a\u094d\u0930\u0966 1. \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0915\u0940 \u0935\u094d\u092f\u093e\u0916\u094d\u092f\u093e \u0915\u0940\u091c\u093f\u090f\u0964 \u0909\u0924\u094d\u0924\u0930: \u092c\u093e\u091c\u093e\u0930 \u0938\u0902\u0924\u0941\u0932\u0928 \u0938\u0947 … NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) Read More »","og_url":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/","og_site_name":"MCQ Questions","article_publisher":"https:\/\/www.facebook.com\/NCERTSolutionsGuru\/","article_published_time":"2021-07-23T05:43:00+00:00","article_modified_time":"2022-03-02T04:53:50+00:00","og_image":[{"width":1280,"height":720,"url":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png","type":"image\/png"}],"twitter_card":"summary_large_image","twitter_creator":"@ncertsolguru","twitter_site":"@ncertsolguru","twitter_misc":{"Written by":"Raju","Est. reading time":"1 minute"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/#website","url":"https:\/\/mcq-questions.com\/","name":"MCQ Questions","description":"MCQ Questions for Class 1 to 12","potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/mcq-questions.com\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"en-US"},{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#primaryimage","inLanguage":"en-US","url":"https:\/\/i2.wp.com\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png?fit=1280%2C720&ssl=1","contentUrl":"https:\/\/i2.wp.com\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png?fit=1280%2C720&ssl=1","width":1280,"height":720,"caption":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)"},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#webpage","url":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/","name":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium) - MCQ Questions","isPartOf":{"@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#primaryimage"},"datePublished":"2021-07-23T05:43:00+00:00","dateModified":"2022-03-02T04:53:50+00:00","author":{"@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/#\/schema\/person\/af617eea64a84db47d4ed295a25aaa52"},"breadcrumb":{"@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#breadcrumb"},"inLanguage":"en-US","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/"]}]},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/ncert-solutions-for-class-12-microeconomics-chapter-5-hindi\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Home","item":"https:\/\/mcq-questions.com\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"NCERT Solutions for Class 12 Microeconomics Chapter 5 Market Competition (Hindi Medium)"}]},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/#\/schema\/person\/af617eea64a84db47d4ed295a25aaa52","name":"Raju","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/mcq-questions.com\/#personlogo","inLanguage":"en-US","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/38ccf4a5413b0ede9fc79802993d6981?s=96&d=mm&r=g","contentUrl":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/38ccf4a5413b0ede9fc79802993d6981?s=96&d=mm&r=g","caption":"Raju"},"url":"https:\/\/mcq-questions.com\/author\/raju\/"}]}},"jetpack_featured_media_url":"https:\/\/i2.wp.com\/mcq-questions.com\/wp-content\/uploads\/2018\/07\/NCERT-Solutions-for-Class-12-Microeconomics-Chapter-5-Market-Competition-Hindi-Medium.png?fit=1280%2C720&ssl=1","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/323"}],"collection":[{"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/5"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=323"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/323\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":33492,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/323\/revisions\/33492"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/7015"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=323"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=323"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/mcq-questions.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=323"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}